Pranobeks inozyny
Pranobeks inozyny (Isoprinosine, Inosiplex)[1] – mieszanina inozyny z kwasem 4-acetamidobenzoesowym i 1-dimetyloamino-2-propanolem (w stosunku molowym 1:3)[2] stosowana jako lek przeciwwirusowy i immunostymulujący w zakażeniach wirusem opryszczki zwykłej (HSV), innych infekcjach wirusowych, a także w niektórych chorobach wynikających z reakcji autoimmunologicznej.
| |||||||||
| Identyfikacja | |||||||||
| Numer CAS | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| PubChem | |||||||||
| DrugBank | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||
| ATC | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Działanie przeciwwirusowe i immunomodulujące zostało potwierdzone w badaniach in vitro na komórkach ludzkich, in vivo w badaniach na zwierzętach i w ograniczonym stopniu w badaniach przedklinicznych na ludziach[3][4]. Ustalono, że jest to substancja bezpieczna, jednak wymaga szerszych badań[3][4][5][6] i nie została zalecana przez organizacje medyczne do leczenia chorób wirusowych[7]. Nie dowiedziono jej efektywności w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych związanych z przeziębieniem i grypą[8], przy czym odradza się stosowanie jej w tym celu u dzieci, zwłaszcza poniżej 1 roku życia[9].
Mechanizm działania edytuj
Pranobeks inozyny hamuje syntezę wirusowego mRNA, wpływając na proces translacji. Ponadto stymuluje wydzielanie niektórych cytokin, przez co działa na limfocyty T oraz makrofagi, powoduje też zwiększenie produkcji niektórych przeciwciał. W ten sposób moduluje działanie układu odpornościowego[2].
W badaniach na myszach stwierdzono także działanie typu antydepresyjnego[10].
Wskazania do stosowania leku edytuj
Pranobeks inozyny stosowany jest:
- jako lek pomocniczy w zakażeniach wirusem opryszczki zwykłej (HSV-I i HSV-II), w tym w opryszczce narządów płciowych – badania kliniczne wykazały, że jest on znacznie mniej skuteczny od acyklowiru[11][12]
- w podostrym stwardniającym zapaleniu mózgu[13], choć niektóre badania zaprzeczają skuteczności leku w tej chorobie[14]
Ponadto lek ten próbowano wykorzystywać na etapie badań w terapii innych schorzeń:
- opisywane są próby stosowania pranobeksu inozyny w leczeniu łysienia plackowatego[15]
- we wcześniejszych doniesieniach opisywano także opóźnianie przez pranobeks inozyny u zakażonych HIV rozwoju AIDS i przeciwdziałanie rozwojowi u tych pacjentów zapalenia płuc powodowanego przez Pneumocystis jiroveci[16]; inne badania nie potwierdzały aktywności leku wobec HIV[17]
Przeciwwskazania edytuj
Pranobeks inozyny przeciwwskazany jest u chorych z nadwrażliwością na ten lek. Należy stosować go ostrożnie w przypadku niewydolności nerek, dny moczanowej, hiperurykemii i kamicy układu moczowego.
Stosowanie leku w ciąży i w okresie laktacji edytuj
Leku nie należy stosować w czasie ciąży i karmienia piersią.
Interakcje edytuj
Leki immunosupresyjne mogą osłabiać działanie pranobeksu inozyny.
Działania niepożądane edytuj
Lek bardzo często powoduje wzrost stężenia kwasu moczowego, jednak po odstawieniu leku stężenie to zwykle wraca do normy. Przy wielomiesięcznym stosowaniu pacjenci często doświadczają szeregu efektów niepożądanych: bóle nadbrzusza, głowy i stawów, świąd, wysypka, nudności, wymioty, zmęczenie, złe samopoczucie i zawroty głowy. W organizmie dochodzi przy tym do zwiększenia aktywności aminotransferaz i fosfatazy alkalicznej oraz następuje zwiększenie stężenia azotu mocznikowego we krwi[2].
Preparaty edytuj
W Polsce dostępny jest w formie syropu lub tabletek pod nazwami Eloprine, Groprinosin, Isoprinosine, Neosine, Neotac i Pranosin[2][18].
Dawkowanie edytuj
Lek podaje się doustnie. Dawkę oraz częstotliwość podawania leku ustala lekarz. Dla osób dorosłych standardowa dawka wynosi 50 mg/kg masy ciała na dobę, zwykle 1 g 3–4 razy na dobę (co 6 godzin). Lek podaje się również przez 1–2 dni po ustąpieniu objawów choroby.
Wycofanie reklamy w 2016 edytuj
3 marca 2016 r. Główny Inspektor Farmaceutyczny nakazał zaprzestania emisji reklamy telewizyjnej syropu dla dzieci Neosine. Zdaniem GIF reklama wprowadzała odbiorców w błąd, przekazując nieprawdziwe informacje dotyczące bezpodstawnie szerokich wskazań do stosowania leku jako „zapobiegającego grypie”[19][20].
Przypisy edytuj
- ↑ W. Schmutzler, B. Neukirch, R. Ziesche, Study of the antiallergic component of inosine pranobex (Inosiplex, Isoprinosine), „International Archives of Allergy and Applied Immunology”, 88 (1-2), 1989, s. 244–246, DOI: 10.1159/000234798, PMID: 2468618.
- ↑ a b c d Inozyny pranobeks (inosine pranobex), [w:] Medycyna praktyczna dla pacjentów [online], bazalekow.mp.pl [dostęp 2020-10-17].
- ↑ a b György Haskó, Michail V. Sitkovsky, Csaba Szabó, Immunomodulatory and neuroprotective effects of inosine, „Trends in Pharmacological Sciences”, 25 (3), 2004, s. 152–157, DOI: 10.1016/j.tips.2004.01.006, PMID: 15019271.
- ↑ a b Mihaela Petrova i inni, Isoprinosine affects serum cytokine levels in healthy adults, „Journal of Interferon & Cytokine Research: The Official Journal of the International Society for Interferon and Cytokine Research”, 30 (4), 2010, s. 223–228, DOI: 10.1089/jir.2009.0057, PMID: 20038210.
- ↑ A. Marton i inni, Anti-inflammatory effects of inosine in human monocytes, neutrophils and epithelial cells in vitro, „International Journal of Molecular Medicine”, 8 (6), 2001, s. 617–621, DOI: 10.3892/ijmm.8.6.617, PMID: 11712075.
- ↑ Anna Majewska, Witold Lasek, Grażyna Młynarczyk, Pranobeks inozyny - działanie cytotoksyczne oraz wpływ na replikację ludzkich wirusów paragrypy (HPIV-2, HPIV-4), enterowirusów (CA16, EV71) i adenowirusów (HAdV-2, HAdV-5) w badaniu in vitro, „Med. Dośw. Mikrobiol.”, 67, 2015, s. 107–113 [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Ernest Kuchar, Jaka jest skuteczność stosowania pranobeksu inozyny w chorobach wirusowych? [online], www.mp.pl, 17 września 2018 [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Konrad Tuszyński, Czy izoprynozyna (Neosine, Groprinosin) jest skutecznym lekiem na grypę i przeziębienie [online], Opieka Farmaceutyczna w Praktyce, 25 maja 2019 [dostęp 2019-06-18].
- ↑ Wojciech Feleszko, Jakie jest bezpieczeństwo i skuteczność inozyny pranobeks w leczeniu infekcyjnych zapaleń górnych dróg oddechowych oraz w zwiększaniu odporności? Czy inozynę można podawać dzieciom <1. roku życia? [online], Medycyna Praktyczna dla lekarzy, 1 stycznia 2014 [dostęp 2020-01-12].
- ↑ Junko Muto i inni, Oral administration of inosine produces antidepressant-like effects in mice, „Scientific Reports”, 4, 2014, art. nr 4199, DOI: 10.1038/srep04199, ISSN 2045-2322, PMID: 24569499, PMCID: PMC3935199 [dostęp 2018-11-30].
- ↑ G.R. Kinghorn i inni, Acyclovir vs isoprinosine (immunovir) for suppression of recurrent genital herpes simplex infection, „Genitourinary Medicine”, 68 (5), 1992, s. 312–316, PMID: 1385295, PMCID: PMC1195986.
- ↑ A.J. Wagstaff, D. Faulds, K.L. Goa, Aciclovir. A reappraisal of its antiviral activity, pharmacokinetic properties and therapeutic efficacy, „Drugs”, 47 (1), 1994, s. 153–205, DOI: 10.2165/00003495-199447010-00009, PMID: 7510619.
- ↑ Generoso G. Gascon, Randomized Treatment Study of Inosiplex Versus Combined Inosiplex and Intraventricular Interferon-α in Subacute Sclerosing Panencephalitis (SSPE): International Multicenter Study, „Journal of Child Neurology”, 18 (12), 2003, s. 819–827, DOI: 10.1177/088307380301801201, PMID: 14736075.
- ↑ Erdal Eroglu i inni, Long-term follow-up of patients with adult-onset subacute sclerosing panencephalitis, „Journal of the Neurological Sciences”, 275 (1-2), 2008, s. 113–116, DOI: 10.1016/j.jns.2008.07.033, PMID: 18783800.
- ↑ Sofia Georgala i inni, Inosiplex for treatment of alopecia areata: a randomized placebo-controlled study, „Acta Dermato-Venereologica”, 86 (5), 2006, s. 422–424, DOI: 10.2340/00015555-0138, PMID: 16955187.
- ↑ J.A. Kovacs i inni, Inhibition of Pneumocystis carinii dihydropteroate synthetase by para-acetamidobenzoic acid: possible mechanism of action of isoprinosine in human immunodeficiency virus infection, „Antimicrobial Agents and Chemotherapy”, 37 (6), 1993, s. 1227–1231, DOI: 10.1128/AAC.37.6.1227, PMID: 7687120, PMCID: PMC187944.
- ↑ L.L. Teglbjaerg i inni, Effect of isoprinosine on HIV antigenaemia, „AIDS”, 6 (2), 1992, s. 199–201, DOI: 10.1097/00002030-199202000-00010, PMID: 1373064.
- ↑ Preparaty zawierające: inozyna pranobeks -(inosine pranobex), [w:] Medycyna praktyczna dla -lekarzy [online], bazalekow.mp.pl [dostęp 2019-06-15].
- ↑ Syrop dla dzieci Neosine. GIF nakazał zaprzestania reklamy [online], TVN24 BiS, 7 marca 2016 [dostęp 2019-06-19].
- ↑ Główny Inspektor Farmaceutyczny, Decyzja GIF-P-R-450/47-9/JD/15 [online], 3 marca 2016.
Bibliografia edytuj
- Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. Wydanie specjalne. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2009, s. 411. ISBN 978-83-60135-54-9.
- „Pharmindex® Kompendium Leków 2009”, s. 487. Warszawa: CMP Medica Poland Sp. z o.o. ISSN 1426-4269.
- Indeks leków Medycyny Praktycznej 2005. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-006-X.
