Wikipedia

United Rugby Championship

(Przekierowano z Pro14)

United Rugby Championship (dawniej Pro14, Guinness Pro14, Liga Celtycka oraz Pro12) – profesjonalna liga rugby union, w której rywalizują najlepsze drużyny z Irlandii, Szkocji, Walii, Włoch i Południowej Afryki. Uważana jest za jedną z trzech najlepszych lig rugby union w Europie obok angielskiej Premiership i francuskiej Top 14[1].

United Rugby Championship
Państwo

Irlandia, Szkocja, Walia, Włochy, Południowa Afryka

Dyscyplina

rugby union

Data założenia

2001

Poprzednia nazwa

Liga Celtycka (Celtic League), Pro12, Guinness Pro14

Rozgrywki
Liczba drużyn

16

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Leinster 

Obecny zwycięzca

Munster  (2023)

Najwięcej zwycięstw

Leinster  (8)

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Format i uczestnicy rozgrywek edytuj

 
Fragment meczu Munster – Cardiff Blues z sezonu 2006/2007
 
Fragment meczu Connacht – Munster z sezonu 2009/2010

Liga została założona jako Liga Celtycka w 2001 dla najlepszych drużyn z Irlandii, Szkocji i Walii. W pierwszym sezonie wzięło udział piętnaście drużyn: cztery irlandzkie zespoły prowincjonalne (Connacht, Leinster, Munster i Ulster), dwie drużyny szkockie (Edinburgh Reivers i Glasgow) oraz dziewięć walijskich klubów (Bridgend, Caerphilly, Cardiff, Ebbw Vale, Llanelli, Neath, Newport, Pontypridd i Swansea). Zespoły podzielono na dwie grupy (7- i 8-zespołową), w których rozgrywki były toczone systemem ligowym (każda drużyna rozgrywała z pozostałymi drużynami w grupie po jednym meczu), a po cztery najlepsze zespoły awansowały do fazy play-off, która kończyła się spotkaniem finałowym. W pierwszym sezonie część spotkań stanowiła jednocześnie część rozgrywek powstałej w 1999 roku Welsh-Scottish League. W drugim sezonie rozgrywek liczba drużyn została powiększona do 16 – dołączył do nich trzeci szkocki zespół, The Borders[2][3].

Pierwsza poważniejsza zmiana formatu ligi nastąpiła w sezonie 2003/2004 i związana była z reformą rozgrywek rugby union w Walii – wprowadzono tam system zespołów prowincjonalnych na wzór Irlandii oraz Szkocji i zamiast dotychczasowych dziewięciu drużyn z tego kraju, w rozgrywkach wzięło udział pięć nowo utworzonych zespołów: Cardiff Blues, Celtic Warriors, Llanelli Scarlets, Neath-Swansea Ospreys i Newport Gwent Dragons. Łączna liczba uczestników ligi wynosiła dwanaście, zrezygnowano z podziału na dwie grupy i fazy play-off – rozgrywki toczyły się systemem ligowym, w którym każda drużyna rozgrywała z wszystkimi pozostałymi po dwa spotkania (w domu i na wyjeździe). Liga Celtycka stała się jedyną zawodową ligą rugby w krajach, z których pochodziły uczestniczące w niej kluby[2][3]. System ten obowiązywał także w kolejnych latach, zmieniała się jednak liczba drużyn: już w 2004 rozgrywki opuścił jeden z niedawno powstałych walijskich zespołów prowincjonalnych Celtic Warriors, a w 2007 szkocki Border Reivers (dawniej The Borders), w ten sposób liczba uczestników została ograniczona do 10[4].

Od sezonu 2009/2010 powrócono do rozgrywania fazy play-off, w której uczestniczyły cztery najlepsze drużyny w tabeli ligowej po sezonie zasadniczym[5]. W 2010 do ligi dopuszczono dwa zespoły włoskie (Benetton i Aironi)[4], a celem tej inicjatywy było m.in. podniesienie poziomu rugby union we Włoszech[6]. Od 2011 wprowadzono nową nazwę ligi: Pro12[7]. W 2012 nastąpiła zmiana w składzie ligi – włoskie Aironi zostało zastąpiono przez inną drużynę z tego kraju, Zebre[4].

Kolejna zmiana formatu rozgrywek nastąpiła w sezonie 2017/2018 i związana była z poszerzeniem ligi o kolejne dwa zespoły. Tym razem do rozgrywek dołączyły dwie drużyny z RPA, które zostały usunięte z rozgrywek Super Rugby (Cheetahs i Southern Kings). Nazwa ligi została tym samym zmieniona na Pro14[8]. W sezonie drużyny podzielone były na dwie konferencje (w każdej po dwie drużyny irlandzkie i walijskie oraz po jednej szkockiej, włoskiej i południowoafrykańskiej). Drużyny z jednej konferencji grały pomiędzy sobą mecz i rewanż, a ponadto rozgrywały dziewięć spotkań z drużynami z drugiej konferencji, w tym dwa o charakterze regionalnych derby. Także faza play-off została zmodyfikowana: uczestniczyły w niej po trzy najlepsze zespoły z każdej konferencji (zespoły z miejsc 2 i 3 rozgrywały ćwierćfinały, których stawką był awans do półfinałów, w których ich przeciwnikami byli zwycięzcy konferencji)[9].

Sezon 2019/2020 z powodu pandemii COVID-19 został skrócony: nie rozegrano części fazy zasadniczej oraz ćwierćfinałów; sezonu nie dokończyły też drużyny z Południowej Afryki[10]. Z tego samego powodu drużyny południowoafrykańskie nie mogły przystąpić do kolejnego sezonu[11]. We wrześniu 2020 ogłoszono rozwiązanie jednej z nich (Southern Kings)[12][13]. W końcu 2020 podjęto decyzję o wycofania także drugiej południowoafrykańskiej drużyny, Cheetahs, i wprowadzeniu do ligi czterech drużyn uczestniczących dotąd w rozgrywkach Super Rugby: Bulls, Lions, Sharks i Stormers[14][15]. W związku z tym zmieniono także format trwającego sezonu 2020/2021: postanowiono, że każda drużyna w fazie zasadniczej zagra tylko 16 meczów, a następnie zwycięzcy obu konferencji spotkają się w finale ligi (nie odbyły się ćwierćfinały i półfinały). Dzięki skróceniu w ten sposób czasu trwania rozgrywek ligowych w końcu wiosną 2021 został rozegrany dodatkowy turniej o nazwie Rainbow Cup z udziałem dotychczasowych drużyn Pro14 oraz nowo przyjętych drużyn z Południowej Afryki[15].

Od sezonu 2021/22 rozgrywki zmieniły nazwę na United Rugby Championship. Zmienił się format rozgrywek: drużyny podzielono na cztery grupy – irlandzką, walijską, południowoafrykańską oraz szkocko-włoską. W fazie zasadniczej każda drużyna rozgrywa 6 spotkań z rywalami ze swojej grupy (mecz i rewanż z każdym) oraz 12 spotkań z pozostałymi (po jednym spotkaniu, bez rewanżów, połowa w domu, połowa na wyjeździe). 8 najlepszych drużyn w łącznej tabeli rozgrywek awansuje do fazy play-off składającej się z ćwierćfinałów, półinałów i finału[16].

Wyniki rozgrywek edytuj

Najlepsze drużyny ligi w sezonach 2001/2002–2002/2003 (wyniki finałów):

Sezon Liczba drużyn Mistrz Wynik finału Wicemistrz Data finału Miejsce finału
2001/2002[17] 15 Leinster   24:20 (6:12) Munster   15.12.2001 Dublin, Aviva Stadium
2002/2003[18] 16 Munster   37:17 (22:9) Neath   01.02.2003 Cardiff, Principality Stadium

Najlepsze drużyny ligi w sezonach 2003/2004–2008/2009 (w tych latach nie rozgrywano fazy play-off)[19]:

Sezon Liczba drużyn Mistrz Wicemistrz
2003/2004 12 Llanelli Scarlets   Ulster  
2004/2005 11 Neath-Swansea Ospreys   Munster  
2005/2006 11 Ulster   Leinster  
2006/2007 11 Ospreys   Cardiff Blues  
2007/2008 10 Leinster   Cardiff Blues  
2008/2009 10 Munster   Edynburg  

Najlepsze drużyny ligi w sezonach od 2009/2010 (wyniki finałów):

Sezon Liczba drużyn Mistrz Wynik finału Wicemistrz Data finału Miejsce finału
2009/2010[20] 10 Ospreys   17:12 (14:3) Leinster   29.05.2010 Dublin, RDS Arena
2010/2011[21] 12 Munster   19:9 (7:3) Leinster   28.05.2011 Limerick, Thomond Park
2011/2012[22] 12 Ospreys   31:30 (17:9) Leinster   27.05.2012 Dublin, RDS Arena
2012/2013[23] 12 Leinster   24:18 (13:6) Ulster   25.05.2013 Dublin, RDS Arena
2013/2014[24] 12 Leinster   34:12 (14:12) Glasgow Warriors   31.05.2014 Dublin, RDS Arena
2014/2015[25] 12 Glasgow Warriors   31:13 (21:10) Munster   30.05.2015 Belfast, Kingspan Stadium
2015/2016[26] 12 Connacht   20:10 (15:0) Leinster   28.05.2016 Edynburg BT Murrayfield
2016/2017[27] 12 Scarlets   46:22 (29:10) Munster   27.05.2017 Dublin, Aviva Stadium
2017/2018[28] 14 Leinster   40:32 (21:11) Scarlets   26.05.2018 Dublin, Aviva Stadium
2018/2019[29] 14 Leinster   18:15 (15:10) Glasgow Warriors   25.05.2019 Glasgow, Celtic Park
2019/2020[30] 14/12[a] Leinster   27:5 (10:5) Ulster   12.09.2020 Dublin, Aviva Stadium
2020/2021[31] 12 Leinster   16:6 (6:6) Munster   27.03.2021 Dublin, RDS Arena
2021/2022[32] 16 Stormers   18:13 (3:7) Bulls   18.06.2022 Kapsztad, DHL Stadium
2022/2023[33] 16 Munster   19:14 (12:7) Stormers   27.05.2023 Kapsztad, DHL Stadium

Zespoły uczestniczące w rozgrywkach edytuj

Zespoły uczestniczące w rozgrywkach:

Walia Szkocja Irlandia Włochy Południowa Afryka
Drużyny w sezonie 2021/2022[34]
Drużyny występujące w lidze w przeszłości[4]
Kluby z Wysp Brytyjskich Kluby z Włoch
 
 
Kluby z Południowej Afryki
 

Celtic Cup edytuj

W sezonach 2003/2004 i 2004/2005 zorganizowano także dodatkowe rozgrywki pucharowe dla zespołów występujących w lidze pod nazwą Celtic Cup.

Wyniki finałów:

Sezon Liczb drużyn Zwycięzca Wynik finału Przegrany Data finału Miejsce finału
2003/2004[35] 12 Ulster   27:21 Edynburg   20.12.2003 Edynburg, Murrayfield Stadium
2004/2005[36] 8 Munster   27:16 Llanelli Scarlets   14.05.2005 Dublin, Lansdowne Road

Rainbow Cup edytuj

Wiosną 2021 zorganizowano dodatkowe rozgrywki dla zespołów występujących w lidze pod nazwą Rainbow Cup.

Wynik finału:

Sezon Liczb drużyn Zwycięzca Wynik finału Przegrany Data finału Miejsce finału
2021[37] 16 Benetton   35:8 Bulls   19.06.2021 Treviso, Stadio comunale di Monigo

Kwalifikacja do europejskich pucharów edytuj

Początkowo rozgrywki Ligi Celtyckiej nie miały wpływu na to, jakie drużyny uczestniczą w rozgrywkach Pucharu Heinekena[38]. Kraje uczestniczące w Lidze miały zapewnione co najmniej 8 miejsc (a po przyłączeniu się Włoch – 10) w 24-zespołowych rozgrywkach europejskich (po 3 – Irlandia i Walia, po 2 – Szkocja i Włochy). Z czasem wprowadzono zasadę, że w przypadku drużyn irlandzkich i walijskich o awansie do Pucharu decyduje kolejność miejsc w poprzednim sezonie Ligi Celtyckiej[39][40].

Do istotnej zmiany zasad kwalifikacji doszło wraz z reformą formatu rozgrywek europejskich w 2014 (w ramach której Puchar Heinekena został zastąpiony przez European Rugby Champions Cup). Liczbę miejsc w rozgrywkach pucharowych najwyższego poziomu zagwarantowanych dla uczestników Pro12 ograniczono do siedmiu. O kwalifikacji decydowała klasyfikacja zespołów w poprzednim sezonie Pro12: awansowały najlepsze drużyny z każdego kraju uczestniczącego w Pro12 oraz trzy najlepsze drużyny spośród pozostałych[41].

Począwszy od 2018 zrezygnowano z gwarantowania miejsca dla poszczególnych federacji, a do European Rugby Champions Cup awansowało siedem najlepszych drużyn Pro14 (po trzy najlepsze z każdej konferencji oraz zwycięzca barażu między drużynami z czwartych miejsc) – przy czym pomijane były drużyny z Południowej Afryki[42][43]. W 2020 w związku z powiększeniem liczby drużyn w Champions Cup uzgodniono, że będzie tam występować osiem najlepszych drużyn Pro14 (po cztery najlepsze z Europy z każdej konferencji)[44]. Począwszy od sezonu 2021/2022 wprowadzono nowe zasady awansu: zdobywają go zwycięzcy grup, a liczba drużyn jest uzupełniona przez kolejne najlepsze drużyny w tabeli ogólnej sezonu zasadniczego[16] – przy czym od sezonu 2022/2023 dopuszczono drużyny z Południowej Afryki do europejskich pucharów[45].

Drużyny ligowe, które nie zakwalifikują się do Champions Cup, uczestniczą w kolejnym sezonie z rozgrywkach europejskich o niższej randze – European Rugby Challenge Cup[43].

Sponsorzy tytularni rozgrywek edytuj

W latach 2006–2011 sponsorem tytularnym były browary Magners, w latach 2011–2014 Rabobank[46][47], a w latach 2014–2021 browar Guinness[48][49].

Uwagi edytuj

  1. ↑ Sezon rozpoczęło 14 drużyn, jednak po przerwie spowodowanej pandemią COVID-19 do rozgrywek powróciło 12.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Russ Petty: Rugby statistics: Is the Aviva Premiership the most competitive league in Europe?. Rugby World, 2015-04-14. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-17)].
  2. ↑ a b Ben James: The story of Celtic rugby's first experiment with conferences - and how the latest one will need to be so much better. Wales Online, 2017-08-03. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-03)].
  3. ↑ a b Fred Woods: Celtic Rugby: The Celtic League. Celtic Countries, 2007-10-22. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-12)].
  4. ↑ a b c d Daniel Kelly: South African Teams Will Add To The Historical Change Of The Pro12. Balls.ie, 2017-07-07. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  5. ↑ Tony Curtis: Magners League 2009-10. Sky Sports, 2009-09-02. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  6. ↑ Italy confirm Magners League move. BBC Sport, 2008-12-19. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-24)].
  7. ↑ Celtic League rebranded as Pro 12. ESPN, 2011-06-08. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-30)].
  8. ↑ Statement: Expansion to Guinness PRO14 Championship. Guinness Pro14, 2017-08-01. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-08)].
  9. ↑ Competition Rules. Guinness Pro14. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-04)].
  10. ↑ Guinness PRO14 Restart Fixtures & Kick-Off Times Confirmed. Guinness Pro14, 2020-07-22. [dostęp 2020-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-12)].
  11. ↑ Statement: Southern Kings. Guinness Pro14, 2020-08-25. [dostęp 2020-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-12)].
  12. ↑ Southern Kings’ company goes into voluntary liquidation. SA Rugby, 2020-09-19. [dostęp 2020-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-01)].
  13. ↑ Guinness PRO14 Statement Regarding South African Participation. Guinness Pro14, 2020-09-23. [dostęp 2020-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-02)].
  14. ↑ SARU members vote to seek northern hemisphere future. SA Rugby, 2020-09-29. [dostęp 2020-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-01)].
  15. ↑ a b Guinness PRO14 to Conclude in March Ahead of Rainbow Cup with South Africa's Super Teams. Guinness Pro14, 2020-12-23. [dostęp 2021-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-28)].
  16. ↑ a b United Rugby Championship FAQs. United Rugby Championship. [dostęp 2021-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-06-24)].
  17. ↑ Fixtures & results. Guinness Pro12. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  18. ↑ Fixtures & results. Guinness Pro12. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  19. ↑ Tables. Guinness Pro14. [dostęp 2018-05-24].
  20. ↑ jmcconnell: Grand Final glory for clinical Ospreys. Guinness Pro14, 2010-05-29. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  21. ↑ Munster crowned Magners League kings. Guinness Pro14, 2011-05-28. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  22. ↑ Super Shane goes out with a bang. Guinness Pro14, 2012-05-27. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  23. ↑ Heaslip try sees Leinster finally end their drought. Guinness Pro14, 2013-05-25. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  24. ↑ Clinical Kirchner leads Leinster to title. Guinness Pro14, 2014-05-31. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  25. ↑ Russell guides Glasgow Warriors to historic title. Guinness Pro14, 2015-05-30. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  26. ↑ Glorious Connacht complete dream season in style. Guinness Pro14, 2016-05-28. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  27. ↑ Paul Eddison: Breathtaking Scarlets claim Guinness PRO12 glory in style. Guinness Pro14, 2017-05-27. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  28. ↑ Paul Eddison: Sexton leads Leinster to Guinness PRO14 glory. Guinness Pro14, 2018-05-26. [dostęp 2018-05-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  29. ↑ Paul Eddison: Leinster hold firm to defend Guinness PRO14 title in Glasgow. Guinness Pro14, 2019-05-25. [dostęp 2019-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-25)].
  30. ↑ Invincible Leinster secure hat-trick of titles in Dublin. Guinness Pro14, 2020-09-12. [dostęp 2020-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-12)].; Leinster-vs-Ulster. Guinness Pro14, 2020-09-12. [dostęp 2020-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-12)].
  31. ↑ Leinster claim fourth successive Guinness PRO14 title with Munster win. Guinness Pro14, 2021-03-27. [dostęp 2021-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-27)].; Leinster-vs-Munster. Guinness Pro14, 2021-03-27. [dostęp 2021-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-27)].
  32. ↑ DHL Stormers crowned inaugural URC champions after edging Vodacom Bulls in Cape Town. United Rugby Championship, 2022-06-18. [dostęp 2022-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-20)].; DHL Stormers-vs-Vodacom Bulls. United Rugby Championship, 2022-06-18. [dostęp 2022-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-20)].
  33. ↑ Munster crowned URC champions after beating holders DHL Stormers. United Rugby Championship, 2023-05-27. [dostęp 2023-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-28)].; DHL Stormers-vs-Munster Rugby. United Rugby Championship, 2023-05-27. [dostęp 2023-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-05-31)].
  34. ↑ Clubs. United Rugby Championship. [dostęp 2021-09-21].
  35. ↑ Llanelli Scarlets first Welsh Regional winners. Guinness Pro12. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-26)].
  36. ↑ Ospreys win with a game to spare. Guinness Pro12. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-16)].
  37. ↑ Benetton stun Bulls to win Rainbow Cup final. United Rugby Championship, 2021-06-19. [dostęp 2021-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-21)].
  38. ↑ Celtic League ready for kick-off. BBC Sport, 2001-08-15. [dostęp 2018-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-27)].
  39. ↑ Qualification Process. Heineken Cup. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-26)].
  40. ↑ Qualification Process. Heineken Cup. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-18)].
  41. ↑ Nick Verdier: European Rugby Statement. The Rugby Paper, 2014-04-10. [dostęp 2018-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-13)].
  42. ↑ Adam Redmond: PRO12 Rugby Welcomes EPCR Reforms. Guinness Pro14, 2017-05-18. [dostęp 2018-05-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-28)].
  43. ↑ a b Qualification. European Professional Club Rugby. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)].
  44. ↑ New EPCR tournament formats agreed for 2020/21 season. European Professional Club Rugby, 2020-09-02. [dostęp 2020-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-03)].
  45. ↑ EPCR confirms inclusion of South African clubs for 2022/23 season and beyond. 2022-06-02. [dostęp 2022-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-02)].
  46. ↑ Celtic League unveils new sponsor RaboDirect. BBC Sport, 2011-06-08. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-01)].
  47. ↑ Owain Jones: Last ride for RaboDirect. Rugby World, 2013-08-23. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  48. ↑ PRO12 Rugby announces four year Guinness sponsorship extension. Guinness Pro14, 2016-08-23. [dostęp 2018-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-05-27)].
  49. ↑ Ruaidhri O'Connor: Blow for IRFU as Guinness ends 16-year sponsorship of November internationals. [w:] Independent.ie [on-line]. 2021-07-13. [dostęp 2021-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-15)].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Rugby_Championship&oldid=70687725”