Powiat ropczycko-sędziszowski
Powiat ropczycko-sędziszowski – powiat w Polsce (województwo podkarpackie), utworzony w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Ropczyce.
| |||||||
| |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo |  Polska
| ||||||
| Województwo |  podkarpackie
| ||||||
| TERYT | 3.18.24.15.00.0 | ||||||
| Siedziba | Ropczyce | ||||||
| Starosta | Witold Darłak | ||||||
| Powierzchnia | 548,89 km² | ||||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
74 515[1] | ||||||
| • gęstość | 135,8 os./km² | ||||||
| Urbanizacja | 31,17% | ||||||
| Tablice rejestracyjne | RRS | ||||||
Adres urzędu: ul. Konopnickiej 539-100 Ropczyce | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
| 50°05′10″N 21°38′00″E/50,086111 21,633333 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Portal  Polska
| |||||||
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 74 515 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwały 74 582 osoby[3].
Położenie geograficzneEdytuj
Powiat leży na pograniczu dwóch odmiennych krain geograficznych:
- rejony północne to tereny nizinne o klimacie podgórskich nizin i kotlin (Kotlina Sandomierska),
- rejony południowe to tereny górzyste (Pogórze Karpackie).
Główną rzeką regionu jest Wielopolka. Powiat sąsiaduje z 5. powiatami: mieleckim, kolbuszowskim, strzyżowskim, dębickim i rzeszowskim.
Przez teren powiatu przebiegają szlaki komunikacyjne biegnące ze wschodu na zachód Polski, stanowiące istotny element infrastruktury tranzytowej kraju:
- autostrada A4
- droga krajowa nr 94,
- linia kolejowa E 30 z Krakowa przez Rzeszów do przejścia granicznego z Ukrainą w Medyce.
Podział administracyjnyEdytuj
W skład powiatu wchodzi:
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie
Miasta
DemografiaEdytuj
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 71 125 | 100 | 35 936 | 50,53 | 35 189 | 49,47 |
| Miasto | 22 183 | 31,19 | 11 307 | 15,90 | 10 876 | 15,29 |
| Wieś | 48 942 | 68,81 | 24 629 | 34,63 | 24 313 | 34,18 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu ropczycko-sędziszowskiego w 2014 roku[4].
HistoriaEdytuj
Poprzednikiem powiatu ropczycko-sędziszowskiego był powiat ropczycki. Został on powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie rzeszowskim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat ropczycki złożyły się 2 miasta i 22. gromady, które wyłączono z powiatu dębickiego w tymże województwie[5]:
- miasta Ropczyce i Sędziszów,
- gromady Borek Wielki, Brzeziny, Bystrzyca, Chechły[6], Czarna Sędziszowska, Glinik, Gnojnica, Iwierzyce, Kamionka, Lubzina, Łączki Kucharskie, Mała, Nawsie, Niedźwiada, Nockowa, Ocieka, Olchowa, Ostrów, Wielopole Skrzyńskie, Witkowice[6], Wolica Ługowa i Zagorzyce.
1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla, a w ich miejsce reaktywowano gminy. Powiat ropczycki podzielono na 2 miasta i 5 gmin[7]:
- miasta Ropczyce i Sędziszów,
- gminy Iwierzyce, Ostrów, Ropczyce, Sędziszów Małopolski i Wielopole Skrzyńskie.
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku, terytorium zniesionego powiatu ropczyckiego włączono do nowego (mniejszego) województwa rzeszowskiego[8].
1 lutego 1991 roku miasto i gminę Ropczyce połączono we wspólną gminę miejsko-wiejską Ropczyce[9], a 1 stycznia 1992 roku podobnej komasacji uległy miasto i gmina Sędziszów Małopolski[10].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w województwie podkarpackim dawny powiat przywrócono, jednak pod nazwą powiat ropczycko-sędziszowski z siedzibą w Ropczycach[11]. Nowy powiat ma ten sam obszar, co ten z początku 1973 roku.
GospodarkaEdytuj
- rolnictwo – użytki rolne stanowią 66,5% powierzchni powiatu (w tym grunty orne: 46,9%, łąki i pastwiska: 18,4%, sady: 1,2%)
- przemysł – najbardziej rozwinięte branże to: rolno-spożywcza, materiałów ogniotrwałych, elektromaszynowa, drzewna.
ReligiaEdytuj
- Kościół rzymskokatolicki: 16 parafii;
- Świadkowie Jehowy: zbór (w tym grupa języka migowego)[12].
Starostowie ropczycko-sędziszowscyEdytuj
- Marek Bujak (1999–2002)
- Wiesław Rygiel (2002–2006) (PSL)
- Józef Rojek (2006–2010) (PiS)
- Stanisław Ziemiński (2010–2014)
- Witold Darłak (od 2014) (PiS)
Sąsiednie powiaty i gminyEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
- ↑ Powiat ropczycko-sędziszowski w liczbach, [w:] Polska w liczbach [online], polskawliczbach.pl [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 283
- ↑ a b obecnie dzielnica Ropczyc
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 3, poz. 12
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2016-08-21].