Wikipedia

Prężynka

wieś w województwie opolskim

Prężynka (niem. Klein Pramsen, cz. Prudinka[6]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Lubrza[7]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Wysoczyzny Bialskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

Prężynka
wieś
Ilustracja
Kaplica św. Marii Magdaleny i remiza strażacka
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Lubrza

Liczba ludności (2011)

338[2][3]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-231[4]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0498402[5]

Położenie na mapie gminy Lubrza
Mapa konturowa gminy Lubrza, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Prężynka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Prężynka”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Prężynka”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Prężynka”
Ziemia50°21′15″N 17°36′43″E/50,354167 17,611944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1954-1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Prężynka, po jej zniesieniu w gromadzie Lubrza. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 31 grudnia 2013 r. wieś była zamieszkana przez 273 osób[8].

Patronką wsi jest św. Maria Magdalena[9].

Geografia edytuj

Położenie edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 9 km od granicy z Czechami, na Wysoczyźnie Bialskiej, tuż przy granicy gminy Lubrza z gminami Prudnik i Biała. Należy do Euroregionu Pradziad[10].

Do sołectwa Prężynka należy osada Dobroszewice[11].

Środowisko naturalne edytuj

W Prężynce panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,0 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Prężynki wynoszą 625 mm. Dominują wiatry zachodnie[12].

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Prężynka[7][13]
SIMC Nazwa Rodzaj
0498419 Dobroszewice osada

Nazwa edytuj

W najstarszych dokumentach nie wprowadzono rozróżnienia między Prężynką a pobliską Prężyną. W kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Pramsina. W dokumencie z Opawy z 18 lutego 1327 wzmiankowana była jako Pramsyn[14]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Prążynka[15]. 15 marca 1947 nadano miejscowości polską nazwę Prężynka[16].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Prampsyn minori (1379), minori Pramsin (1384), Klein Pramsen (1420), zu Wenigen Pramsin (1421), Parva Pramsen (1423), Parvo Pramsen (1679), Minori Pramsen (1680), Kl. Prambsen, P. Malo Prandzena (1736), Klein Prambsen (1743), Pramsen Klein (1784), Pramsen, Klein, Mała Pranźjnka (1845), Prężyna Mała, Pramsin Klein (1888), Prążynka – Klein Pramsen (1939)[17].

Historia edytuj

Na obszarze dzisiejszej Prężynki znaleziono ślady osadnictwa z epoki paleolitu, neolitu i późnego okresu wpływów rzymskich[18].

Założenie wsi wyznacza się na XII wiek. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1233. Lokowano ją na regularnym układzie ulicówki z układem pól niwowo-łanowym. Genetyczne siedlisko wsi znajduje się w północnej części jej dzisiejszej zabudowy[19]. W XV wieku właścicielem Prężynki był rycerz Temchen z Borzygniewa[20].

 
Litografia pałacu w Prężynce w XIX w. autorstwa Alexandra Dunckera

W pierwszej połowie XVI wieku właścicielem Prężynki był Mikołaj Tabor[21]. W 1570 Prężynkę kupił Kasper Tabor, a w 1577 jej właścicielem był Adam Tabor. W 1621 wieś posiadali bracia Kasper i Mikołaj Tabor. Pod koniec XVII wieku jej właścicielem był Kasper Tabor[22]. Około XVI–XVII wieku we wsi powstał folwark wraz z pałacem. Nastąpił wówczas gwałtowny rozwój demograficzny i przestrzenny wsi, a nową zabudowę rolniczą sytuowano w południowej części dzisiejszej zabudowy, przy drodze do Lubrzy[19]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego bialskiego w Monarchii Habsburgów[23]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[24]. W 1784 w Prężynce mieszkało 401 osób, w tym 18 rolników, 33 ogrodników i 15 chłopów[25]. 22 lipca 1797 przez gradobicie i powódź zostały zniszczone płody pól, ogrodów i sadów we wsi. Od 1797 do 1801 w Prężynce i okolicy dochodziło do klęsk żywiołowych, panował głód i choroby[26].

 
Pieczęć Prężynki (1842)

W 1818 majątek Prężynka kupiła Maria Eloisa Bohl von Montbach[27]. W 1840 właścicielem Prężynki został jej mąż – Anton Maria von Matuschka-Spättgen, ówczesny właściciel Pyszczyna[28]. W 1876 we wsi wzniesiona została kaplica św. Marii Magdaleny[29]. Około 1887 przygotowywano się do budowy kościoła w Prężynce na pagórku od strony Czyżowic. Fundatorzy jednak wycofali się z projektu, a zakupione materiały budowlane przekazano na budowę kościoła św. Jakuba Apostoła w Prężynie[30]. W XIX wieku w Prężynce funkcjonował młyn wodny[31]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu trzy kwiaty wyrastające z murawy, a w otoku napis: KLEINPRAMSEN: GEM: S: / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Prężynka / Powiat Prudnicki)[32].

 
Odrestaurowany pomnik poległych w I wojnie światowej

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 789 mieszkańców Prężynki 438 posługiwało się językiem niemieckim, 309 językiem polskim, a 42 było dwujęzycznych[33]. W 1918 majątek w Prężynce przejął Hans Benn von Matuschka[28]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Prężynka znalazła się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[33]. W tym samym roku hrabia Matuschka ufundował pomnik z figurą Matki Boskiej Bolesnej upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej[34]. Po gradobiciu 20 maja 1924 we wsi postawiono pomnik z krzyżem i sceną z XIII stacji drogi krzyżowej ufundowany przez Gὅrlicha Friedlanda[35].

 
Prężynka na mapie z 1930

Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[36]. Wówczas w Prężynce została osiedlona część polskich repatriantów z Kresów Wschodnich – z Kozłowa koło Tarnopola na terenie obecnej Ukrainy[37]. Niemieckojęzyczna ludność została częściowo wysiedlona na zachód[38].

 
Pomnik upamiętniający wysiedlonych z Kresów Wschodnich

W latach 1945–1950 Prężynka należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Rudziczka[39], w latach 1954–1961 była siedzibą gromady Prężynka, a w latach 1961–1972 należała do gromady Lubrza. Podlegała urzędowi pocztowemu w Prudniku[40].

Pierwszy powojenny polski nauczyciel przybył do Prężynki 20 czerwca 1945[41]. W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[42], krawiec[43]. W sierpniu 1981 w Prężynce założony został Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”, do którego zapisało się ponad 60 osób[44].

22 lipca 2007 odsłonięto w Prężynce tablicę upamiętniającą przybycie na Śląsk wysiedlonych z Kresów Wschodnich nowych mieszkańców wsi w 1945. Pomysłodawcą postawienia pomnika był Tadeusz Soroczyński[45]. W tym samym roku Prężynka przystąpiła do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[46].

Liczba mieszkańców wsi edytuj

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[51]:

  • oficyna pałacowa, z poł. XIX w., nie istnieje.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Prężynce chronione są ponadto[52]:

  • układ ruralistyczny, z XII w.
  • kapliczka, z pocz. XX w.
  • budynek mieszkalno-gospodarczy nr 18a, z kon. XIX w.
  • budynek mieszkalno-gospodarczy nr 23, z XIX/XX w.
  • budynek mieszkalny nr 24, z l. 20-30. XX w.
  • budynek mieszkalny nr 25, z 1 ćw. XX w.
  • budynek mieszkalno-gospodarczy nr 30, z 1932 r.
  • budynek mieszkalno-gospodarczy nr 31, z XIX/XX w.
  • budynek mieszkalny nr 41, z 4 ćw. XIX w.
  • budynek gospodarczy w d. folwarku, ob. mieszkalny, nr 50/51, z XIX w.; pocz. XX w.
  • budynek mieszkalno-gospodarczy nr 103, z 1 ćw. XX w.
  •  
    Ruina oficyny pałacowej
  •  
    Dom nr 25
  •  
    Dom nr 41
  •  
    Dom nr 50/51

Pomniki i obiekty upamiętniające edytuj

  • Pomnik poległych w I wojnie światowej – pomnik na posesji parafialnej w Prężynce[53] powstały w 1921 jako upamiętnienie mieszkańców wsi, którzy polegli w I wojnie światowej. Ufundowany przez hrabiego Matuschkę. Znajduje się na nim figura Matki Boskiej Bolesnej[34].
  • Pomnik wysiedlonych z Kresów Wschodnich – pomnik w Prężynce powstały w 2007 jako upamiętnienie przybycia na Śląsk wysiedlonych z Kresów Wschodnich nowych mieszkańców wsi w 1945. Powstał z inicjatywy Tadeusza Soroczyńskiego, który jest autorem napisu na pomniku[35].

Transport edytuj

 
Wjazd do Prężynki od strony Prudnika

Prężynka posiada połączenia autobusowe z Białą, Głogówkiem, Lubrzą, Prudnikiem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[54].

Transport autobusowy w Prężynce obsługiwany był przez PKS Prudnik[55]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[56]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[57], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[58]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[59]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Prężynce i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[60]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[61].

Religia edytuj

 
Kaplica św. Marii Magdaleny

Katolicy z Prężynki należą do parafii św. Jakuba Apostoła w Prężynie (dekanat Biała). We wsi znajduje się kaplica św. Marii Magdaleny[62].

Turystyka edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Prężynce[63]. Przez Prężynkę przebiega trasa Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej, za przejechanie którego PTTK Prudnik przyznaje odznakę[64].

Bezpieczeństwo edytuj

 
Remiza OSP Prężynka

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Prężynce działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[65].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 8 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku[66].

Ludzie związani z Prężynką edytuj


Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110103
  2. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ W całej jednostce spisowej obejmującej też przysiółki.
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1032 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. Dziennik Ustaw 2013 poz.200. [dostęp 2014-01-05].
  6. ↑ František Machát, Podrobná mapa Moravy a Slezska, digitalniknihovna.cz, 1922 [dostęp 2020-12-05] (cz.).
  7. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  8. ↑ a b c Liczba mieszkańców Gminy Lubrza [online], lubrza.opole.pl [dostęp 2020-05-16] (pol.).
  9. ↑ Grzegorz Weigt, Nowy numer „Tygodnika Prudnickiego” do kupienia już od środy (31 lipca) [online] [dostęp 2020-02-22] (pol.).
  10. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-05-16].
  11. ↑ Dz.U. z 2013 r. poz. 200.
  12. ↑ Klimat: Prężynka: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-16].
  13. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  14. ↑ Konrad Wutke (red.), Colmar Grünhagen (red.), Codex Diplomaticus Silesiae T.22 Regesten zur schlesischen Geschichte 1327-1333, E. Wohlfarth’s Buchhandlung, 1903 [dostęp 2020-05-16].
  15. ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 38.
  16. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297).
  17. ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IX, Po-Q, hasło „Prężynka”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2013, s. 248. ISBN 978-83-64007-04-0.
  18. ↑ Maria Oleszczuk, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Lubrza, Opole: Autorska Pracownia Architektury i Urbanistyki, luty 2010, s. 91.
  19. ↑ a b PRĘŻYNKA z przysiółkiem DOBROSZEWICE ... [online], lubrza.opole.pl [dostęp 2022-09-30] (pol.).
  20. ↑ Andrzej Dereń, Herbarz szlachty śląskiej, „Tygodnik Prudnicki”, 46 (624), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 13 listopada 2002, s. 15, ISSN 1231-904X.
  21. ↑ Sękowski 2021 ↓, s. 5.
  22. ↑ Sękowski 2021 ↓, s. 6.
  23. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  24. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  25. ↑ a b Friedrich-Albert Zimmermann, Beyträge zur beschreibung von Schlesien ..., Tramp, 1784 [dostęp 2020-05-16] (niem.).
  26. ↑ Kaplica ↓, s. 17.
  27. ↑ Roman Sękowski: Herbarz szlachty śląskiej: informator genealogiczno-heraldyczny. T. V: M–N. Katowice: Fundacja „Zamek Chudów”, 2007, s. 87.
  28. ↑ a b Bogdan Mucha, Hrabiowie von Matuschka z Pyszczyna [online], ŚWIDNICKI PORTAL HISTORYCZNY, 12 sierpnia 2021 [dostęp 2022-09-30] (pol.).
  29. ↑ Kaplica ↓, s. 18.
  30. ↑ Kaplica ↓, s. 19.
  31. ↑ Zachariasz Mosakowski, Prężynka (Prężyna Mała), młyn wodny [online], Centralna Baza Danych o Młynach w Polsce, 6 czerwca 2020 [dostęp 2023-08-20].
  32. ↑ 908 Klein Pramsen (Prężynka) I [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 16 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  33. ↑ a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 72.
  34. ↑ a b Kaplica ↓, s. 4.
  35. ↑ a b Kaplica ↓, s. 5.
  36. ↑ Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  37. ↑ Miejscowości osiedleń grupowych ludności wiejskiej pochodzącej z obszaru Polski w granicach do 1939 r. [online], brozbar.cieplowizja.pl [dostęp 2022-10-01].
  38. ↑ Kaplica ↓, s. 15.
  39. ↑ Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  40. ↑ Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
  41. ↑ 1000 dzieci bez nauki, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 1, Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 25 grudnia 1945, s. 3.
  42. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 151.
  43. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 390.
  44. ↑ Kaplica ↓, s. 23.
  45. ↑ Grzegorz Weigt, Dumni z kresowego pochodzenia [online], tygodnikprudnicki.pl, 25 lipca 2007 [dostęp 2022-09-30].
  46. ↑ Prężynka [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 20 lipca 2020 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  47. ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-16].
  48. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-05-16].
  49. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 217.
  50. ↑ a b c d Wieś Prężynka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  51. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 109. [dostęp 2013-01-10].
  52. ↑ Gminna Ewidencja Zabytków – tabela zbiorcza [online], bip.lubrza.opole.pl, 19 lutego 2021 [dostęp 2023-02-10].
  53. ↑ Pomnik żołnierzy niemieckich z I wojny światowej w Prężynce [online], upamietnienia.e-wojewoda.pl [dostęp 2023-12-28].
  54. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Prężynka, gm. Lubrza [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-17].
  55. ↑ PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  56. ↑ Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  57. ↑ Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  58. ↑ Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  59. ↑ Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  60. ↑ Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  61. ↑ Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  62. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-02] (pol.).
  63. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  64. ↑ Regulamin Odznaki Turystyczno-Krajoznawczej Kolarskiego Rajdu Dookoła Ziemi Bialskiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-08].
  65. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  66. ↑ Komenda Powiatowa Policji w Prudniku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prężynka&oldid=73453304”