Wikipedia

Promenada (stawy)

dwa stawy (park Morskie Oko, Mokotów, Warszawa, Polska)

Promenada[1][3] – staw[1] lub dwa stawy[4] na warszawskim Mokotowie na terenie parku Morskie Oko.

Promenada
Staw Promenada[1], Stawy Promenada[2]
Ilustracja
Większy ze stawów, widok z południowo-zachodniego brzegu. W prawym górnym rogu widoczna lipa drobnolistna chroniona jako pomnik przyrody
Położenie
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Wysokość lustra

84,4 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

0,7502 ha
(0,6000 i 0,1502 ha)

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Promenada”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Promenada”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Promenada”
Ziemia52°12′14″N 21°01′50″E/52,203889 21,030556
Multimedia w Wikimedia Commons

Położenie i charakterystyka edytuj

Dwa połączone ze sobą stawy leżą po lewej stronie Wisły, w stołecznej dzielnicy Mokotów, na obszarze MSI Sielce, na terenie parku Morskie Oko[5], w jego południowej części zwanej Promenadą[6]. W pobliżu przebiegają ulice: Belwederska, Promenada, Konduktorska i Artura Grottgera[5]. Zbiorniki wodne położone są na obszarze zlewni Kanału Głównego „A”[7].

Zgodnie z ustaleniami w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.” stawy położone są na terasie nadzalewowej, a ich powierzchnia wynosi 0,6000 i 0,1502 ha, łącznie 0,7502 ha[4]. Zasilane są stale wodami podziemnymi, a odpływ odbywa się poprzez kanalizację[4]. Według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody większego zbiornika wodnego znajduje się na wysokości 84,4 m n.p.m.[5] Identyfikatory MPHP to 97588 i 130936440[5].

Nad północno-wschodnim brzegiem większego zbiornika wodnego rośnie lipa drobnolistna (Tilia cordata) chroniona jako pomnik przyrody (nr INSPIRE: PL.ZIPOP.1393.PP.1465011.3258)[8].

Historia edytuj

Stawy są gliniankami, pozostałością po eksploatacji iłów plioceńskich[9]. W przeszłości były częścią ogrodu założonego w latach 1772–1774 dla Izabeli Lubomirskiej. Wtedy też staw urządzono, posadowiono na nim wyspy i połączono mostkami[10]. Następnie był częścią stworzonego w 1845 roku przez Franciszka Szustera letniska „Promenada”[6]. Otaczający stawy ogród ma charakter krajobrazowy. Występuje duża liczba nasadzeń wzdłuż alei spacerowych[6]. W okolicach stawu do 1925 roku odbywały się zabawy ludowe i widowiska na świeżym powietrzu[10]. Ostatnia przebudowa parku Morskie Oko miała miejsce w 1955 roku według projektu E. Jankowskiej[10] i Z. Gnosa[6].

Według stanu wiedzy z 1921 roku, w pobliżu stawu znajdowały się inne, mniejsze glinianki. Zbiornik wodny przedzielony był groblami. Wśród roślinności wodnej występowały rogatek, wywłócznik i rzęsa. Przedstawicielami fauny, których można było spotkać, były traszki, pływak żółtobrzeżek, kałużnice, ośliczka, pijawki i ślimaki[11].

Galeria edytuj

  •  
    Plan parku dla Izabeli Lubomirskiej, część wschodnia z obecnym stawem i parkiem Promenada, ok. 1780 roku
  •  
    Staw na planie Warszawy z 1922 roku
  •  
    Mniejszy ze stawów, widok od zachodu
  •  
    Aleja spacerowa na grobli między stawami

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 201636
  2. ↑ Zespół Ekovert, Mapa aktualnej sieci układu hydrograficznego miasta stołecznego Warszawy (stan na rok 2015). 1:20 000 [online] [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-27].
  3. ↑ Biuro Naczelnego Architekta Miasta. Miejska Pracownia Planowania Przestrzennego i Strategii Rozwoju, Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy, Warszawa 2006, s. 33 [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  4. ↑ a b c Rada m.st. Warszawy: Załącznik tekstowy i tabelaryczny do Programu ochrony Środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.. bip.warszawa.pl, 21 października 2010. [dostęp 2020-10-05]. (pol.).
  5. ↑ a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2020-10-05].
  6. ↑ a b c d Zielona Warszawa, Park Morskie Oko [online] [dostęp 2020-10-05].
  7. ↑ Łukasz Szkudlarek, Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych [online], 2015, s. 20 [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22].
  8. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Pomnik przyrody [online] [dostęp 2020-10-06].
  9. ↑ Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 57. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2020-10-05].
  10. ↑ a b c Anna Różańska, Parki warszawskie. Przemiany układów kompozycyjnych, Warszawa: Katedra Sztuki Krajobrazu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2012, s. 84–87.
  11. ↑ Stanisław Michał Sumiński, Szymon Tenenbaum, Przewodnik zoologiczny po okolicach Warszawy, Wydawnictwo M. Arcta w Warszawie, 1921, s. 27–28.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Promenada_(stawy)&oldid=71087966”