Pretoria

Pretoria
	; Centralna dzielnica miasta
Herb	Flaga
	Dewiza: Praestantia Praevaleat Pretoria
Państwo	Południowa Afryka
Prowincja	Gauteng
Dystrykt	Tshwane
Burmistrz	Sputla Ramokgopa
Powierzchnia	687,54 km²
Wysokość	1370 m n.p.m.
Populacja (2010); • liczba ludności; • gęstość	; 741 651; 1100 os./km²
Nr kierunkowy	narodowy: 012; międzynarodowy: +2712
Kod pocztowy	0001 • 0002
	Położenie na mapie Gautengu Pretoria
	Położenie na mapie Południowej Afryki Pretoria
	25°43′32″S 28°14′38″E/-25,725556 28,243889
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Pretoria – miasto w Południowej Afryce i administracyjna stolica państwa. Pretoria to 8. najbogatsze miasto w Afryce i 4. najbogatsze miasto w kraju. Większość (52,5%) mieszkańców miasta stanowią ludzie rasy białej, a oprócz nich 2,5% to Koloredzi, czarni Afrykanie (42%) oraz Hindusi (1,9%)^[1].

Położenie edytuj

Miasto położone jest w północno-wschodniej części kraju na wyżynie Niski Weld (1360 m n.p.m.), w prowincji Gauteng, 50 km na północ od Johannesburga. Leży nad rzeką Apies i rozciąga się w pasie przejściowym między płaskowyżem Highveld na południu a niżej położonym Bushveld na północy na wschód do podnóża gór Magaliesberg. Pretoria znajduje się w strefie wilgotnego klimatu subtropikalnego

Nazwa edytuj

7 marca 2005 roku rada miejska Pretorii podjęła decyzję o zmianie nazwy miasta na Tshwane^[2]. Dotychczasowa nazwa oddawała cześć burskiemu generałowi Andriesowi Pretoriusowi, który stał się bohaterem po pokonaniu Zulusów w bitwie nad Blood River, natomiast Tshwane to imię wodza plemienia, zamieszkującego te tereny przed przybyciem białych osadników. „Tshwane” w jednym z dialektów znaczy także „wszyscy jesteśmy równi”^{[potrzebny przypis]}.

Zmianę zaakceptował południowoafrykański Komitet Nazw Geograficznych. Jednak aby nazwa ta oficjalnie uległa zmianie, musi na nią wyrazić zgodę jeszcze rząd Południowej Afryki^[2], który przez kilka kolejnych lat tego nie uczynił^[3].

Mieszkańcy Pretorii często nazywają swoje miasto „Jacaranda City” (miasto Jakarandy), ponieważ w mieście jest ponad 50 000 krzewów jakarandy.

Historia edytuj

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Patronem nazwy miasta są: burski dowódca wojskowy i polityk Andries Pretorius, oraz jego syn Marthinus Pretorius, który w 1855 roku założył miasto.

W 1860 roku Pretoria została stolicą Transwalu. W czasie II wojny burskiej Pretoria została opanowana przez Wojska Brytyjczyków. Od 1910 roku pełniła funkcję stolicy Związku Południowej Afryki (od 1961 roku Południowa Afryka).

Przemysł^[4] edytuj

Pretoria to ośrodek produkcji:

środków transportu – montownie samochodów i rowerów
maszynowy
metalurgiczny
chemiczny
spożywczy – cukrowniczy, tytoniowy
włókienniczy
skórzany
szklarski

Poza tym znajdują są tu:

warsztaty naprawcze taboru kolejowego
zakłady hutnictwa żelaza – produkcja stali ponad 1,3 mln t rocznie
w pobliżu Pretorii:
- jedna z największych w kraju kopalń diamentów – Premier Mine
- kopalnia rud żelaza
- kopalnia złota

Transport edytuj

Kolej edytuj

Podmiejskie usługi kolejowe wokół Pretorii są obsługiwane przez Metrorail. Koleją z centrum miasta można dojechać do:

na południe do Germiston i Johannesburga
na zachód do Atteridgeville
na północny zachód do Ga-Rankuwa
na północ do Soshanguve
na wschód do Mamelodi
koleją Pretoria–Maputo do portu w Maputo na wschodzie

linia szybkiej kolei Gautrain prowadzi ze wschodnich przedmieść Hatfield do stacji Pretoria, a następnie w kierunku południowym do Centurion, Midrand, Marlboro, Sandton, do międzynarodowego lotniska OR Tambo, Rosebank i Johannesburga
z dworca kolejowego Capital Park można jechać prywatną luksusową koleją w stylu kolonialnym Rovos Rail

Autobusy edytuj

W Pretorii istnieje wiele firm transportu autobusowego, z których PUTCO jest jedną z najstarszych i najlepiej rozpoznawalnych. W Pretorii istnieje też państwowa firma transportu zbiorowego.

Ulica w Pretorii, RPA

Autostrady edytuj

N1 – wschodnia obwodnica łącząca Johannesburg z Polokwane
N4 – łączy Pretorię z eMalahleni i Maputo w Mozambiku na wschodzie oraz Rustenburgiem i Gaborone w Botswanie na zachodzie
N14 – prowadzi w kierunku Krugersdorp na południowym zachodzie
R21 – do międzynarodowego lotniska O. R. Tambo w Kempton Park i R80 na północnym zachodzie

Lotniska edytuj

Loty cywilne w Pretorii obsługiwane są przez lotniska w Johannesburgu:

OR Tambo International – 45 km na południe od centrum Pretorii
Lanseria – 35 kilometrów na południowy zachód od miasta
Wonderboom – lotnisko prywatne

Zabytki i atrakcje turystyczne edytuj

Voortrekker Monument

Ditsong National Muzeum of Cultural History (Okno Afryki)
Freedom Park
Hapo Muzeum
Kruger House – Rezydencja Prezydenta RPA
Mapungubwe Muzeum
Biblioteka Narodowa RPA
Pioneer Muzeum
Pretoria Art Muzeum
Pretoria Forts
Van Tilburg Collection
Van Wouw Muzeum
Voortrekker Monument
Willem Prinsloo Agricultural Muzeum
Sammy Marks House
Smuts House Muzeum
Miejska Galeria Sztuki
Muzeum Transwalu
Muzeum Wojskowe znajdujące się w XIX-wiecznym forcie
Melrose House
ZOO Narodowe

Nauka edytuj

Uniwersity of South Africa, RPA

University of South Africa (UNISA)
- największy Uniwersytet w Afryce
- założony w 1873 roku
- ponad 300 000 studentów
Tshwane University of Technology (TUT)
University of Pretoria (UP)
Sefako Makgatho Health Science University (SMU)
Rada ds. Badań Naukowych i Przemysłowych - (CSIR)
Rada ds. Badań Humanistycznych
National Research Foundation
South African Bureau of Standards