Powodowo (województwo wielkopolskie)
Powodowo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie wolsztyńskim, w gminie Wolsztyn.
| wieś | |
.jpg) Dawny budynek dworcowy w Powodowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
496[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
64-200[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PWL |
| SIMC |
0916555 |
Położenie na mapie gminy Wolsztyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wolsztyńskiego  | |
 52°07′18″N 16°03′09″E/52,121667 16,052500[1] | |
Historia edytuj
Wieś pierwotnie związana była z Wielkopolską. Istnieje co najmniej od początku XV wieku. Po raz pierwszy wymieniana w archiwalnym, łacińskojęzycznym dokumencie z 1401 pod obecną nazwą Powodowo[4].
Możliwe, że miejscowość zasiedlona była jednak wcześniej. W XIX wieku natrafiono w okolicy na cmentarzysko szkieletowe z nieokreślonego czasu oraz grodzisko, które całkowicie zniszczone zostało w XIX wieku. Jest ono położone nad brzegiem Jeziora Berzyńskiego tuż przy granicy Wolsztyna, już na gruntach wsi Niałek Wielki ale w literaturze jest notowane w literaturze jako obiekt w Powodowie. Natomiast grodzisko, położone między Powodowem, a Żodyniem, które wspominano w dawniejszej literaturze okazało się być naturalną formą terenową[4].
Miejscowość była wsią szlachecką w dobrach czarnkowskich należącą do lokalnej szlachty wielkopolskiej - Rostarzewskich, którzy od nazwy wsi przyjęli odmiejscowe nazwisko Powodowskich. W 1492 leżała w powiecie kościańskim Korony Królestwa Polskiego. Około 1560 przejściowo należała do parafii Siedlec, a w 1509 należała do parafii Niałek[4].
W 1401 wieś znajdowała się w dobrach Wojciecha Rzeszotarzewskiego wraz z wsiami Rzeszotarzewem (obecnie Rostarzewo), Błockiem, Tuchorzą, Golą i Guździnem. W 1444 Maciej z Rzeszotarzewa w działach z braćmi Wawrzyńcem, Wincentym i Teodorem otrzymał Powodowo wraz z dwoma łanami w Tłokach. W 1492 Wojciech z Powodowa dał Jakubowi Sepieńskiemu swoją część wsi Powodowo, a w zamian otrzymał połowę Sepna. W tym roku Jakub Powodowski zapisał swojej żonie Barbarze po 150 złotych posagu i wiana na połowie wsi, znajdującym się w niej folwarku, sołectwie oraz na dworze. W 1502 odnotowano przebieg granicy Powodowa z Niałkiem Wielkim biegnącą od kopca narożnego, który stał koło drogi z Siedlca do Chorzemina do kopca narożnego pod zagajnikiem zwanym Niałeckim koło drogi z Wolsztyna do Obry. W 1515 Barbara Powodowska zobowiązała się sprzedać z zastrzeżeniem prawa odkupu Janowi Czackiemu 2 łany osiadłe w Powodowie, na których miała zapisaną przez męża oprawę wdowią. W 1529 Wawrzyniec Powodowski zapisał swojej żonie Urszuli po 150 grzywien posagu i wiana na połowie Powodowa[4].
Miejscowość odnotowano w archiwalnych, historycznych wykazach podatkowych. W 1530 pobór od 5 łanów, a pozostałe były spalone. W 1563 miał miejsce pobór od 7,5 łana, karczmy dorocznej. W 1580 pobór od 4 łanów, 2 zagrodników, komornika. W 1581 pobór od 4 łanów. W latach 1603-1607 w Powodowie odnotowano 7 kmieci, a dziedzic uprawiał 3 łany opuszczone[4].
Wieś położona była w 1580 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów[5].
W wyniku II rozbioru Rzeczypospolitej w 1793, miejscowość przeszła w posiadanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Powodowo należała do wsi większych w ówczesnym powiecie babimojskim rejencji poznańskiej[6]. Powodowo należało do wolsztyńskiego okręgu policyjnego tego powiatu i stanowiło część majątku Powodowo, który należał do Dziembowskiego[6]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Powodowo liczyło 161 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 20 dymów (domostw)[6]. Wzmiankowana była również kolonia Powodowo, gdzie w latach 40. XIX wieku w 3 domostwach mieszkało 26 osób[6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego. W 2021 rekultywowano miejscowe składowisko odpadów (na jego terenie posadzono 1500 drzew i krzewów)[7].
Obiekty edytuj
W Powodowie mieści się Zespół Szkół Rolniczych i Technicznych im. Hipolita Cegielskiego, do którego również należy lądowisko.
Komunikacja edytuj
Miejscowość jest położona przy nieczynnym odcinku linii kolejowej z Poznania do Sulechowa (stacja Powodowo).
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109524
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 972 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e Gąsiorowski 1999 ↓, s. 800-803.
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I, Warszawa 1883, s. 78.
- ↑ a b c d Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 186.
- ↑ MARK, Fundusze europejskie dla Wielkopolski na skróty, w: Monitor Wielkopolski, 8/2021, s. 15, ISSN 1642-0918
Bibliografia edytuj
- Antoni Gąsiorowski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. III (L – Q), zeszyt 4, hasło „Powodowo”. Poznań: Wydawnictwo PTPN, 1999, s. 800-803.