Prosoboniini
(Przekierowano z Prosobonia)
Prosoboniini – monotypowe plemię ptaków z podrodziny biegusów (Arenariinae) w rodzinie bekasowatych (Scolopacidae).
| Prosoboniini | |||
| Bonaparte, 1850 | |||
 Przedstawiciel rodzaju – brodźczyk białoskrzydły (P. leucoptera) na ilustracji autorstwa Johna Gerrarda Keulemansa z 1887 lub 1888 roku | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Parvordo | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię |
Prosoboniini | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Tringa leucoptera J.F. Gmelin, 1789 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodzaje | |||
|
| |||
Zasięg występowania edytuj
Plemię obejmuje żyjący współcześnie gatunek występujący na Tuamotu; gatunki wymarłe występowały w Polinezji Francuskiej (leucoptera), na Kiribati (cancellata) i na wyspie Henderson (sauli)[3][4].
Morfologia edytuj
Długość ciała 15–17 cm; masa ciała 32–44 g (dotyczy tylko P. parvirostris)[3].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Prosobonia: według Paula A. Johnsgarda z 1981 roku[5], nazwa ta może być błędem ortograficznym z gr. προσωπον prosōpon – maska, w odniesieniu do ciemnordzawego kantarka, policzków i czoła brodźczyka białoskrzydłego. Jednak nazwa ta mogła być też celowym skróceniem Prosobonasia (gr. προσο- proso- – sąsiadujący; epitet gatunkowy Aphanapteryx bonasia, chruścielowiec rdzawy) (wymarły, wyspiarski chruściel, który podobnie jak wymarły brodźczyk białoskrzydły miał rdzawe upierzenie i prosty dziób). Według diagnozy Bonapartego ta grupa brodźców była uważana za bliską chruścielom (Rallidae). Alternatywnie może to być połączenie gr. προ pro – podobny i grą słów nazwą rodzaju Pisobia Billberg, 1827 (syn. Calidris)[6].
- Aechmorhynchus: gr. αιχμη aikhmē „ostrze, lanca”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”[7]. Gatunek typowy: Tringa parvirostris Peale, 1848.
Podział systematyczny edytuj
Do plemienia należy jeden rodzaj Prosobonia z następującymi gatunkami[8]:
- Prosobonia leucoptera (J.F. Gmelin, 1789) – brodźczyk białoskrzydły – takson wymarły, znany tylko z jednego okazu zebranego w XVIII wieku[9]
- Prosobonia cancellata (J.F. Gmelin, 1789) – brodźczyk polinezyjski – takson wymarły, najprawdopodobniej w połowie XIX wieku[10]
- Prosobonia parvirostris (Peale, 1848) – brodźczyk krótkodzioby
- Prosobonia sauli – takson wymarły, opisany na podstawie szczątków subfosylnych[4]
Taksony wątpliwe edytuj
Uznany za wymarły takson Prosobonia ellisi Sharpe, 1906 (brodźczyk rudobrewy), opisany na podstawie ilustracji przedstawiającej okaz odłowiony na wyspie Moorea (Polinezja Francuska) w 1777 roku w trakcie trzeciej podróży Jamesa Cooka, został w 2021 roku uznany za młodszy synonim P. leucoptera[11].
Przypisy edytuj
- ↑ E. Coues: Birds of the Northwest, a hand-book of the ornithology of the region drained by the Missouri River and its tributaries. Washington: Government Printing Office, 1874, s. 506. (ang.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte. Note sur plusieurs familles naturelles d’Oiseaux, et descriptions d’espces nouvelles. „Comptes rendus hebdomadaires des Séances de l'Académie des Sciences”. 31, s. 562, 1850. (fr.).
- ↑ a b T. Piersma, J. van Gils & P. Wiersma: Family Scolopacidae (Sandpipers, Snipes and Phalaropes). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 3: Hoatzin to Auks. Barcelona: Lynx Edicions, 1996. ISBN 84-87334-20-2. (ang.).
- ↑ a b Vanesa L. De Pietri, Trevor H. Worthy, R. Paul Scofield, Theresa L. Cole, Jamie R. Wood, Kieren J. Mitchell, Alice Cibois, Justin J.F.J. Jansen, Alan J. Cooper, Shaohong Feng, Wanjun Chen, Alan J.D. Tennyson & Graham M. Wragg. A new extinct species of Polynesian sandpiper (Charadriiformes: Scolopacidae: Prosobonia) from Henderson Island, Pitcairn Group, and the phylogenetic relationships of Prosobonia. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 192 (4), s. 1045–1070, 2021. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlaa115. (ang.).
- ↑ P.A. Johnsgard: The plovers, sandpipers, and snipes of the world. Wyd. 1. University of Nebraska Press, 1981. ISBN 0-8032-2553-9. (ang.).
- ↑ Prosobonia, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-01] (ang.).
- ↑ Aechmorhynchus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-01] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Prosoboniini Bonaparte, 1850 (Wersja: 2021-10-03). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-02-01].
- ↑ BirdLife International, Prosobonia leucoptera, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-1 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
- ↑ BirdLife International, Prosobonia cancellata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2020, wersja 2020-1 [dostęp 2020-05-07] (ang.).
- ↑ Justin J.F.J. Jansen, Pepijn Kamminga, Marc Argeloo. Taxonomic implications of the original illustrations of Prosobonia from Tahiti and Moorea made during the second and third Cook expeditions. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 141 (2), s. 133–141, 2021. DOI: 10.25226/bboc.v141i2.2021.a4. (ang.).