Popówka (miejsce pamięci narodowej)
Popówka (biał. Папоўка) – miejsce pamięci narodowej, martyrologii narodów polskiego i białoruskiego[1]. Do 1943 roku była to wieś znajdująca się na terenie dzisiejszej gminy Gródek w województwie podlaskim.
Opis edytuj
Wieś została spacyfikowana w dniach 30 czerwca – 3 lipca 1943 roku przez niemieckich żandarmów z posterunków w Gródku i sąsiednich miejscowości. Pretekstem do pacyfikacji była współpraca mieszkańców Popówki z działającymi w pobliżu grupami radzieckich partyzantów[2]. Rozstrzelano 37 osób, w tym 16 dzieci, a zabudowania rozebrano lub spalono[3]. Z masakry ocalała jedna osoba, której udało się ukryć w zbożu[4], a według innej wersji – w piecu do pieczenia chleba[3].
Egzekucji dokonano na terenie cmentarza żydowskiego w Gródku – znajduje się tam obelisk upamiętniający to zdarzenie[5]. W 1946 roku szczątki ofiar ekshumowano i przewieziono na cmentarz prawosławny w Królowym Moście, gdzie dokonano ich uroczystego pochówku w zbiorowej mogile[4].
Wieś przestała istnieć, a w miejscu, gdzie się znajdowała, w 1982 roku, został postawiony pomnik[4].
Dnia 14 listopada 2013 r. na prawosławnym cmentarzu parafialnym w Królowym Moście odsłonięto pomnik ku czci pomordowanych mieszkańców Popówki[6]. Zamordowanych mieszkańców Popówki upamiętnia także pomnik prawosławnych mieszkańców Białostocczyzny zabitych i zaginionych w latach 1939–1956 znajdujący się w Białymstoku.
Przypisy edytuj
- ↑ Urszula Krutul: Ależ gada to Podlasie. [w:] Gazeta Współczesna [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 2011-01-23. [dostęp 2015-10-04].
- ↑ Michał Gnatowski, Waldemar Monkiewicz, Józef Kowalczyk: Wieś białostocka oskarża. Ze studiów nad eksterminacją wsi na Białostocczyźnie w latach wojny i okupacji hitlerowskiej. Białystok: OKBZH i Ośrodek Badań Naukowych w Białymstoku, 1981, s. 137–139. ISBN 83-00-00323-1.
- ↑ a b Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939–1945. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981, s. 41.
- ↑ a b c Popówka. Pamiętamy. archiwumgckgrodek.kreo.pl. [dostęp 2019-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-11)].
- ↑ Popówka. radunin.podlasie.pl. [dostęp 2019-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-11)].
- ↑ Popówki nie ma, pamięć przetrwała. Odsłonili pomnik ku czci pomordowanych. [w:] wyborcza.pl [on-line]. Agora S.A., 2013-11-14. [dostęp 2015-10-04].