Portret Asensia Julià (1798)

obraz Francisca Goi z 1798

Portret Asensia Julià (hiszp. Retrato de Asensio Julià, "El pescadoret") – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi.

Portret Asensia Julià
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Data powstania

ok. 1798

Medium

olej na płótnie

Wymiary

55 × 41 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Thyssen-Bornemisza

Okoliczności powstania edytuj

Obraz powstał około 1798 roku. Goya niedługo wcześniej powrócił do Madrytu po przebytej chorobie, która zapoczątkowała jego głuchotę. Pracował nad freskami w Kościele San Antonio de la Florida – dziele, które miało udowodnić artystycznym kręgom i klienteli, że choroba nie wpłynęła negatywnie na jego zdolności malarskie. Prawdopodobnie w tej pracy pomagał mu młody artysta Asensio Julià, którego Goya uwiecznił na olejnym portrecie[1]. Szesnaście lat później Goya namalował drugi portret Julià, przedstawiając go rysującego węglikiem[2].

Analiza edytuj

Przedstawiony na portrecie zamyślony Julià jest ubrany w elegancki szlafrok lub ochronny płaszcz. W tle widać rusztowania, być może to Kościół San Antonio de la Florida w Madrycie, gdzie razem pracowali. U jego stóp leżą pędzle i farby – atrybuty malarza. Zastosowane kolory, energiczne, a zarazem precyzyjne pociągnięcia pędzlem oraz ekspresywność portretu przypomina styl, w jakim Goya namalował freski na kopule kościoła[3]. Skierowana w lewo głowa przeczy klasycznej kompozycji portretu. Ostre światło, które wpada do pomieszczenia oświetla głównie twarz artysty, co przywodzi na myśl antycypację impresjonizmu. Współcześni krytycy sztuki tacy jak Juliet Wilson Bareau i Manuela Mena zwracają uwagę na pre-romantyczny charakter dzieła[4].

Na portrecie widnieje inskrypcja «Goya a su amigo Asensi» (Goya swojemu przyjacielowi Asensi) widoczna w lewym dolnym rogu[5]. Ta inskrypcja potwierdza przyjaźń, którą Goya darzył swojego ucznia i asystenta[6]. Sugerowano, że ta inskrypcja może odnosić się do Manuela Monforta y Asensi. Jednak ten znany Goi artysta zajmował się grawerstwem, a leżące na podłodze pędzle i farby wyraźnie wskazują na to, że sportretowana osoba trudni się malarstwem[3]. Opisując obraz w 1867 roku Charles Yriarte jako pierwszy zasugerował, że rusztowania należą do kościoła San Antonio de la Florida w Madrycie, a przedstawiona postać to malarz Asensio Julià[4].

Sposób przedstawienia postaci i niektóre elementy portretu, takie jak trudne do malowania ręce, znacznie wpływały na cenę obrazu, a także na poświęcony mu czas pracy. Na licznych portretach pędzla Goi ręce modeli są ukryte w połach kamizelki, za plecami modela, lub w inny sposób[7].

Historia obrazu edytuj

Biorąc pod uwagę inskrypcję jest wielce prawdopodobne, że obraz należał do samego Asensia Julià i został sprzedany po jego śmierci w 1832 roku. W 1846 znalazł się w kolekcji królowej Marii Krystyny Sycylijskiej w Pałacu Vista Alegre w Madrycie. Został opisany przez Charlesa Yriarte w 1867 roku, kiedy należał do kolekcji książąt Montpensier (księżna Ludwika Ferdynanda Burbon była młodszą córką królowej) i znajdował się w Pałacu San Telmo w Sewilli. Kolekcja została przeniesiona po sprzedaży pałacu[4].

Zanim obraz trafił do kolekcji Muzeum Thyssen-Bornemisza, gdzie obecnie się znajduje, pojawił się na aukcjach w Paryżu oraz w domu aukcyjnym Sotheby’s, gdzie muzeum nabyło go w 1971 roku[4].

Przypisy edytuj

  1. Robert Hughes: Goya. Artysta i jego czas. Warszawa: WAB, 2006, s. 207. ISBN 83-7414-248-0. OCLC 569990350.
  2. Fundación Goya en Aragón: Asensio Julià. [dostęp 2013-04-12]. (hiszp.).
  3. a b Ferrán Aribau, Francesc Ruidera, Lluís Altafuya, Roberto Castillo, Xavier Costaneda: Goya: su tiempo, su vida, su obra. Madryt: LIBSA, 2006, s. 203. ISBN 84-662-1405-4.
  4. a b c d Mar Borobia: Muzeum Thyssen-Bornemisza: Retrato de Asensio Julià. [dostęp 2012-10-11]. (hiszp.).
  5. Stefano Peccatori, Stefano Zuffi: Klasycy sztuki: Goya. Warszawa: Arkady, 2006, s. 57. ISBN 83-60529-14-0.
  6. Ester Alba Pagán: La pintura y los pintores valencianos durante la guerra de la Independencia y el reinado de Fernando VII (1808–1833). Doktorat. Walencja: Uniwersytet w Walencji, 2004. ISBN 84-370-5962-3.
  7. Federico Torralba Soriano: Goya. Economistas y banqueros. Zaragoza: Banco Zaragozano, 1980, s. 22. ISBN 84-300-3225-8.