Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale

obraz

Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale[1]portret olejny Adama Mickiewicza namalowany przez Walentego Wańkowicza w latach 1827–1828; od 1925 obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie.

Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale
Ilustracja
Autor

Walenty Wańkowicz

Data powstania

1827–1828

Medium

olej na płótnie

Wymiary

148 × 125 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Narodowe w Warszawie

Inspiracją do powstania obrazu były Sonety krymskie, a ściślej sonet XVIII Ajudah, zaczynający się słowami:

Lubię poglądać wsparty na Judahu skale,
Jak spienione bałwany to w czarne szeregi
Ścisnąwszy się buchają, to jak srebrne śniegi
W milijonowych tęczach kołują wspaniale.

Adam Mickiewicz, Sonety krymskie (1826)

Charakterystyczny dla tego obrazu jest sztafaż romantyczny. Adam Mickiewicz pokazany został w byronicznej pozie, wsparty na skale na szczycie góry Ajudah, na wybrzeżu Półwyspu Krymskiego, okryty burką krymskich górali.

Portret zdobył uznanie krytyki oraz samego poety. Uznanie było tak wielkie, iż Walenty Wańkowicz z czasem namalował kilka replik obrazu, ale już w mniejszych rozmiarach.

W 1828 oryginał eksponowano na wystawie w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, której absolwentem był Wańkowicz. W tym samym roku artysta wykonał z portretu litografię. Przez długie lata ten właśnie wizerunek wieszcza narodowego był niejako ikoną Romantyzmu, symbolem polskości i natchnieniem poetów.

Cyprian Kamil Norwid uznał ten obraz za najlepszy z zachowanych wizerunków Mickiewicza, pisząc:

Aż poeta, co naród uwieczniał, sam, trafem,
Przekazuje swe rysy późnym fotografem!
Jeden portret!... ów w Krymie, na skale oparty,
Między Azją a niebem, sam!... ten tylko warty
Poety i spomnienia — o reszcie? nie gadam —
Lub mówię: „To jest ładne... to Mickiewicz Adam...”

Cyprian Kamil Norwid, W pracowni Guyskiego (1869)

Przypisy edytuj

  1. Stefan Kozakiewicz: Malarstwo polskie. T. 3: Oświecenie, klasycyzm, romantyzm. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Auriga”, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe w Warszawie, 1976, s. 288.

Bibliografia edytuj

  • Malarstwo Polskie, AURIGA, Warszawa, 1976

Linki zewnętrzne edytuj