Prędkość radialna
Prędkość radialna – rzut prędkości obiektu na prostą łączącą obiekt z obserwatorem[1]. Przez prędkość radialną określa się także moduł tego rzutu. Odpowiada prędkości zbliżania się lub oddalania obiektu od obserwatora.
W układzie współrzędnych biegunowych prędkość radialna jest rzutem prędkości na wektor wodzący. Jej wartość jest równa prędkości zmian długości promienia wodzącego, a kierunek – wzdłuż promienia wodzącego
gdzie:
- – wersor o kierunku radialnym.
Wektorowa suma prędkości radialnej i prostopadłej do niej prędkości transwersalnej jest całkowitą prędkością ciała.
W astronomii Edytuj
Prędkość radialna składową prędkości ciała niebieskiego mierzoną wzdłuż kierunku od obserwatora do źródła, przy czym dla obiektów spoza Układu Słonecznego pomija się ruch Ziemi wokół Słońca[1]. Prędkość tę można znaleźć, analizując widmo danego obiektu i szukając w nim systematycznych przesunięć linii widmowych spowodowanych efektem Dopplera. Prędkość ta, dodatnia w przypadku oddalania się źródła lub ujemna w przypadku jego zbliżania się do obserwatora, jest tym większa, im bardziej przesunięte są linie w kierunku odpowiednio fal dłuższych lub krótszych.
Prędkość gwiazdy oblicza się z prędkości radialnej i składowej transwersalnej (zwanej w astronomii często niezbyt precyzyjnie prędkością tangencjalną). W celu obliczenia prędkości danej gwiazdy względem innego układu odniesienia, np. Układu Słonecznego lub Galaktyki, należy uwzględnić ruch własny obserwatora względem tego układu. W przypadku odległych galaktyk dominującą składową jest składowa radialna (prawo Hubble’a).