Wikipedia

Prusy (województwo małopolskie)

wieś w województwie małopolskim
Ten artykuł dotyczy miejscowości w województwie małopolskim. Zobacz też: Prusy.

Prusy – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Kocmyrzów-Luborzyca[4].

Prusy
wieś
Ilustracja
Kościół parafialny pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Kocmyrzów-Luborzyca

Liczba ludności (2022)

860[2]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-010[3]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0322583

Położenie na mapie gminy Kocmyrzów-Luborzyca
Mapa konturowa gminy Kocmyrzów-Luborzyca, blisko dolnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Prusy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Prusy”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Prusy”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Prusy”
Ziemia50°06′45″N 20°05′03″E/50,112500 20,084167[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Szkoła Podstawowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego

Przez Prusy przebiega droga wojewódzka 776[4].

Historia

edytuj

Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie proszowickim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[5]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim[6].

W 1875 roku ówczesny właściciel wsi Juliusz August John, aby przyspieszyć i ułatwić założenie szkoły podarował gminom zobowiązanym do utrzymywania szkoły budynek dworski tzw. stary dwór oraz 1 morgę ziemi[7].

Jest to jedyna wieś dawnej gminy Mogiła, która nie weszła w skład Krakowa.

Na terenie miejscowości znajdują się dwa cmentarze z okresu I wojny światowej: Cmentarz wojenny nr 399 – Prusy oraz Cmentarz wojenny nr 400 – Prusy[8].

Siedziba rzymskokatolickiej parafii Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Prusach.

W Prusach w 1929 roku urodził się późniejszy historyk prawa, profesor Stanisław Grodziski.

W 1909 roku majątek w Prusach zakupiła Fundacja Piotra Michałowskiego opiekująca się sierotami i chłopcami z ubogich rodzin. Zbudowała ona w latach 30. XX wieku budynek w którym działała szkoła z internatem dla wychowanków[9][10]. Po przejęciu w 1917 roku opieki nad zakładem działającym w Krakowie przez biskupa krakowskiego zmieniono nazwę na Zakład św. Józefa Fundacji Piotra Michałowskiego, a w 1921 roku wszystkich wychowanków przeniesiono do Prus. W budynku przy ulicy Karmelickiej pozostały biura fundacji, sklep i mieszkania dla 20 wychowanków[11].

Od 1925 roku do sierpnia 1940 roku zakład prowadzili księża michaelici, potem do 1942 sercanie, następnie salezjanie. W 1942 roku Niemcy przekształcili go w Dom Poprawy. W październiku 1945 roku abp Adam Sapieha przekazał zakład w zarząd Caritasowi. W latach 1945–1948 w Prusach działały szkoły: średnia ogólnonarodowa i ogrodnicza, a w latach 1948–1949 średnia zawodowa z wydziałem ogrodniczym i krawieckim oraz sierociniec[11].

W 1946 roku Fundacja ogłosiła nabór do Gimnazjum Młynarskiego pod patronatem Zrzeszenia Przemysłu Młynarskiego. Oplata za naukę i mieszkanie wynosiła 5 tysięcy złotych. Uczniom proponowano miejsce w internacie, sierotom i uczniom z ubogich rodzin zwolnienie z opłat[12]. W 1950 roku majątek Fundacji upaństwowiono[9]. W budynku działała Centralna Szkoła Spółdzielczości Pracy[13]. Obecnie w budynku działa Dom Pomocy dla Osób Niepełnosprawnych prowadzony przez Zgromadzenie Córek Bożej Miłości[9][14]. Został on przekazany zakonowi w 1984 roku w zamian za przejęte przez Skarb Państwa budynki należące do tego Zgromadzenia w Pleszowie[15].

Stacja Doświadczalna Uniwersytetu Rolniczego

edytuj

W 1955 roku Wyższa Szkoła Rolnicza przejęła gospodarstwo w Prusach koło Krakowa tworząc Rolniczy Zakład Doświadczalny z gospodarstwem o powierzchni 112 ha. W 1994 roku weszło ono w skład Stacji Doświadczalnej Katedry/Zakładu Szczegółowej Uprawy Roślin. W 2010 roku powołano Rolnicze Gospodarstwo Doświadczalne z siedzibą w Prusach. Przejęło ono pola nie wykorzystywane przez katedralne i wydziałowe stacje doświadczalne w Prusach, Mydlnikach i Garlicy Murowanej[16].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110442
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1052 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ a b Wieś Prusy w liczbach [online], Polska w liczbach, 2021 [dostęp 2023-09-04] (pol.).
  5. ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  6. ↑ GUS. Rejestr TERYT
  7. ↑ Kronika, „Czas” (82), 11 kwietnia 1875, s. 2.
  8. ↑ Groby i cmentarze wojenne w Małopolsce [online], grobywojenne.malopolska.uw.gov.pl [dostęp 2021-11-22].
  9. ↑ a b c Prusy [online], Urząd Gminy Kocmyrzów - Luborzyca [dostęp 2021-11-22] (pol.).
  10. ↑ Zapisy i fundacje rodzin krakowskich na rzecz opieki nad dziećmi i dorosłymi w drugiej połowie XIX wieku, „Wychowanie w Rodzinie” (2), 2011, s. 261-271.
  11. ↑ a b Zakład Świętego Józefa, [w:] Encyklopedia Krakowa, Wyd. 2 zm. i rozsz., t. 2, Kraków 2023, s. 745-746, ISBN 978-83-66334-92-2.
  12. ↑ Gimnazjum młynarskie (ogloszenie), „Dziennik Polski” (211), 4 sierpnia 1946, s. 7.
  13. ↑ Czytelnicy Echa Krakowa budują szkołę, „Echo Krakowa” (163), 13 lipca 1961, s. 1.
  14. ↑ DPS Prusy [online], fdc.zgromadzenie.pl [dostęp 2021-11-22].
  15. ↑ Dom Pomocy Społecznej Prusy [online] [dostęp 2021-11-22].
  16. ↑ STACJE BADAWCZE [online] [dostęp 2021-11-22].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prusy_(województwo_małopolskie)&oldid=75438974”