Pomniki przyrody w Bydgoszczy

Pomniki przyrody w Bydgoszczy – obejmują okazy przyrody ożywionej i nieożywionej o szczególnej wartości przyrodniczej i krajobrazowej, ustanawiane na mocy ustawy z dnia 7 kwietnia 1949 r. o ochronie przyrody[1] oraz aktów prawnych uchwalanych w późniejszych latach[2]. Uprawomocnienie formy ochrony przyrody następuje po dwóch tygodniach od daty ogłoszenia danego aktu prawnego w Dzienniku Urzędowym danego województwa.

Aleja 45 jarzębów szwedzkich – pomnik przyrody
Głaz „Wojciech” w Fordonie
500-letni dąb „Bartek” o obwodzie 625cm – najstarsze drzewo w Bydgoszczy
Cztery platany pomniki przyrody za budynkiem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska
Jeden z pomnikowych klonów srebrzystych na terenie Copernicanum
400-letnie pomnikowe dęby szypułkowe w okolicy kartodromu
Lipa srebrzysta przy ul. W. Reymonta
Miłorząb dwuklapowy przy górnym stawie w parku H. Dąbrowskiego
Cypryśnik błotny – pomnik przyrody w parku Kazimierza Wielkiego
Dąb szypułkowy na rondzie Grunwaldzkim
Dąb bezszypułkowy – pomnik przyrody na Osowej Górze
Platan klonolistny – pomnik przyrody na pl. Wolności
Dąb czerwony przy ul. gen. H. Dąbrowskiego 8
„Topola Wilhelma” nad starym Kanałem Bydgoskim
Winobluszcz trójklapowy na budynku UTP
Drzewo nad Brdą o wymiarach pomnikowych
Topola nad Kanałem Bydgoskim
Jesion o wymiarach pomnikowych w Lesie Jastrzębie
Platan przy ul. Karmelickiej.
Cis w formie krzewiastej na pl. Teatralnym.

Na terenie miasta Bydgoszczy znajduje się 105 pomników przyrody, w tym 101 pomników przyrody ożywionej (pojedyncze drzewa i krzewy lub ich grupy) i 4 pomniki przyrody nieożywionej (głazy narzutowe, źródło)[3]. 10 pomników przyrody na terenie miasta ustanowiono uchwałą nr XLIII/608/09 Rady Miasta Bydgoszczy z 25 lutego 2009 r.[4]. Kolejne zostały ustanowione uchwałą nr XV/258/11 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28 września 2011 roku[5], Uchwałą Rady Miasta Bydgoszcz nr LXII/1300/14 z dn. 24.09.2014 oraz 10 drzew uchwałą XXXVI/793/21 z 24 lutego 2021. W międzyczasie zniesiono formę ochrony z niektórych drzew, które utraciły swoje walory przyrodnicze lub kolidowały z planowanymi inwestycjami.

Skupiska pomników przyrody edytuj

Na terenie Bydgoszczy znajduje się ścieżka dydaktyczna „Pomniki przyrody centrum Bydgoszczy” o długości około 3 km. Przebiega przez tereny gęstej zabudowy centrum miasta, łącząc trzy śródmiejskie parki: Park Jana Kochanowskiego, Park Kazimierza Wielkiego i Park Ludowy. Na trasie ścieżki zlokalizowanych jest 18 pomników[3]. Innym obszarem występowania okazów pomników przyrody są tereny nadrzeczne, a zwłaszcza położone nad Kanałem Bydgoskim[6], gdzie również utworzono ścieżkę dydaktyczną o długości 4 km[7].

Rejony częstego występowania pomników przyrody w Bydgoszczy[8]:

Miejsce Liczba Uwagi
Arboretum 10
  • wiąz syberyjski (Ulmus pumila), dwupienny, o obwodach pni 220 cm i 128 cm,
  • topola szara (Populus x canescens), o obwodzie 309 cm,
  • Tetradium daniellii (syn. Euodia hupehensis), o obwodzie 174 cm,
  • leszczyna turecka (Corylus colurna), dwupienna, o obwodach pni 147 cm i 86 cm,
  • dąb burgundzki odm. wąskolistna (Quercus cerris v. austriaca), o obwodzie 375 cm,
  • grusza polna (Pyrus pyraster), o obwodzie 270 cm,
  • dąb szypułkowy (Quercus robur), o obwodzie 280 cm,
  • kłęk kanadyjski (Gumnocladus dioicus), o obwodzie 176 cm,
  • kasztanowiec biały (Aesculus hippocastanum ‘Pyramidalis’) o obwodzie 265 cm,
  • magnolia pośrednia (Magnolia x soulangiana), dwupienna, o obwodach: 51 cm i 39 cm.
Aleja jarzębów – ul. Szymanowskiego 45 jedna z wielu alei starodrzewu na terenie miasta, lecz jedyna wpisana do rejestru pomników przyrody
Planty nad starym Kanałem Bydgoskim 23 6 okazów topoli czarnej („topole Wilhelma”), 15 olch czarnych, 2 klony srebrzyste, 2 wiązy szypułkowe, skupisko 6 buków,
Park Jana Kochanowskiego wraz z okolicą filharmonii 20 2 olsze sercolistne, 1 topola czarna, 8 dębów szypułkowych, 2 dęby szypułkowe odmiany stożkowej, 6 kasztanowców czerwonych, głóg jednoszyjkowy
Tereny nad Kanałem Bydgoskim (Prądy, Miedzyń) 13 6 wiązów szypułkowych, 4 olsze czarne, wierzba biała, dąb szypułkowy, jesion wyniosły
Okolica kartodromu 8 skupisko pomnikowych dębów szypułkowych
Park Henryka Dąbrowskiego wraz z okolicą 6 dąb szypułkowy, dąb czerwony, miłorząb dwuklapowy, wiąz turkiestański, lipa drobnolistna i wierzba biała
Park Kazimierza Wielkiego 6 2 cypryśniki błotne, 3 dęby szypułkowe, wiąz szypułkowy, poza tym m.in. cis, sosna czarna i okazy egzotyczne
ul. Promenada nad Wisłą w Fordonie 3 topole czarne
Park Ludowy wraz z okolicą 5 surmia, kasztanowiec zwyczajny, magnolia pośrednia, 3 dęby szypułkowe

Pomniki przyrody nieożywionej edytuj

Pomnikami przyrody nieożywionej w Bydgoszczy są okazałe głazy narzutowe pochodzące z epoki lodowcowej oraz źródło w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku na polanie „Zacisze”.

Pomnikowe głazy narzutowe w Bydgoszczy[3]:

Nr Lokalizacja Obwód
[m]
Uwagi
1 północny brzeg glinianki w Fordonie, między ul. Traktorzystów, a Włościańską 15,5 głaz granitowy, zwany “Wojciech”, wysokość 2,3 m
2 na terenie Szpitala Uniwersyteckiego przy ul. Jurasza 7,5 głaz granitowy
3 ul. Białogardzka 6 (os. Wyżyny) 5,7 głaz granitowy

Pomniki przyrody ożywionej edytuj

Pomniki przyrody ożywionej w Bydgoszczy to głównie drzewa o okazałych sylwetach i wieku szacowanym od 200 do 500 lat. Większość okazów jest pochodzenia rodzimego. Są one pozostałością lasów naturalnych, inne pochodzą ze sztucznych nasadzeń, jeszcze inne pojawiły się samorzutnie w wyniku zmian siedliskowych. Wśród roślin obcego pochodzenia na uwagę zasługują przede wszystkim gatunki:

Wśród pomników przyrody znajdują się gatunki objęte ochroną całkowitą, np. cis pospolity, czy jarząb szwedzki. Najczęściej spotykanymi gatunkami drzew pomnikowych są: dęby szypułkowe, jarzęby szwedzkie, topole czarne, olsze czarne i wiązy szypułkowe. Natomiast do rzadszych okazów należą np.: pnącza winobluszczu trójklapowego na budynku Wydziału Rolniczego UTP, miłorząb dwuklapowy przy ul. Gimnazjalnej, który jest gatunkiem reliktowym sprzed 250 mln lat, czy też olsza sercowata – endemit z rejonu Morza Śródziemnego[9].

Arboretum edytuj

Jedyny w swoim rodzaju pomnik przyrody na terenie Bydgoszczy stanowi były Miejski Ogród Botaniczny, położony w sąsiedztwie kampusu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. W 1993 r. uzyskał od status arboretum – kompleksowego pomnika przyrody. Jest to teren o unikalnej florze krajowej i zagranicznej. Znajdują się tu rośliny reliktowe, gatunki prawnie chronione, iglaste i liściaste, o formach zwisłych, różnych kształtów i barw kwiatów i liści. Na terenie arboretum w 2010 r. odnotowano 660 gatunków i odmian roślin, w tym 65 rodzin, 161 rodzajów 13 krzyżówki międzyrodzajowe[10].

Jarzęby szwedzkie edytuj

W Bydgoszczy znajduje się łącznie 45 jarzębów szwedzkich, które są uznane za pomniki przyrody[6]. Rosną w pomnikowej alei na ul. Szymanowskiego przy bydgoskiej bazylice św. Wincentego a Paulo.

Nr Lokalizacja Szt. Uwagi
1 aleja drzew przy ul. Szymanowskiego (Śródmieście) 45 pomnikowa aleja drzew łącząca ul. Berwińskiego (aleja topoli czarnych) z al. Ossolińskich (aleja dębów czerwonych); drzewa posiadają wymiary w pierśnicy od 84 do 221 cm.

Dęby edytuj

W Bydgoszczy znajdują się łącznie 54 okazy dębów, które uznano za pomniki przyrody[3]. Spośród nich wyróżnia się dąb „Bartek”, który jest najstarszym drzewem w mieście. Natomiast wśród alei miejskich obsadzonych starodrzewem, wyróżnia się aleja Ossolińskich ze szpalerem dębów czerwonych.

Nr Lokalizacja Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 ul. Toruńska 302, na wschód od skrzyżowania z ul. Sporną (Zimne Wody) 1 szypułkowy 662 najstarsze drzewo w mieście, wiek szacowany na ponad 500 lat, zwany Bartkiem
2 ul. Chemiczna (Kapuściska) 1 szypułkowy 393 na obrzeżu lasu, przy ogrodzeniu ogrodów działkowych
3 ul. Relaksowa (Janowo) 1 szypułkowy 341 Hurtostal
4 Stanica Wodna PTTK, nad Brdą (Janowo) 1 szypułkowy 247 zwany „Magda”
5 park przy ul. Siedleckiej (Czyżkówko) 4 szypułkowy 268, 317, 409, 439 trzy z nich noszą imiona: „„Kazimierz”, „Jan”, „Władysław”
6 ul. Głębinowa 13 (Osowa Góra) 1 bezszypułkowy 592 drugi co do wielkości obwodu dąb w Bydgoszczy, latem 2017 uległ zniszczeniu w wyniku nawałnicy[11].
7 ul. Pod Skarpą 112 (Las Gdański) 1 szypułkowy 476 na północnych rubieżach miasta
8 ul. Pod Skarpą, przy drodze (Las Gdański) 1 szypułkowy 322 na północnych rubieżach miasta
9 ul. Jasieniecka 3 (Siernieczek) 1 szypułkowy 498 podleśnictwo Jastrzębie
10 park Kazimierza Wielkiego (Śródmieście) 3 szypułkowy 319, 357, 359 pomiędzy stawami
11 park Jana Kochanowskiego (Śródmieście) 6 szypułkowy 283, 270, 296, 294, 306, 312 cały teren parku „Dęby Jana”
12 ul. Czartoryskiego 20 i 25 (Stare Miasto) 2 szypułkowy 440, 428 na terenie zespołu szkół nr 25 oraz na terenie Urzędu Skarbowego, w pobliżu rzeki Młynówki
13 ul. Fordońska 86 (Bydgoszcz Wschód) 8 szypułkowy 301-487 na terenie parku i osiedla, przy kartodromie, wiek drzew 350-400 lat
14 ul. Mińska 105 (Prądy) 1 szypułkowy 441 po południowej stronie kanału, przed śluzą Prądy
15 ul. Dąbrowskiego 8 (Szwederowo) 1 szypułkowy 362 na terenie Gimnazjum nr 22
16 rondo Grunwaldzkie (Okole) 1 szypułkowy 365 drzewo zasadzone nad odcinkiem Kanału Bydgoskiego, zasypanego w 1971 r.
17 ul. Młyńska 2 (Okole) 1 szypułkowy 313 nieopodal starego odcinka Kanału Bydgoskiego
18 park Ludowy im. W. Witosa (Śródmieście) 2 szypułkowy 306, 272 „Ryszard” i „Jakub”, ustanowione pomnikami przyrody w 2008 r.
19 ul. Leszczyńskiego 42 (Szwederowo) 1 szypułkowy 250 „Dąb Marcina Lutra”, ustanowiony pomnikiem przyrody w 2009 r.; posadzono go z okazji 400-lecia urodzin Marcina Lutra, 10 listopada 1883 r. przed nieistniejącym obecnie kościołem luterańskim
20 las komunalny, zarządzany przez Nadleśnictwo Żołędowo 1 szypułkowy 420 „Leon”, ustanowiony pomnikiem przyrody w 2009 r.; nazwany na cześć Leona Wyczółkowskiego
21 las komunalny, zarządzany przez Nadleśnictwo Żołędowo 2 szypułkowy 400, 390 „Leszek” i „Damian”, ustanowione pomnikami przyrody w 2009 r.
22 na terenie UTP (Fordon) 1 szypułkowy 248 „Dąb im. Dra Franciszka Klimasa”
23 park na Wzgórzu Wolności (Wzgórze Wolności) 1 szypułkowy 343 „Dąb Pomorskiego Okręgu Wojskowego”
24 park Jana Kochanowskiego (Śródmieście) 2 szypułkowy 323, 346
25 skarpa przy ul. Nowotoruńskiej (Łęgnowo) 1 szypułkowy dwupienny 343/273 „Eugeniusz” na pamiątkę Eugeniusza Smolińskiego pierwszego powojennego dyrektora ZACHEM-u
26 skarpa Pradoliny Wisły, niedaleko ul. Lawinowej 1 szypułkowy 278 „Jeremi” na pamiątkę Jeremiego Przybory
27 ul. Smukalska (Piaski) 1 szypułkowy 430 „Jarosław” wysokość 30 m
28 ul. Wyrzyska (Czyżkówko) 1 szypułkowy 452 „Przemysław” wysokość ponad 30 m
29 park Kazimierza Wielkiego (Śródmieście) 1 szypułkowy, piramidalny 273 nad stawem południowym
30 park Jana Kochanowskiego (Śródmieście) 2 szypułkowy, piramidalny brak danych „Strażnicy”
31 ul. Dąbrowskiego 8 (Szwederowo) 1 czerwony 298 na terenie Gimnazjum nr 22
32 ul. Thommée 5, teren niepublicznego przedszkola
„Pod Akacjami” (Fordon)
1 szypułkowy 263 „Mocny Mikuś”[12]
33 ul. Sporna 1 szypułkowy „Sporny”
34 ul. Sporna 1 szypułkowy „Pawełek”[13]
35 ul. Ikara (Błonie) 1 szypułkowy 316 "Ikar"[14]

Topole edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 11 okazów topoli, które uznano za pomniki przyrody[3]. Wzdłuż ul. Berwińskiego znajduje się natomiast aleja topoli czarnych, posadzonych w latach 20. XX wieku.

Nr Lokalizacja Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 po północnej stronie starego Kanału Bydgoskiego, na odcinku od ronda Grunwaldzkiego do wiaduktu kolejowego przy ul Nakielskiej (Okole) 6 czarna 380-459 zwane „topolami Wilhelma”; posadzone w czasach Księstwa Warszawskiego
2 park Jana Kochanowskiego (Śródmieście) 1 czarna 534 ogłowiona
3 ul. Promenada (Stary Fordon) 3 czarna 426, 552, 621 między Wisłą, a glinianką
4 Bulwary nad Brdą na wysokości PKS-u 1 biała 421 „Ewa”, ustanowiona pomnikiem przyrody w 2009 r.

Olsze edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 18 okazów olszy, które uznano za pomniki przyrody[3]. Drzewa te rosną nad brzegami cieków wodnych, a zwłaszcza Kanału Bydgoskiego, gdzie nasadzano je w celu umocnienia brzegów.

Nr Lokalizacja Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 ul. Czarna Droga, bulwar im. Sebastiana Malinowskiego, w parku nad Kanałem Bydgoskim (Okole) 14 czarna od 240 do 295 w pobliżu śluzy V Czarna Droga, na północnym nabrzeżu kanału
2 ul. Mińska 105 (Prądy) 1 czarna 315 po południowej stronie za śluzą Prądy
3 Planty nad Kanałem Bydgoskim (Okole) 1 czarna, trójwierzchołkowa 296/225/222
4 park Jana Kochanowskiego (Śródmieście) 2 sercolistna, dwuwierzchołkowa 148 i 160/233 w centralnej części parku

Wiązy edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 14 okazów wiązów, które uznano za pomniki przyrody[3]. Są to drzewa spotykane przede wszystkim w zespołach łęgowych, na brzegach cieków wodnych oraz w podbydgoskich rezerwatach Wielka Kępa Ostromecka i Las Mariański.

Nr Lokalizacja Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy Uwagi
1 park Kazimierza Wielkiego (Śródmieście) 1 szypułkowy 314
2 ul. 3 Maja 3 (Śródmieście) 1 szypułkowy 370 w podwórzu
3 ul. Grunwaldzka (Okole) 2 szypułkowy 318 i 337 na terenie cmentarza Starofarnego
4 ul. Mińska 105 (Prądy) 3 szypułkowy 347, 374, 376 wzdłuż ogrodzenia, za śluzą Prądy (strona południowa)
5 ul. Mińska 158 (Flisy) 3 szypułkowy 328, 368, 405 przy śluzie Prądy (strona północna)
6 ul. Cicha 22 (Bielawy) 1 szypułkowy 347 przy garażach
7 Planty nad Kanałem Bydgoskim 1 szypułkowy 424 okaz czteropienny, zwany „Bartłomiej”; ustanowiony pomnikiem przyrody w 2009 r.; imię nadane na pamiątkę Bartłomieja z Bydgoszczy (1480–1548)
8 Planty nad Kanałem Bydgoskim 1 szypułkowy 392 „Lech” ustanowiony w 2011 roku, imię upamiętnia Kierownika Referatu Zieleni WGKiOŚ
9 park Henryka Dąbrowskiego (Szwederowo) 1 wiąz turkiestański 245 przy ul. Filareckiej, nad górnym stawem

Kasztanowce edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 11 okazów kasztanowców, które uznano za pomniki przyrody[3]. Są to drzewa uznawane za najozdobniejsze w czasie całego okresu wegetacyjnego.

Nr Lokalizacja Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 park Ludowy (Śródmieście) 1 biały 525 w północno-zachodniej części parku
2 ul. Bernardyńska 6 (Stare Miasto) 1 biały 382 na podwórzu budynku Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego
3 al. Ossolińskich 12 (Śródmieście) 1 biały 340 w podwórzu
4 ul. Inwalidów 26 (Bydgoszcz Wschód) 1 biały 307 na terenie dworca kolejowego Bydgoszcz Wschód
5 ul. Toruńska 30 1 biały 277 Towarzystwo Gimnastyczne Sokół
6 ul. Szwalbego (Śródmieście) 6 czerwony od 198 do 265 w otoczeniu Filharmonii Pomorskiej

Cisy edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 10 okazów cisów pospolitych, które uznano za pomniki przyrody[3]. Są to drzewa długowieczne, odporne na suszę i zanieczyszczenia, objęte ochroną ścisłą. Zakaz wycinania cisów wydał już król Władysław Jagiełło, z uwagi na wartość drewna tej rośliny do wyrobu kusz i łuków.

Nr Lokalizacja Szt. Forma Obwód Uwagi
1 ul. Czartoryskiego 20 (Stare Miasto) 1 drzewiasta dwuwierzchołkowa 135/134 w ogrodzie Urzędu Skarbowego
2 ul. Gdańska 40 (Śródmieście) 1 drzewiasta 123 na podwórzu posesji
3 ul. Wały Jagiellońskie 14 (Stare Miasto) 1 drzewiasta 128/80 na terenie parafii ewangelickiej
4 ul. A. Jurasza 1 (Skrzetusko) 1 drzewiasta dwuwierzchołkowa 78/72 przy restauracji „Kaprys”
5 ul. Kordeckiego (Stare Miasto) 2 krzewiasta na terenie kościoła Trójcy Świętej
6 pl. Teatralny (Śródmieście) 4 krzewiasta na skwerze

Platany edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 9 okazów platanów klonolistnych, które uznano za pomniki przyrody[3]. Są to drzewa bardzo odporne na suszę i zanieczyszczenia i z tego względu chętnie sadzone były w Śródmieściu miasta. Aleja platanów znajduje się m.in. wzdłuż ul. Markwarta.

Nr Lokalizacja Szt. Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 ul. Królowej Jadwigi (Śródmieście) 4 337, 350, 432, 445 między rzeką Brdą, a budynkiem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska
2 pl. Wolności (Śródmieście) 1 346 przy kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła
3 ul. Słowackiego 2 (Śródmieście) 1 284 na zapleczu budynku rozgłośni radia PIK
4 ul. Karmelicka (Śródmieście) 1 347 w pobliżu strzeżonego parkingu koło opery
5 ul. Zygmunta Augusta (Śródmieście) 1 327 w pobliżu dworca kolejowego Bydgoszcz Główna, w pobliżu peronu 1
6 ul. Szubińska 10 (Błonie) 1 328 na terenie Wojskowych Zakładów Lotniczych

Magnolie edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 6 okazów magnolii pośrednich, które uznano za pomniki przyrody[3]. Są to drzewa uważane za symbol wiosny, gdyż wytwarzają wonne kwiaty jeszcze przed wykształceniem liści. Z uwagi na małą wytrzymałość na mróz nie należą jednak do zbyt rozpowszechnionych w mieście.

Nr Lokalizacja Szt. Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 al. Ossolińskich 12 (Śródmieście) 3 101/42, 48/51, 45/46 przed budynkami Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
2 ul. Markwarta 9 (Śródmieście) 1 45 w ogrodzie przydomowym
3 ul. Cicha 19 (Bielawy) 2 55, 23/56 przed budynkiem TELDAT-u

Klony edytuj

W Bydgoszczy znajduje się 7 okazów klonów, które uznano za pomniki przyrody[3].

Nr Miejsce Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 ul. Kopernika 1 (Śródmieście) 2 srebrzysty 327, 428 na boisku Copernicanum
2 Planty nad Kanałem Bydgoskim (Okole) 2 srebrzysty 275, 331 w pobliżu zabytkowej śluzy IV
3 ul. Pomorska 33 (Śródmieście) 1 srebrzysty 319 na podwórzu posesji
4 ul. Chodkiewicza 44 (Bielawy) 1 zwyczajny 343 w parku Wojewódzkiego Szpitala Dziecięcego
5 ul. Maciaszka 120 (Miedzyń) 1 zwyczajny 382 na niezabudowanej działce, ładnie przebarwia się jesienią

Lipy edytuj

W Bydgoszczy znajdują się 5 okazów lip, które uznano za pomniki przyrody[3]. Drzewa te nie są odporne na zapylenie powietrza, ani długotrwałe susze, kiedy to gubią liście.

Nr Lokalizacja Szt. Gatunek Obwód w pierśnicy [cm] Uwagi
1 ul. Osada 15 (Miedzyń) 1 drobnolistna 424 „Lipa Napoleona”, zły stan zdrowotny, latem 2017 uszkodzona w wyniku nawałnicy[11]
2 park Henryka Dąbrowskiego (Szwederowo) 1 drobnolistna 494 przy dolnej alejce spacerowej
3 przy starorzeczu Wisły (Fordon) 1 drobnolistna jedenastopienna najgrubszy 180 „Czatownia Wiesława”, powołana w 2011 roku
4 ul. W. Reymonta (Śródmieście) 1 srebrzysta 252 na zapleczu budynku VI Liceum Ogólnokształcącego
5 ul. Wały Jagiellońskie 12 (Stare Miasto) 1 szerokolistna 264 „Barbara”, rośnie na terenie bydgoskiej delegatury NIK; ustanowiona pomnikiem przyrody w 2009 r.

Inne gatunki drzew i krzewów edytuj

Spośród innych o wymienionych wyżej gatunków, w Bydgoszczy znajduje się 28 okazów pomników przyrody[3].

Nr Gatunek Lokalizacja Szt. Obwód w pierśnicy
[cm]
Uwagi
1 bożodrzew gruczołowaty ul. Jagiellońska 3 (Śródmieście) 2 307 i 377 przed budynkiem Urzędu Wojewódzkiego od strony ul. Jagiellońskiej
2 cypryśnik błotny park Kazimierza Wielkiego (Śródmieście) 2 219 i 334 nad stawami
3 cypryśnik błotny koło Fary, przy rzece (Stare Miasto) 1 193 „Miłosz”, na terenie katedry św. Marcina i Mikołaja; uznany pomnikiem przyrody w 2009 r.
4 miłorząb dwuklapowy ul. Gimnazjalna 2a (Śródmieście) 1 168 w ogrodzie
5 miłorząb dwuklapowy dwuwierzchołkowy róg ul. Konarskiego i ul. Jagiellońskiej (Śródmieście) 1 91/151 na chodniku, odgrodzony ozdobnym płotkiem. Posadzony ok. 1912, od 2014 pomnik przyrody. Wysokość ok. 15 m[15]
6 miłorząb dwuklapowy park Henryka Dąbrowskiego (Szwederowo) 1 94 przy ul. Filareckiej, nad górnym stawem
7 miłorząb dwuklapowy na terenie należącym do spółki „Enea” (Stare Miasto) 1 154 zwany „Enea”; uznany pomnikiem przyrody w 2009 r. okaz żeński
8 jesion wyniosły ul. Mińska 105 (Prądy) 1 264 przy śluzie Prądy
9 surmia ul. Fordońska 6 (Bartodzieje) 2 66 i 106 katalpa zwyczajna, GDDKiA
10 surmia ul. Jagiellońska 27 (Śródmieście) 1 191 przed Pałacem Młodzieży, początek ścieżki dydaktycznej
11 wierzba biała ul. Lisia (Prądy) 1 428 przy drodze do EBUD-u
12 wierzba biała park Henryka Dąbrowskiego (Szwederowo) 1 513 pomiędzy stawami
13 buk pospolity ul. Wały Jagiellońskie 12 (Stare Miasto) 3 299, 265, 213 „Jarosław”, „Wiesław”, „Jerzy” (odmiana zwisająca); rosną na terenie bydgoskiej delegatury NIK; ustanowione pomnikami przyrody w 2009 r.
14 sosna pospolita dwupienna ul. Świetlicowa 1 193/357 „Dominika” powołana w 2011 roku
15 perełkowiec japoński ul. Fordońska 2 (Bartodzieje) 1 249 obok ronda Fordońskiego
16 głóg dwuszyjkowy ul. Kołłątaja 4 (Śródmieście) 1 176 przed budynkiem mieszkalnym
17 jabłoń niska ul. Gdańska 84 (Śródmieście) 1 80 w ogrodzie posesji
18 winobluszcz trójklapowy[16] ul. Bernardyńska 6 (Stare Miasto) 1 - na ścianie frontowej budynku Wydziału Rolniczego Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego
19 lilak pospolity ul. Płocka 8 1 na wys. 70 cm – 170 na terenie posesji
20 żywotnik zachodni cmentarz przy ul. Kcyńskiej (Górzyskowo) 3 142, 143 i 165 północna strona cmentarza
21 brzoza brodawkowata ul. Świętokrzyska 66 (Mariampol) 1 230 „Sylwia” na terenie posesji, powołana w 2011 roku

Przypisy edytuj

  1. http://www.ochronaprzyrody.wuw.pl/02_Ustawy/Dz.U.%201949%20Nr%2025,%20poz.%20180.pdf
  2. Do 2003 r. pomniki przyrody ustanawiał rozporządzeniem – wojewoda, po 2003 r. uchwałą – władze samorządowe.
  3. a b c d e f g h i j k l m n Program Ochrony Środowiska dla miasta Bydgoszczy na lata 2013-2016 http://www.bip.um.bydgoszcz.pl/binary/721_tcm30-133312.pdf (34,2 MB)
  4. Uchwała nr XLIII/608/09 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 25 lutego 2009 roku. [dostęp 2011-10-21].
  5. Uchwała nr XV/258/11 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 28 września 2011 roku. [dostęp 2011-10-21].
  6. a b Renata Kaja, Bydgoskie pomniki przyrody, Bydgoszcz: Instytut Wydawniczy „Świadectwo”, 1995, ISBN 83-85860-32-0, OCLC 749523197.
  7. Ścieżka przyrodnicza w parku nad Starym Kanałem. [dostęp 2011-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-20)].
  8. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Bydgoszczy. 2005. Mapa – Obiekty przyrodnicze i obszary chronione.
  9. Encyklopedia Bydgoszczy. t.1. praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2011. ISBN 978-83-926423-3-6, str. 316-317
  10. Encyklopedia Bydgoszczy. t.1. praca zbiorowa pod red. Włodzimierza Jastrzębskiego. Towarzystwo Miłośników Miasta Bydgoszczy. Bydgoszcz 2011. ISBN 978-83-926423-3-6, str. 310
  11. a b Kilkusetletni dąb na Osowej Górze złamał się jak zapałka
  12. uchwała nr XLII/881/13 Rady Miasta Bydgoszczy z dnia 29 maja 2013r. w sprawie ustanowienia pomnika przyrody o nazwie "Mocny Mikuś". (DZ. URZ. WOJ. KUJ-POM. 2013.2128)
  13. Dziesięć nowych pomników przyrody w Bydgoszczy
  14. Redakcja, Pomnik przyrody na Błoniu 2023 - Moje Błonie, mojeblonie.pl, 27 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-27] (pol.).
  15. Miłorząb w Bydgoszczy ma szansę na tytuł Drzewa Roku 2020
  16. został wycięty w 2012 roku, prawnie nie został odwołany

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Bibliografia edytuj