Pozorty (powiat iławski)
Pozorty (niem. Posorten) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim, w gminie Zalewo. Przed wojną w obrębie Kreis Mohrungen (dawny powiat Morąg).
| Artykuł |
53°52′16.69″N 19°41′41.82″E |
|---|---|
| - błąd |
0 m |
| WD |
53°56'N, 19°39'E |
| - błąd |
20788 m |
| Odległość |
3 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
14-230[1] |
| Tablice rejestracyjne |
NIL |
| SIMC |
0490837 |
Położenie na mapie gminy Zalewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu iławskiego  | |
 53°52′16,69″N 19°41′41,82″E/53,871303 19,694950
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
Wieś wzmiankowana w dokumentach z roku 1353, jako wieś pruska na 16 włókach. Pierwotna nazwa wsi – Pasortin. W roku 1782 we wsi odnotowano 8 domów (dymów), natomiast w 1858 w pięciu gospodarstwach domowych było 65 mieszkańców. W latach 1937–39 było 97 mieszkańców. W roku 1973 wieś należała do powiatu morąskiego, gmina i poczta Zalewo.
ZabytkiEdytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[2]:
- zespół pałacowy, XIX:
- pałac o charakterze willowym, położony nad jeziorem Pozorty. W Pozortach był niewielki majątek ziemski należący do tzw. klucza w Małdytach (do połowy XIX w.). W 1845 r. majątek z pałacem zakupiony został przez Carla Schäfera, przybyłego z Saksonii, pozostawał we własności rodziny do 1945 r. Pierwszy pałac został zniszczony w pożarze w 1913 r., nowy wybudowano w 1924 r. Z dawnego założenia zachował się pałac, duży park graniczący z jeziorem (z częściowo wyciętym starodrzewem) oraz pozostałości zabudowań gospodarczych. Przy drodze do majątku znajduje się dawny cmentarz rodziny Schäfer oraz pracowników majątku. Budynek usytuowany jest na wysokim wzgórzu z widokiem na jezioro, dwukondygnacyjny, założony na planie kwadratu, z dachem czterospadowym. Wejście ze schodami z betonowymi kulami u podnóża. Z drugiej strony (od jeziora) usytuowana jest murowana weranda i taras. W elewacji bocznej wieloboczny wykusz. Zachował się oryginalny układ wnętrz z boazeriami, elementami stałego wyposażenia oraz resztkami pierwotnych dekoracji malarskich.
- park
PrzypisyEdytuj
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1048 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31.12.2017 woj. warmińsko-mazurskie
BibliografiaEdytuj
- Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, 2001. Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich. Dobra utracone czy ocalone? (wydanie III poszerzone i uzupełnione). Wyd. Studio Arta, Olsztyn.
- "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973.