Przełom (Białoruś)

Przełom
Пералом
Перелом
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	grodzieński
Sielsowiet	Hoża
Populacja (2009); • liczba ludności	; 10
	Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego Przełom
	Położenie na mapie Białorusi Przełom
	53°53′40″N 23°46′54″E/53,894444 23,781667

Przełom (biał. Пералом, ros. Перелом) – wieś na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie grodzieńskim, w sielsowiecie Hoża, nad Niemnem, który stanowi tu granicę państwową z Litwą.

Historia

W XIV w. istniał tu drewniany zamek litewski zbudowany dla obrony pogranicza przed krzyżakami, którego nazwę Wigand z Marburga zapisał jako Perla. W 1378 odbyła się tu bitwa pomiędzy krzyżakami a załogą litewską.

W XV-XVI w. znajdowało się tu centrum powiatu przełomskiego, włączonego podczas reformy administracyjnej z lat 1564–1566 do powiatu grodzieńskiego^[2].

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów wieś położona była w województwie trockim, w powiecie grodzieńskim i stanowiła starostwo niegrodowe przełomskie. Początkowo stanowiło ono dobro stołu królewskiego. Od XVII w. było w posiadaniu egzulantów smoleńsko-starodubowskich. Sejm 1773-1775 nadał im przełomskie dobra jako dziedziczne. Wieś weszła w skład Imperium Rosyjskiego w wyniku III rozbioru.

W dwudziestoleciu międzywojennym wieś leżała w Polsce, w województwie białostockim, w powiecie grodzieńskim, w gminie Hoża, przy granicy z Litwą.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 151 osób, wszystkie były wyznania rzymskokatolickiego oraz zadeklarowały polską przynależność narodową. Było tu 25 budynków mieszkalnych^[3].

Miejscowość należała do parafii świętych apostołów Piotra i Pawła w Hoży.

Wieś podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Grodnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Hoży^[4].

Przypisy

↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
↑ Anna Pytasz-Kołodziejczyk. Dwory starostwa grodzieńskiego w XVI wieku – uwagi o stanie gospodarczym w świetle źródeł. „Echa Przeszłości”. XXII/2, s. 71, 2021. Olsztyn: UWM. DOI: 10.31648/ep.7203. ISSN 1509-9873.
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 34 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1383 .

Bibliografia

Przełom, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 144 .
Przełom na mapie WIG
Witold Sienkiewicz, Elżbieta Olczak: Dzieje Polski. Atlas ilustrowany. Warszawa: Demart SA, 2007. ISBN 978-83-7427-363-3.

[spis-1] Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).

[2] Anna Pytasz-Kołodziejczyk. Dwory starostwa grodzieńskiego w XVI wieku – uwagi o stanie gospodarczym w świetle źródeł. „Echa Przeszłości”. XXII/2, s. 71, 2021. Olsztyn: UWM. DOI: 10.31648/ep.7203. ISSN 1509-9873.

[:0222-3] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 34 .

[4] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1383 .

[1]

[2]

[3]

[4]