Protesty w Chile (2019)

demonstracja

Protesty w Chile – seria antyrządowych protestów w Chile trwających od października 2019 roku, których początkową przyczyną był sprzeciw wobec podwyżki cen biletów metra[4].

Protesty w Chile (2019)
ilustracja
Państwo

Chile

Miejsca wystąpień

Santiago

Początek wystąpień

14 października 2019

Koniec wystąpień

8 marca 2020

Ofiary śmiertelne

36[1][a]

Ranni

11 564[2]

Aresztowani

28 000[b][2]

Przyczyny wystąpień

rozwarstwienie społeczeństwa

Charakter wystąpień

zamieszki

Rezultat wystąpień

Uchwalenie prawa anty barykadowego, Ogłoszenie referendum nad zmianą konstytucji[3]

brak współrzędnych

Geneza

edytuj

Główną przyczyną protestów była rozwarstwienie społeczeństwa[5] spowodowane przez liberalne reformy[potrzebny przypis]. Nierówności społeczne w Chile są największe spośród krajów regionu[5]. W 2017 roku najbiedniejsze 50% społeczeństwa posiadało jedynie 2.1% majątku kraju, podczas gdy najbogatsze 10% 66.5%[5]. Dla wielu mieszkańców Chile dostęp do podstawowych dóbr wymaga zaciągania kredytów, zarobki większości społeczeństwa są niskie, 50% pracowników zarabia mniej niż 500$ miesięcznie[5]. Protesty miały miejsce w poprzednich latach, ale na mniejszą skalę[5]. Oprócz nierówności ekonomicznych ważnymi powodami protestu była dyskryminacja kobiet, osób LGBT i ludności rdzennej a także afery korupcyjne z udziałem przedstawicieli władz[6].

Bezpośrednią przyczyną protestów stał się sprzeciw wobec stosunkowo niewielkiej podwyżki cen biletów metra, która została ogłoszona 4 października[6]. Trzy dni później grupa studentów przeskoczyła barierki metra unikając płacenia opłaty za bilet, w kolejnych dniach coraz więcej osób unikało płacenia za bilety metra[6]. Protesty szybko przybrały na sile i rozszerzyły się na większość miast kraju, jednak po miesiącu ich liczebność spadła, a zajścia przybrały formę aktów wandalizmu i kradzieży po zmroku, co doprowadziło do częściowego paraliżu stołecznego Santiago de Chile[4].

Przebieg protestów

edytuj

18 października prezydent Sebastián Piñera ogłosił wprowadzenie stanu wyjątkowego na obszarze metropolitarnym Santiago[6]. W kolejnych dniach wprowadzono stan wyjątkowy w innych prowincjach kraju[6]. W ramach stanu wyjątkowego obowiązywała godzina policyjna a policja i wojsko uzyskały specjalne uprawnienia[6]. Nie powstrzymało to protestów. 25 października doszło do największej demonstracji w Santiago, wzięło w niej udział 1.2 mln ludzi[7].

W odpowiedzi na protesty prezydent Sebastián Piñera podwyższył płacę minimalną o ponad 10%, zapowiedział zwiększenie emerytur, zdymisjonował ośmiu ministrów i zapowiedział poprzeć główny postulat manifestantów, jakim było zaplanowanie referendum na temat zmiany konstytucji, które zaplanowano na kwiecień 2020 r. Celem zmian ma być likwidacja przyczyn kryzysu społecznego, rosnących nierówności społecznych i upośledzenia biedniejszej większości społeczeństwa w dostępie do edukacji i opieki zdrowotnej[4].

Przemoc ze strony policji i wojska

edytuj

Według raportów ONZ i Amnesty International[8] podczas protestów doszło do łamania praw człowieka przez policję i wojsko[9]. Aresztowano 28 000 osób w okresie od 18 października do 6 grudnia, wiele osób zostało aresztowanych bez uzasadnionego powodu. Na skutek działań policji 350 osób odniosło urazy oczu lub twarzy. Odnotowano 113 przypadków tortur i 24 przypadki przemocy seksualnej ze strony policji[2]. W sumie obrażenia odniosło 5 000 osób, z czego 2 800 policjantów[2].

Według raportu Amnesty International policja świadomie łamała prawo w celu ranienia demonstrantów, by zniechęcić ich do protestów[8]. Organizacja udokumentowała kilka zgonów demonstrantów na skutek użycia amunicji ostrej przez siły bezpieczeństwa w stosunku do demonstrantów[8].

W odpowiedzi na skargi obrońców praw człowieka policja w Chile ogłosiła rozpoczęcia 856 postępowań wewnętrznych w sprawie nadużyć[10].

  1. "The Office of the Public Prosecutor has indicated there are ongoing investigations into 26 deaths that occurred in the context of the protests, and the UN Human Rights Office says it has verified information concerning 11 of those 26 cases"
  2. w okresie od 18 października do 6 grudnia 2019

Przypisy

edytuj

Bibliografia

edytuj