Port morski Elbląg

Port morski Elblągport morski w woj. warmińsko-mazurskim, w Elblągu, położony na Żuławach Wiślanych, nad rzeką Elbląg, w odległości 6 km od jej ujścia do Zalewu Wiślanego[2].

Port morski w Elblągu
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Elbląg

Typ portu

morski

Data powstania

11 kwietnia 1952

Adres bosmanatu

ul. Portowa 2,
82-300 Elbląg

Powierzchnia portu

470 ha

Obroty ładunkowe (2024)

12.5 tys. ton[1]

Zdolność przeładunkowa

1 mln ton

Liczba nabrzeży

5

Długość nabrzeży

2,5 km

Maksymalna głębokość

2,5 m

Dopuszczalne zanurzenie

2,0 m

Położenie na mapie Elbląga
Mapa konturowa Elbląga, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Port morski w Elblągu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Port morski w Elblągu”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Port morski w Elblągu”
Ziemia54°10′N 19°23′E/54,166667 19,383333
Strona internetowa
Port morski w Elblągu, 2010

Położenie

edytuj

Teren portu obejmuje powierzchnię 470 ha[2]. Granice portu zostały określone w 2013 roku[3].

Obszar rzeki Elbląg do granic portu ma status morskich wód wewnętrznych.

Przystanie jachtowe w Porcie Elbląg:

  • Jachtklub Wodnik
  • przystań jachtowa Harcerski Ośrodek Wodny Bryza
  • Ognisko Sportów Wodnych Fala
  • przystań kajakowa Energetyk

Zalew Wiślany podczas surowych zim zamarza średnio na 4 miesiące w roku, zaś podczas zim łagodnych nie więcej niż na ok. 2,5 miesiąca. Grubość pokrywy lodowej może wynosić nawet 60 cm. Oznacza to, że tor wodny do portu jest zagrożony zalodzeniem.[4]

Historia

edytuj

W średniowieczu historia portu w Elblągu była związana ze Związkiem Hanzeatyckim, z którym wymiana stanowiła 90% globalnych obrotów. Największy historyczny obrót towarowy portu odnotowano w 1936 roku - pół miliona ton w wyniku poprawy koniunktury w III Rzeszy. Po drugiej wojnie światowej i po przejęciu Elbląga przez Polskę, ze względu na uwarunkowania polityczne port nie wrócił już do swej dawnej roli portu morskiego[5]. Formalnie, dopiero w 1952 roku, ustanowiono port morski[6].

W listopadzie 2007 Zarząd Portu Morskiego w Elblągu, wraz z władzami miasta zainicjował projekt Bałtycka Ukraina, który w swoim założeniu przewiduje m.in. budowę w Elblągu ukraińskiego kompleksu portowego. Inicjatywa nie wyszła ostatecznie poza fazę planów.

W czerwcu 2015 roku władze Zarządu Portu Morskiego w Elblągu zaprezentowały strategię, w której określono trzy specjalizacje: zalewowa i śródlądowa turystyka wodna, wymiana towarowa z obwodem królewieckim oraz morskie i śródlądowe przewozy dedykowane. W strategii zawarto również program inwestycyjny dla elbląskiego portu, którego łączną wartość określono na ponad 1 mld zł. Wśród niezbędnych inwestycji wskazano: budowę kanału przez Mierzeję Wiślaną, przebudowę wejścia do portu, budowę bocznicy kolejowej oraz terminalu przeładunkowego, budowę nowego mostu na rzece Elbląg w Nowakowie, rozbudowę terminalu przeładunkowego przy ul. Radomskiej wraz z instalacją suwnicy oraz budowę obrotnicy dla statków przy wejściu z rzeki Elbląg do Kanału Jagiellońskiego. Jako przewidywany termin realizacji wymienionych inwestycji wskazano rok 2020[7][8].

17 września 2022 roku miało miejsce otwarcie kanału przez Mierzeję Wiślaną, co pozwala na przepłynięcie statków z Morza Bałtyckiego w obrębie wód państwa polskiego, bez konieczności korzystana z cieśniny Piławskiej, kontrolowanej przez władze rosyjskie. Długość drogi z Zatoki Gdańskiej skróciła się o ok 100 km do 23 km.[9]

Instytucje w Porcie Elbląg

edytuj
  • Zarząd Portu Morskiego w Elblągu
  • Kapitanat Portu Elbląg
  • Graniczna Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Elblągu
  • Morski Oddział Straży Granicznej w Elblągu
  • Urząd Celny w Elblągu
  • Hanza Shipping – agencja morska

Ruch graniczny w porcie może odbyć się poprzez morskie przejście graniczne Elbląg. Możliwy jest ruch graniczny również przez port morski w Nowym Świecie.

Infrastruktura portowa

edytuj

Łączna długość nabrzeży w porcie Elbląg wynosi 2,5 km, w tym 0,3 km nabrzeża pasażerskiego. W porcie znajduje się 5 basenów, stocznia remontowa, suwnica o udźwigu 150 ton, obrotnica statków o długości 120 metrów, bocznica kolejowa oraz terminale przeładunkowy i pasażerski[2].

Działalność

edytuj

W 2008 roku Urząd Morski w Gdyni zanotował 14 zawinięć jednostek, które z Morza Bałtyckiego przez Cieśninę Piławską, dotarły do portu w Elblągu. Statki wykonały rejsy na trasach do europejskich miast: Antwerpii, Gdańska, Hamburga oraz Królewca. Ruch towarowy w porcie Elbląg obsłużyły dwie jednostki: MV Tanais oraz MV Barbara D[10].

W 2010 przywrócono żeglugę pasażerską między portami: Elbląg-Krynica Morska-Elbląg, którą obsługiwał statek MS Anita[11].

Przed agresją Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022, 96% wymiany towarowej w elbląskim porcie odbywało się z portami obwodu królewieckiego. Wycofanie się przez port jako pierwszy w Polsce z rozładunku rosyjskiego węgla, wprowadzenie zakazu eksportu materiałów budowlanych i cementu spowodowało załamanie się przeładunków[12].

Wraz z pracami nad kanałem przez Mierzeję Wiślaną, rozpoczęto prace nad torem wodnym pomiędzy kanałem, a portem, aby móc obsługiwać jednostki o maksymalnym zanurzeniu 4,5 m. Dzięki temu będzie można przejąć część ładunku z portu morskiego w Gdańsku, do 3 mln ton rocznie[13].

Obroty ładunkowe i ruch pasażerski w porcie Elbląg[14][15][16]
Rok Przeładunki (w tonach) Liczba pasażerów
1992 42 000 65 000
1993 22 500 85 000
1994 90 900 24 625
1995 144 800 34 168
1996 354 700 34 168
1997 641 300 31 462
1998 148 300 28 733
1999 40 900 37 245
2000 36 400 33 874
2001 37 900 32 078
2002 46 100 33 731
2003 142 700 35 685
2004 78 300 45 076
2005 126 800 55 025
2006 14 500 41 511
2007 3 500 33 270
2008 5 700 39 909
2009 4 000 32 899
2010 64 800 39 323
2011 113 500 38 221
2012 168 500 33 500
2013 285 500 6 555
2014 358 300 8 315
2015 206 900 26 976
2016 139 500 41 520
2017 99 100 29 579
2018 115 900 26 600
2019 89 300 41 560
2020 84 500 23 632
2021 125 100 33 586
2022 149 400 25 251
2023 37 000 29 351
2024 12 500 34 898

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Główny Urząd Statystyczny – port.elblag.pl – Przeładunki
  2. a b c Dane ogólne – Strona internetowa Zarządu Portu Morskiego w Elblągu.
  3. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 maja 2013 r. ws. ustalenia granicy portu morskiego w Elblągu od strony lądu (Dz.U. z 2013 r. poz. 656).
  4. Zbigniew Pawelec (red.), Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską, t. III, styczeń 2015, s. 19.
  5. Historia portu [online], www.port.elblag.pl [dostęp 2021-01-20] (pol.).
  6. Rozporządzenie Ministra Żeglugi z dnia 16 lutego 1952 r. (Dz.U. z 1952 r. nr 18, poz. 111).
  7. W jakim kierunku pójdzie port w Elblągu? W jego strategii określono trzy specjalizacje [online], info.elblag.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  8. STRATEGIA ROZWOJU PORTU MORSKIEGO W ELBLĄGU [online], 2015 [dostęp 2021-01-20].
  9. Kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną otwarty [online] [dostęp 2025-02-22] (pol.).
  10. info.elblag.pl: Kontrowersyjny raport zamiast odpowiedzi przyniósł wiele pytań.
  11. Nie stój w korkach! Z Elbląga do Krynicy Morskiej popłyniesz w dwie strony już za 35 złotych - Dziennik Elbląski [online], dziennikelblaski.pl [dostęp 2021-01-20].
  12. Port w Elblągu handlował głównie z Rosją. Teraz zamiast węgla jest parking i ciężarówki
  13. Tomasz Chudzyński, Pogłębienie rzeki Elbląg. Kolejny etap inwestycji po przekopie Mierzei Wiślanej [online], Dziennik Bałtycki, 30 stycznia 2024 [dostęp 2025-02-22].
  14. Port Morski – Zarząd Portu Morskiego sp. z o.o.
  15. Przeładunki: Port Elbląg- reaktywacja – Gospodarka morska. gospodarkamorska.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]..
  16. http://port.elblag.pl/przeladunki

Linki zewnętrzne

edytuj