Pomorze Przednie

Przedpomorze

Pomorze Przednie d. Przedpomorze (niem. Vorpommern), Pomorze Zaodrzańskie, Pomorze Wołogoskie – kraina historyczna leżąca w Niemczech i Polsce, wchodząca w skład Pomorza Zachodniego. Rozciąga się od Odry do Pradoliny Granicznej Meklembursko-Pomorskiej (Mecklenburgisch-Vorpommersches Grenztal), z granicą z Meklemburgią przebiegającą wzdłuż linii Großer LandgrabenTollenseePianaTrebelRecknitz. Linia brzegowa jest zróżnicowana i bogata w wyspy m.in. Rugię, Uznam i Wolin. Większość terytorium wchodzi w skład kraju związkowego Meklemburgia-Pomorze Przednie (Mecklenburg-Vorpommern), Urząd Gartz (Oder) oraz północne przedmieścia Schwedt wchodzą w skład kraju związkowego Brandenburgia, a tzw. cypel szczeciński, wyspa Wolin oraz Świnoujście należą do województwa zachodniopomorskiego.

Pomorze Przednie
Vorpommern
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwa

 Polska,  Niemcy

Ważniejsze miejscowości

Szczecin, Stralsund, Greifswald, Świnoujście

Położenie na mapie
Mapa Meklemburgii-Pomorza Przedniego

Historia edytuj

 
Plemiona germańskie na północy Europy Środkowej, ok. 50 r. n.e
 
Północno-wschodnie Niemcy ok. 1000 r. n.e

Osadnictwo na Pomorzu Przednim sięga czasów przed Indoeuropejczykami, np. osady tereny dzisiejszego Świnoujścia datuje się na pochodzące sprzed 5 tysięcy lat. W starożytności tereny te zamieszkiwały plemiona germańskie, a ok. VII-VIII wieku osiedliły się tam słowiańskie plemiona połabskie, m.in Ranowie, czy też Wolinianie. Byli to niektórzy z kilku grup Słowian nazywanych Wendami. Tereny Pomorza Przedniego przez pewien czas wchodziły w skład Marchii Wschodniej, a potem Marchii Północnej. M.in na terenach Pomorza Przedniego Niemcy rozpoczęli średniowieczu tzw. Ostsiedlung[1]. Związane z tym jest wymarcie używanego tam dotychczas języka połabskiego i zastąpienie go niemieckim. Dialekt rugijski wymarł w 1404 roku wraz ze śmiercią jego ostatniej użytkowniczki, Huliciny.

Do wojny trzydziestoletniej (1618-1648) terytorium to wchodziło w skład księstwa pomorskiego. Na mocy kończącego wojnę trzydziestoletnią pokoju westfalskiego (1648) bogatszą, zachodnią i północną część Księstwa ze Stralsundem (Strzałów), Wolgast (Wołogoszcz), Szczecinem, ujściem Odry i wyspami Uznam i Rugią zajęli Szwedzi tworząc Pomorze Szwedzkie. W drugiej połowie XVII wieku i pierwszej połowie XVIII wieku Brandenburgia (od 1701Królestwo Prus) stopniowo pozbawiała Szwecję jej pomorskich posiadłości, zajmując kolejne części Pomorza Szwedzkiego, co ostatecznie potwierdził w 1721 roku układ pokojowy z Nystad kończący III wojnę północną. Ostatni fragment posiadłości szwedzkich (Rugię, Stralsund i Wolgast) otrzymały Prusy w wyniku postanowień kongresu wiedeńskiego (1814-15).

 
Herb mały Meklemburgii-Pomorza Przedniego

Zjednoczone terytorium stało się jedną z prowincji Królestwa Prus, a następnie Cesarstwa Niemiec – prowincją Pomorze. Niewielka część Pomorza Przedniego (cypel szczeciński, wyspa Wolin i Świnoujście) została odłączona od Niemiec w wyniku II WŚ i przyłączona do Polski.

 
Land Meklemburgia-Pomorze Przednie z zaznaczoną granicą dawnej prowincji Pomorze, uznawaną za granicę Pomorza Przedniego

Symbole edytuj

W 1991 r. pozwolono na używanie w obu częściach landu Meklemburgia-Pomorze Przednie tradycyjnych flag regionalnych[2]. 17 grudnia 1996 r. wprowadzono tradycyjną flagę dawnej prowincji Pomorze, którą stanowił płat tkaniny o dwóch pasach: jasnoniebieskim i białym. Pod koniec maja 1998 r. ustanowiono specyfikację flagi Pomorza Przedniego z proporcjami 3:5 i barwami flagi[3].

W herbie Meklemburgii-Pomorza Przedniego, region symbolizuje czerwony gryf nawiązujący do pomorskiej dynastii książęcej Gryfitów.

Podział edytuj

Część niemiecka edytuj

Część polska edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Charles Higounet "Die deutsche Ostsiedlung im Mittelalter" Berlin: Siedler, 1986/2001. – ISBN 3-88680-141-1
  2. §1.3 Gesetz über die Hoheitszeichen des Landes - Hoheitszeichengesetz - In der Fassung der Bekanntmachung vom 23. Juli 1991 (GVOBl. M-V 1991: 14, s. 293) (niem.)
  3. Marcus Schmöger: Mecklenburg-Vorpommern Spezifikationsblatt Flaggen. [dostęp 2016-12-10]. (niem.).