Protokolarz miasta Woźnik
Protokolarz miasta Woźnik – zbiór rękopiśmiennych protokołów miasta Woźniki (woj. śląskie) z lat 1483–1598, zawierający najstarsze zachowane księgi miejskie zapisywane w języku polskim[1].
| Data powstania |
1483–1598 |
|---|---|
| Miejsce powstania | |
| Zawartość |
protokoły rady miejskiej Woźnik |
| Język | |
| Rozmiary |
11x32 cm |
| Liczba kart |
107 |
| Miejsce przechowywania |
Dokument przechowywany jest w Archiwum Państwowym w Katowicach[2]. Ma format wąskiego folio (tzw. dutki) o wymiarach 11x32 cm[2]. Składa się ze 107 kart[1]. Papier zabytku, nabywany na przestrzeni 115 lat, wykazuje przynajmniej pięć różnych znaków wodnych, z których najstarsze z XV w. wskazują na włoską proweniencję[2]. Poszczególne arkusze zostały zebrane i wspólnie oprawione prawdopodobnie około 1860 przez Józefa Lompę, który w tym czasie zajmował się badaniem historii Woźnik[2]. Również numeracja kart została wykonana w XIX wieku (zdarzają się w niej błędy, np. opuszczenia lub powtórzenia numerów stron)[2]. Podczas oprawy karty nie zostały dokładnie uporządkowane chronologicznie – w wielu miejscach tekst urywa się na końcu jednej karty, zaś jego dalszy ciąg znajduje się wiele kart dalej[2]. Są również teksty, których początku lub zakończenia nie ma w ogóle, co świadczy, że część oryginalnych kart nie znalazła się w zbiorze[2]. Prokotolarz został wydany w 1972 w opracowaniu Ludwika Musioła i Stanisława Rosponda[3].
Zapiski w protokolarzu sporządzane były przez różne osoby w trzech językach: łacińskim, czeskim (najczęściej mieszanką czeskiego i polskiego) oraz polskim[1]. Zapisy po polsku, których jest ogółem najwięcej (184), pojawiały się w protokołach od 1521, zaś od lat 40. XVI w. istnieją zapisy wyłącznie po polsku[1]. Treść wpisów dotyczyła czynności ówczesnej rady miejskiej Woźnik, jak np. zmiany właścicieli nieruchomości, sprzedaże, zastawy, spadki[1]. Język dokumentu wykazuje silne naleciałości dialektu śląskiego, dlatego też stanowi cenne źródło do poznania dziejów tego dialektu[1].
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Stanisław Rospond, Ludwik Musioł: Protokolarz miasta Woźnik. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972.
- Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka: Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1984. ISBN 83-04-01568-4.