Powiat sokólski
Powiat sokólski – powiat w Polsce (województwo podlaskie), utworzony w 1807 roku, reaktywowany w ramach reformy administracyjnej w roku 1999, przywracającej m.in. samorządowy powiat sokólski, którego współtwórcą był Jan Kułak[2]. Jego siedzibą jest miasto Sokółka.
| powiat | |||||||
| |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| TERC |
2011 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Starosta |
Piotr Rećko | ||||||
| Powierzchnia |
2055 km² | ||||||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
32,5 os./km² | ||||||
| Urbanizacja |
41,74% | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
BSK | ||||||
Adres urzędu: ul. Piłsudskiego 816-100 Sokółka | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie województwa
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Portal  Polska
| |||||||
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Dąbrowa Białostocka, Krynki, Sokółka, Suchowola
- gminy wiejskie: Janów, Korycin, Kuźnica, Nowy Dwór, Sidra, Szudziałowo
- miasta: Dąbrowa Białostocka, Krynki, Sokółka, Suchowola
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[3] powiat zamieszkiwało 66 686 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 66 286 osób[4]. W 2021, w kontynuacji monografii: Zarys dziejów Sokółki i okolic do 1807 roku (Wydawnictwo Prymat 2008) i Sokółka i okolice: przyczynki do dziejów miasta i powiatu (Wydawnictwo Prymat 2009) Leszka Postołowicza[5], ukazała się publikacja pt. Powiat sokólski – Dziedzictwo historyczno-kulturowe Grzegorza Ryżewskiego – głównego specjalisty w Narodowym Instytucie Dziedzictwa, wydana przez powiat.[6] Duch wspólnego dziedzictwa historyczno-kulturowego Rzeczypospolitej Wielu Narodów jest ciągle żywy na Sokólszczyźnie - na dawnej zachodniej Grodzieńszczyźnie - od Nowego Dworu, Jaczna, przez Siderkę, Kuźnicę, Samogród, Ostrów Północny i Południowy, Supraśl, Świętą Wodę, po Jurowlany, Krynki, Mostowlany, Jałówkę.[7] W tym samym roku utworzono Powiatowy Dom Kultury w Sokółce[8].
Od 2022 r. stowarzyszenie Kraina Czterech Kultur, wspierające lokalny rozwój obszarów wiejskich - realizuje integrację całego powiatu sokólskiego.[9]
Ukształtowanie terenuEdytuj
W powiecie sokólskim występują faliste, a nawet pagórkowate wzniesienia o wysokości od 110 do 240 m n.p.m.
Teren powiatu ukształtował się tak w plejstocenie. Podczas nachodzenia lodowiec wyrzeźbił w terenie garby i wzgórza. Pozostawił też liczne głazy narzutowe.
Sokółszczyzna nie posiada zupełnych równin. Najbardziej równinny charakter mają tereny położone w pobliżu Sokółki, zwłaszcza w górnym biegu Sokołdy. Najbardziej urozmaicona rzeźba terenu jest w tzw. "Sokólskiej Szwajcarii" nad Łosośną, na dawnej zachodniej Grodzieńszczyźnie[10]. Różnica wzniesień na odcinku kilometra sięga pięćdziesięciu metrów (od 171 do 221 m n.p.m.).
GlebyEdytuj
Na terenie powiatu spotkać można zarówno suche piaski, bielice jak i mocne szczerki. Najlepsze gleby występują w gminach: Korycin, Janów, Dąbrowa i Suchowola.
WodyEdytuj
Teren powiatu znajduje się w zlewni Wisły i Niemna. W dorzeczu Wisły leżą Sokołda, Brzozówka i Biebrza, do dorzecza Niemna Łosośna i kilka dopływów Świsłoczy: Nietupa, Odła i Usnarka.
DemografiaEdytuj
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2012):
| Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| osób | % | osób | % | osób | % | |
| Ogółem | 70 138 | 100 | 34 852 | 49,69 | 35 286 | 50,31 |
| Miasto | 28 534 | 40,68 | 14 162 | 20,19 | 14 372 | 20,49 |
| Wieś | 41 604 | 59,32 | 20 690 | 29,50 | 20 914 | 29,82 |
- Piramida wieku mieszkańców powiatu sokólskiego w 2014 roku[11].
Stopa bezrobociaEdytuj
We wrześniu 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych wynosiła 2 600 osób, a stopa bezrobocia 9,7%[12].
Sąsiednie powiatyEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ Aneta Tumiel (oprac.), Odszedł śp. Jan Kułak, radny powiatowy 2 kadencji, nr 137/2018, infosokolka.pl, s. 2.
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
- ↑ [wyniki wyszukiwania], NUKAT [dostęp 2022-05-31].
- ↑ Serwis Internetowy Powiatu Sokólskiego, Spotkanie z dr. Grzegorzem Ryżewskim, http://sokolka-powiat.pl/2021/03/05/spotkanie-z-dr-grzegorzem-ryzewskim/
- ↑ Leonard Drożdżewicz, Dziedzictwo historyczno-kulturowe powiatu sokólskiego, „Znad Wilii”, nr 2(86) z 2021 r., s. 63-64, http://www.wilnoteka.lt/artykul/letni-numer-znad-wilii-nr-185.
- ↑ Serwis Informacyjny Powiatu Sokólskiego, Powiatowy Dom Kultury w Sokółce, http://sokolka-powiat.pl/2021/03/27/powiatowy-dom-kultury-w-sokolce, Marcin Gliński, W Sokółce powstanie Powiatowy Dom Kultury, https://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/198239/, https://edziennik.bialystok.uw.gov.pl/keywords/52
- ↑ Martyna Tochwin, Zakończyły się konsultacje przeprowadzone przez LGD Kraina Czterech Kultur. Wiadomo, jakie są słabe i mocne strony powiatu, naszemiasto.pl, 5 października 2022.
- ↑ Krzysztof Renik, Odwiedzamy polską część Grodzieńszczyzny, PolskieRadio.pl [dostęp 2020-10-16].
- ↑ Powiat sokólski w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r., stat.gov.pl [dostęp 2019-11-27] (pol.).