Protesty w Budapeszcie
Protesty w Budapeszcie w 2006 roku – seria antyrządowych protestów i demonstracji w centrum stolicy Węgier, Budapeszcie, które odbyły się jesienią 2006 roku. Były to największe protesty na Węgrzech od czasu upadku komunizmu. Oprócz wydarzeń w stolicy, doszło również do zamieszek w innych miastach.
 Protestujący na Kossuth tér, 20 września 2006 | |||
| Czas |
17 września – 4 listopada 2006 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Budapeszt i inne miasta | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
skandal związany z przemówieniem Ferenca Gyurcsány'iego | ||
| Wynik |
ustąpienie rządu Ferenca Gyurcsány'iego, | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Powód protestów edytuj
17 września 2006 roku węgierskie radio publiczne zaprezentowało na antenie fragmenty nagrań, w których można usłyszeć jak urzędujący premier Węgier Ferenc Gyurcsány w sposób wulgarny przyznaje się, że jego rząd kłamał przez dwa lata, tylko po to, aby wygrać wybory i zdobyć władzę w kraju. 25-minutowe nagranie pochodziło z 26 maja tego roku, gdy odbyło się zamknięte spotkanie posłów Węgierskiej Partii Socjalistycznej, w miesiąc po wygranych przez nią wyborach parlamentarnych. Gyurcsány na naradzie, powiedział, że rząd po 18 miesiącach kłamstw, gdy on był premierem powinien przeprowadzić niepopularne reformy. Premier powiedział wówczas między innymi: „Kłamaliśmy rano, nocą i wieczorem”, „I wówczas, zresztą, nic nie robiliśmy w ciągu czterech lat. Nic. Nie możecie mi podać ani jednego poważnego środka rządowego, z którego moglibyśmy być dumni, poza tym, że na końcu odzyskaliśmy władzę z gówna. Nic. Kiedy trzeba będzie rozliczyć się z krajem, powiedzą co robiliśmy w ciągu czterech lat, co mówimy?”, „Nie ma wielu opcji. Nie ma dlatego, że spieprzyliśmy. Nie tylko trochę, ale bardzo”[3][4]. Wsparcia premierowi udzielili socjalistyczni deputowani do parlamentu, natomiast opozycja wezwała premiera do natychmiastowej dymisji.
Protesty edytuj
18 września blisko 3-tysięczny tłum stolicy Węgier wyszedł na ulice protestując przeciwko premierowi i rządzącej partii socjalistycznej. Następnego dnia, tłum zebrał się pod budynkiem parlamentu, gdzie początkowo pokojowa demonstracja przerodziła się w bijatykę z policją pod gmachem publicznej telewizji. Ponad dziesięciotysięczny tłum po kilku godzinach podpalił budynek telewizji[5]. W starciach z policją rannych zostało około 200 osób, w tym blisko 100 policjantów. Premier Gyurcsány nakazał policji przywrócić bezwzględny spokój w stolicy, używając wszelkich dostępnych środków. Zgodnie z jego decyzją, zebrała się również Rada Bezpieczeństwa Narodowego, która ma dokonać analizy sytuacji i rozważyć dalsze kroki[6].
W nocy z 19 na 20 września, ponowne zamieszki wybuchły w okolicach siedziby partii socjalistycznej, gdzie rannych zostało około 50 osób. Natomiast 10 tysięcy pokojowych demonstrantów zebrało się pod budynkiem parlamentu na placu Lajosa Kossutha, gdzie tłum domagał się dymisji premiera[7].
W nocy z 22 na 23 października węgierska policja złamała umowę zawartą z demonstrantami. Umowa stanowiła, że policja otoczy protestujących kordonem oraz odgrodzi ich specjalnym parawanem od oficjalnych obchodów rocznicy rewolucji z 1956 roku, a niedługo przed tymi obchodami wejdzie na teren demonstracji i skontroluje demonstrantów pod kątem posiadania przez nich niebezpiecznych przedmiotów. Policja jednak używając siły brutalnie rozpędziła demonstrację i sprzątnęła miasteczko namiotowe stworzone przez protestujących. Protestującym udało się uruchomić muzealny czołg T-34-85 będący elementem rocznicowej wystawy i użyć go w walkach z policją[8][9].
Rezultat edytuj
Wzburzenie Węgrów przyczyną manifestacji (skandaliczna treść przemowy Ferenca Gyurcsány'iego i postępowanie w związku z nią) i poczucie wspólnego interesu w odrzuceniu tej władzy doprowadziło do przełomowych wyborów do Zgromadzenia Krajowego w 2010 roku. Przyciągając Węgrów ideą zmiany wygrała je koalicja Fidesz-KDNP, druzgocząc dawną władzę, zyskując większość kwalifikowaną oraz reformując Węgry.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Gönczöl Commission: Vizsgálati jelentés a 2006. szeptember–októberi fővárosi demonstrációkkal, utcai rendzavarásokkal és rendfenntartó intézkedésekkel kapcsolatos eseményekről. 2.02.2007. [dostęp 2020-08-31]. (węg.).
- ↑ 2006-os őszi zavargások - több ügyet szüntettek meg, mint amennyi jogerősen zárult. Jogi Fórum, 21.10.2008. [dostęp 2020-08-31]. (węg.).
- ↑ Gyurcsány: „kłamaliśmy rano, nocą i wieczorem”, "spieprzyliśmy. Nie tylko trochę, ale bardzo”. Sienkiewicz: "Ch…, dupa i kamieni kupa", "państwo polskie istnieje tylko teoretycznie". wPolityce.pl, 15.06.2014. [dostęp 2020-08-31].
- ↑ Kłamał rano, nocą i wieczorem. Teraz były węgierski premier z polecenia UE skontroluje Polskę. Pch24.pl, 10.12.2015. [dostęp 2020-08-31].
- ↑ Hungary: Rioters attack TV station. CNN, 18.09.2006. [dostęp 2020-08-31]. (ang.).
- ↑ Zamieszki w Budapeszcie. Interia.pl, 19.09.2006. [dostęp 2020-10-22].
- ↑ Ponad 10 tys. osób zebrało się przed węgierskim parlamentem. Wirtualna Polska, 20.09.2006. [dostęp 2020-10-22].
- ↑ Clashes Disrupt Hungary’s Celebration of Anti-Soviet Revolt. The New York Times, 24.10.2006. [dostęp 2020-08-31]. (ang.).
- ↑ Craig C. Smith: Hungarian protesters hijack Soviet-era tank. ABC News, 23.20.2006. [dostęp 2020-08-31]. (ang.).