Proteusz (księżyc)
Proteusz (Neptun VIII) – drugi pod względem wielkości księżyc Neptuna, odkryty w 1989 roku przez Stephena Synotta, na podstawie fotografii wykonanych przez sondę Voyager 2. Jego nazwa pochodzi od mitologicznego bożka morskiego, który potrafił dowolnie zmieniać swój wygląd[4].
| ||
.jpg) Zdjęcie wykonane przez sondę Voyager 2, 25 sierpnia 1989 | ||
| Planeta | Neptun | |
| Odkrył | Stephen Synnott, Voyager Imaging Team | |
| Data odkrycia | 16 czerwca 1989 | |
| Tymczasowe oznaczenie | S/1989 N1 | |
| Charakterystyka orbity | ||
| Półoś wielka | 117 646[1] km | |
| Mimośród | 0,0005[1] | |
| Okres obiegu | 1,122[1] d | |
| Prędkość orbitalna | 7,623 km/s | |
| Nachylenie do płaszczyzny Laplace’a | 0,075[1]° | |
| Długość węzła wstępującego | 315,131[1]° | |
| Argument perycentrum | 67,968[1]° | |
| Anomalia średnia | 250,938[1]° | |
| Własności fizyczne | ||
| Wymiary | 440×416×404[2] km | |
| Objętość | 3,4 ± 0,4 ×107 km3 | |
| Masa | ~4,4 × 1019 kg | |
| Średnia gęstość | 1,3[3] g/cm3 | |
| Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni | 0,06 m/s2 | |
| Prędkość ucieczki | ~0,16 km/s | |
| Albedo | 0,096[3] | |
| Jasność obserwowana (z Ziemi) |
19,75[3]m | |
| Temperatura powierzchni | ~51 K | |
CharakterystykaEdytuj
Naukowcy przypuszczają, że ze średnicą ok. 420 km, Proteusz jest największym obiektem jaki może być nieregularną bryłą. Gdyby był odrobinę większy, znalazłby się w stanie równowagi hydrostatycznej i własna grawitacja nadałaby mu kulisty kształt. Nieco mniejszy od niego satelita Saturna, Mimas, jest w równowadze hydrostatycznej ze względu na niższą gęstość.
Mimo że Proteusz jest większy od zaobserwowanej w 1949 roku Nereidy, nie został odkryty przez ziemskie teleskopy. Jednym z powodów jest znacznie mniejsza odległość od Neptuna, drugim zaś to, że jest to jeden z najciemniejszych obiektów w Układzie Słonecznym. Podobnie jak Febe (księżyc Saturna), odbija on zaledwie 6% padającego nań światła. Powierzchnia Proteusza jest gęsto pokryta kraterami i nie przejawia śladów jakiejkolwiek aktywności geologicznej[4]. Jedyny nazwany krater na jego powierzchni to Pharos.
Istnieje również podobnie nazwana planetoida, (9313) Protea.
Zobacz teżEdytuj
- Chronologiczny wykaz odkryć planet, planet karłowatych i ich księżyców w Układzie Słonecznym
- Księżyce Neptuna – zestawienie podstawowych danych
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d e f g Planetary Satellite Mean Orbital Parameters (ang.). Jet Propulsion Laboratory, 2013-08-23. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ David R. Williams: Neptunian Satellite Fact Sheet (ang.). NASA, 2015-10-13. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ a b c Planetary Satellite Physical Parameters (ang.). Jet Propulsion Laboratory, 2015-02-19. [dostęp 2016-02-14].
- ↑ a b Proteus (ang.). W: Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-12-23].