Poszukiwany, poszukiwana
Poszukiwany, poszukiwana – polski film komediowy z 1972 w reżyserii Stanisława Barei. Premiera odbyła się 22 kwietnia 1973[1]. W głównej roli wystąpił Wojciech Pokora.
| ||
| Gatunek | komedia | |
| Rok produkcji | 1972 | |
| Data premiery | 22 kwietnia 1973 | |
| Kraj produkcji | Polska | |
| Język | polski | |
| Czas trwania | 83 minuty[1] | |
| Reżyseria | Stanisław Bareja | |
| Scenariusz | Stanisław Bareja, Jacek Fedorowicz | |
| Główne role | Wojciech Pokora | |
| Muzyka | Jerzy Matuszkiewicz | |
| Zdjęcia | Jan Laskowski | |
| Scenografia | Bogdan Kostrzyński | |
| Kostiumy | Ewa Furmańczyk | |
| Montaż | Mirosława Jaworska | |
| Produkcja | Jan Szymański, Edward Kłosowicz (kierownictwo produkcji)[2] | |
| Wytwórnia | Zespół Filmowy „Pryzmat” | |
Opis fabułyEdytuj
Pracownik muzeum, historyk sztuki Stanisław Maria Rochowicz (Wojciech Pokora), zostaje niesłusznie oskarżony o kradzież obrazu autorstwa Bogdana Adamca (Adam Mularczyk). Domniemanemu złodziejowi grozi 5 lat więzienia. Przerażony tą perspektywą postanawia ukrywać się przebrany za kobietę, aż namaluje kopię zrabowanego płótna i niepostrzeżenie ją podrzuci. Podejmuje pracę jako gosposia domowa „Marysia”, nie ma jednak szczęścia do chlebodawców. Pomimo początkowych trudności w nowym zawodzie „Marysia” zaczyna odkrywać uroki swojej pracy. Okazuje się również, że zarabia więcej niż jako magister historii sztuki. Film jest satyrą na pewne zjawiska społeczne w Polsce okresu przełomu lat 60. i 70.
ObsadaEdytuj
- Wojciech Pokora – Stanisław Maria Rochowicz
- Jolanta Bohdal – Kasia, żona Rochowicza
- Wiesław Gołas – Karpiel, pierwszy „pan” Marysi
- Maria Chwalibóg – Karpielowa, żona Karpiela
- Witold Kałuski – Górecki, drugi „pan” Marysi
- Krystyna Borowicz – Górecka, żona Góreckiego
- Filip Łobodziński – Antoś, niesforny syn Góreckich
- Mieczysław Czechowicz – trzeci pan Marysi, pan „profesor” badający zawartość „cukru w cukrze”
- Jerzy Dobrowolski – „wieczny” dyrektor, czwarty pan Marysi
- Barbara Rylska – żona „wiecznego” dyrektora
- Adam Mularczyk – Bogdan Adamiec, malarz
- Jan Kobuszewski – hydraulik
- Tadeusz Pluciński – trener miotaczek
- Jolanta Wołłejko – niania, zainspirowana Marysią
- Zofia Czerwińska – była gosposia Karpielów, naprzykrzająca się lokatorka
- Wojciech Siemion – prokurator oskarżający Stanisława Marię Rochowicza o kradzież obrazu
- Bohdan Łazuka – inżynier Rawicz
- Zbigniew Skowroński – właściciel psa Alexa
- Maria Kaniewska – klientka przed Marysią, kupująca dużo cukru
- Wojciech Rajewski – strażnik w galerii, dzwoniący do Adamca
- Zdzisław Szymański – robotnik we włazie pokazujący drogę Rochowiczowi jak dojechać na Powiśle
- Jerzy Januszewicz – mężczyzna w tramwaju, któremu Marysia przez przypadek usiadła na kolana
- Juliusz Kalinowski – urbanista
- Jerzy Moes – mężczyzna na przyjęciu u Góreckich
- Jan Kociniak – podwładny dyrektora
- Stanisław Tym – urzędnik (w filmie widoczne tylko jego dłonie) pieczętujący obraz Adamca
- Stanisław Bareja – mężczyzna goniący samochód
- Andrzej Krasicki – dyrektor muzeum
- Michał Żołnierkiewicz – mężczyzna w tramwaju
Przygotowania do filmu i realizacjaEdytuj
Pomysł na scenariusz, który Bareja napisał razem z Jackiem Fedorowiczem, przedstawiła reżyserowi jego żona, Hanna Kotkowska-Bareja. Jako historyk sztuki pracująca w Muzeum Narodowym poznała historię rzekomego zaginięcia dzieła Alfonsa Karnego, które artysta zabrał ze sobą, ale nie zostało to pokwitowane przez dyrektora, więc uważane było za zagubione. Ponadto w tym czasie małżeństwo Barejów zatrudniało dziewczyny jako pomoc domową do opieki nad dziećmi, stąd też historia odnosiła się do bliskich im realiów życia[3]. W czasie castingu do głównej roli Fedorowicz, Janusz Gajos i Wojciech Pokora prezentowali się w rolach mężczyzn grających kobiety. Wybrany został Pokora, ponieważ Gajos miał zbyt męska posturę, a u Fedorowicza zbyt szybko pojawiał się zarost w trakcie sesji zdjęciowej[4]. Rolę żony Rochowicza zagrać miała Stanisława Celińska, jednak odmówiła, ponieważ obawiała się, że ze względu na złą renomę Barei w tamtym czasie mogłaby nie dostać ról u takich reżyserów jak Krzysztof Zanussi i Kazimierz Kutz. Było to efektem negatywnego wyrażania się o jego filmach m.in. przez Kutza, który ukuł pojęcie "bareizmów" jako małowartościowej twórczości[5].
Zdjęcia do filmu kręcone były w Warszawie na placu Powstańców, na placu Konstytucji, w galerii ZPAP, na terenie pałacu w Kozłówce[1], a także w mieszkaniu Barei[4]. Podobnie jak w poprzednich komediach, reżyser czerpał ze stylistyki przedwojennej, nasycając sceny gagami. W warstwie wizualnej liryczny nastrój osiągnięty był poprzez zastosowanie światła bezcieniowego, co Jan Laskowski wcześniej zauważył podczas pobytu w Szwecji na planie filmów Bergmana. W trakcie realizacji sceny upadku Rawicza na schodach, Jan Szymański nie godząc się na zatrudnienie kaskadera, sam odegrał tę rolę, przez co uległ poważnej kontuzji. W efekcie Bareja zawiązał współpracę (która była kontynuowana w kolejnych jego produkcjach) z kaskaderami: Krzysztofem Kotowskim, Zbigniewem Litwiniakiem i Zbigniewem Modejem[6].
W ciągu roku film obejrzało prawie 2 miliony osób, a dochody z kas kinowych wyniosły ok. 13 milionów złotych[7]. Czesław Wiśniewski, Jerzy Jesionowski jako uczestnicy kolaudacji, która odbyła się 31 października 1972 roku, wypowiadali się o nim negatywnie, stawiając zarzuty ukazywania osób piastujących wysokie stanowiska w negatywnym świetle oraz dając do zrozumienia reżyserowi, że nie będzie tolerancji dla wyszydzania władzy w jego twórczości. Bronili go za to Aleksander Ścibor-Rylski oraz Tadeusz Konwicki. Podzielone były też zdania recenzentów w prasie, przy czym pochwały formułowano dość ostrożnie[8]. W 1974 Poszukiwany, poszukiwana został wyróżniony podczas festiwalu Queens Council of the Arts w Nowym Jorku[9].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d Poszukiwany, poszukiwana w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b Replewicz 2009 ↓, s. 411.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 139-141.
- ↑ a b Replewicz 2009 ↓, s. 142.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 123-124.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 147-148.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 150.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 148-150.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 152.
BibliografiaEdytuj
- Maciej Replewicz: Stanisław Bareja. Król krzywego zwierciadła. Poznań: Zysk i S-ka, 2009. ISBN 978-83-7506-387-5.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Poszukiwany, poszukiwana w bazie IMDb (ang.)
- Poszukiwany, poszukiwana w bazie Filmweb
- Zdjęcia z filmu Poszukiwany, poszukiwana w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”