Replisom
Replisom lub primosom/prymosom – aparat replikacyjny, kompleks białkowy rozpoczynający i kontynuujący replikację DNA poprzez rozwijanie widełek replikacyjnych. Składa się z wielu białek, między innymi polimerazy DNA III, prymazy, inicjatorowego białka DnaA, białka DnaB (helikazy) i białka DnaC.
Szybkość działania replisomu wynosi kilkaset pz/s. Efektywna szybkość replikacji DNA wynosi do 1000 pz/s[1][2]. In vivo u eukariontów proces przebiega średnio znacznie wolniej i zależy od fazy rozwojowej komórki.
Jednym z modelowych replisomów jest czterobiałkowy układ replikacyjny bakteriofaga T7 złożony z trzech wirusowych białek i jednego bakteryjnego. T7 koduje białka: gp5 (o właściwościach DNA polimerazy i masie 80 kDa), gp4 (będące helikazą i prymazą, o masie 63 kDa) i gp2.5 (funkcjonujące jako białko wiążące ssDNA). Białko gp5 w połączeniu z tioredoksyną z pałeczki okrężnicy łączy po tysiąc nukleotydów (z szybkością 300 kb/s) przed oddzieleniem od primerowej matrycy DNA[3].
Polimeraza III z pałeczki okrężnicy (będąca holoenzymem) składa się z 10 jednostek. Największa polimeraza α DNA ma 130 kDa, najmniejsza ok. 8,6 kDa. Białka te łączą się w cztery kompleksy, by razem tworzyć replisom o masie 900 kDa. Do ukształtowania pełnej konfiguracji potrzebny jest DNA.
Przypisy edytuj
- ↑ H Leonhardt i inni, Dynamics of DNA replication factories in living cells, „The Journal of Cell Biology”, 149 (2), 2000, s. 271–280, PMID: 10769021.
- ↑ A Kuzminov. Recombinational repair of DNA damage in Escherichia coli and bacteriophage lambda. „Microbiology and Molecular Biology Reviews”. 63 (4), s. 751–813, 1999. PMID: 10585965.
- ↑ SJ Benkovic, AM Valentine, F Salinas. Replisome-mediated DNA replication. „Annual Review of Biochemistry”. 70, s. 181–208, 2001. DOI: 10.1146/annurev.biochem.70.1.181. PMID: 11395406.