Powiat golubsko-dobrzyński
Powiat golubsko-dobrzyński – powiat w Polsce (we wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Golub-Dobrzyń.
powiat | |||||||||
| |||||||||
Państwo | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||
TERC |
0405 | ||||||||
Siedziba | |||||||||
Starosta |
Jacek Foksiński | ||||||||
Powierzchnia |
613 km² | ||||||||
Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||||||
• gęstość |
73,4 os./km² | ||||||||
Urbanizacja |
38,03% | ||||||||
Tablice rejestracyjne |
CGD | ||||||||
Adres urzędu: Plac Tysiąclecia 2587-400 Golub-Dobrzyń | |||||||||
Szczegółowy podział administracyjny | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie województwa | |||||||||
Strona internetowa |
Podział administracyjny
edytujW skład powiatu wchodzą:
- gmina miejska: Golub-Dobrzyń
- gmina miejsko-wiejska: Kowalewo Pomorskie
- gminy wiejskie: Ciechocin, Golub-Dobrzyń, Radomin i Zbójno
- miasta: Golub-Dobrzyń i Kowalewo Pomorskie
Historia
edytujPowiat golubsko-dobrzyński został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie bydgoskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat golubsko-dobrzyński złożyły się 2 miasta i 17 gromad, które wyłączono z czterech ościennych powiatów w tymże województwie[2]:
- z powiatu wąbrzeskiego:
- miasta Golub-Dobrzyń i Kowalewo Pomorskie
- gromady Lipienica, Mlewo, Ostrowite, Pluskowęsy, Sokoligóra, Wielka Łąka i Wielkie Rychnowo
- z powiatu brodnickiego:
- gromada Wrocki
- z powiatu lipnowskiego:
- gromady Ciechocin, Działyń, Nowogród i Świętosław
- z powiatu rypińskiego:
1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy[4]. Powiat golubsko-dobrzyński podzielono na 2 miasta i 5 gmin[5]:
- miasta Golub-Dobrzyń i Kowalewo Pomorskie
- gminy Ciechocin, Golub-Dobrzyń, Kowalewo Pomorskie, Radomin i Zbójno
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku główna część terytorium zniesionego powiatu golubsko-dobrzyńskiego weszła w skład nowo utworzonego województwa toruńskiego; jedynie gminę Zbójno przyłączono do nowego województwa włocławskiego[6].
2 lipca 1976 do gminy Zbójno włączono sołectwo Obory ze znoszonej gminy Chrostkowo[7] (gminę reaktywowano w 1982 roku[8]). 1 stycznia 1992 roku miasto Kowalewo Pomorskie i gminę wiejską Kowalewo Pomorskie połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską[9]. 27 listopada 1996 roku miasto Golub-Dobrzyń stało się gminą miejską[10].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie kujawsko-pomorskim przywrócono powiat golubsko-dobrzyński o granicach identycznych jak w roku 1975[11].
Demografia
edytujLiczba ludności (dane z 30 czerwca 2013):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 45 439 | 100 | 22 926 | 50,45 | 22 513 | 49,55 |
Miasto | 17 272 | 38,01 | 9000 | 19,81 | 8272 | 18,20 |
Wieś | 28 167 | 61,99 | 13 926 | 30,65 | 14 241 | 31,34 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu golubsko-dobrzyńskiego w 2014 roku[13].
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[14] powiat zamieszkiwało 45 018 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 44 952 osoby[15].
Gospodarka
edytujW końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 1,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 9,5% do aktywnych zawodowo[16].
Jednostki organizacyjne
edytuj- Dom Pomocy Społecznej
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
- Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy
- Powiatowy Urząd Pracy
- Powiatowy Zakład Dróg i Transportu
- Publiczna Szkoła Muzyczna I stopnia w Golubiu-Dobrzyniu
- Publiczna Szkoła Muzyczna I stopnia w Kowalewie Pomorskim
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Wielgiem
- Zespół Szkół Nr 1 im. Anny Wazówny w Golubiu-Dobrzyniu
- Zespół Szkół Nr 2 w Golubiu-Dobrzyniu
- Zespół Szkół Nr 3 w Golubiu-Dobrzyniu
- Zespół Szkół w Kowalewie Pomorskim
Transport
edytujTransport drogowy
edytujDrogi krajowe
edytuj- 15 (Trzebnica – Gniezno – Inowrocław – Toruń – Kowalewo Pomorskie – Ostróda)
Drogi wojewódzkie
edytuj- 534 (Rypin – Golub-Dobrzyń – Wąbrzeźno – Grudziądz)
- 554 (Orzechowo – Kowalewo Pomorskie – Golub-Dobrzyń – Kikół 10)
- 569 (Golub-Dobrzyń – Ciechocin – Dobrzejewice 10)
Transport kolejowy
edytujStarostowie golubsko-dobrzyńscy
edytujNa podstawie źródła[17]:
- Ryszard Szymczak (1 stycznia 1999 – 19 listopada 2002)
- Henryka Zawadzka (19 listopada 2002 – 22 listopada 2006)
- Wojciech Andrzej Kwiatkowski (22 listopada 2006 – 1 grudnia 2014)
- Andrzej Okruciński (1 grudnia 2014 – 19 listopada 2018)
- Franciszek Gutowski (19 listopada 2018 – 6 maja 2024)
- Jacek Foksiński (od 6 maja 2024 - nadal)
Sąsiednie powiaty
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20] .
- ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 289.
- ↑ Obecna pisownia: Ruże.
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974.
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92.
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143.
- ↑ Dz.U. z 1982 r. nr 23, poz. 166.
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397.
- ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612.
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652.
- ↑ Joanna Stańczak , Agnieszka Znajewska , Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym. Stan w dniu 30 VI 2013 r., wyd. I, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 30 października 2013, s. 37, ISSN 1734-6118 [dostęp 2014-03-10] (pol. • ang.).
- ↑ Powiat rypiński w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019 .
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020 .
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-04] (pol.).
- ↑ Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. II: Starostowie województwa kujawsko-pomorskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 20. ISBN 978-83-62251-85-8. [dostęp 2024-04-07].