Wikipedia

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej „Trans-Pol”

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej „Trans-Pol” sp. z o.o. w upadłości (używany skrót: PKS „TRANS-POL”; pisownia oryginalna) – przedsiębiorstwo powstałe w 2004 roku jako spółka kapitałowa pracowników istniejącego w różnych formach organizacyjnych od 1945 roku dawnego Przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej (PPKS) w Legnicy i trzech sprywatyzowanych spółek przewozowych (grupa kapitałowa PKS „Tour” Jelenia Góra)[1].

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej „Trans-Pol” sp. z o.o. z siedzibą w Jaworze
Ilustracja
Państwo

 Polska

Siedziba

59–400 Jawor[potrzebny przypis]

Adres

ul. Dworcowa 8[potrzebny przypis]

Data założenia

11 listopada 2004[potrzebny przypis]

Forma prawna

spółka z ograniczoną odpowiedzialnością[potrzebny przypis]

Prezes

Janusz Przygrodzki[potrzebny przypis]

Udziałowcy

~6,5% pracownicy
~93,5% PKS „Tour” Jelenia Góra i spółki zależne[potrzebny przypis]

Nr KRS

0000224668

Zatrudnienie

34[potrzebny przypis]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej „Trans-Pol” sp. z o.o. z siedzibą w Jaworze”
Ziemia51°03′15,950″N 16°11′53,467″E/51,054431 16,198185
Autokar PKS „Trans-Pol” linii Legnica-Jawor na przystanku dworcowym w Legnicy (2018 r.)

Geneza przedsiębiorstwa sięga istniejących w latach 1945–2017 struktur PKS w Legnicy. Na skutek problemów finansowych działalność była sukcesywnie ograniczana. W 2017 roku siedzibę spółki przeniesiono do Jawora[1].

Historia edytuj

Struktura organizacyjna edytuj

Zobacz więcej w artykule Ziemie Odzyskane, w sekcji Sytuacja po wojnie.
Zobacz więcej w artykule Państwowa Komunikacja Samochodowa, w sekcji Historia.

Pod koniec II wojny światowej dla realizacji akcji przesiedleńczej, na Ziemie Odzyskane kierowano żołnierzy i sprzęt Ludowego Wojska Polskiego[2]. W kwietniu 1945 r. dowódca 1. Pułku Samochodowego płk inż. Jemielian Chriapin przekazał do dyspozycji pełnomocnika Rządu RP na okręg Dolnego Śląska Stanisława Piaskowskiego kolumnę trzydziestu samochodów GAZ-AA wraz z kierowcami[2]. Kolumna po krótkim pobycie w Trzebnicy, gdzie była zlokalizowana pierwszą tymczasowa administracja województwa wrocławskiego, przeniosła się do Legnicy, gdzie w maju 1945 r.[3] została zdemobilizowana i przekształcona w Okręgową Bazę Transportową tworzonej Państwowej Komunikacji Samochodowej[2].

Początkowo zadaniem pracowników Bazy był przewóz żywności i ekspatriantów, komunikację pasażerską uruchamiano od września 1945 roku[2].

Przybywając do Legnicy, kolumna zajęła początkowo poniemiecką stację paliw przy ulicy Jaworzyńskiej w centrum miasta[2]. W połowie lipca 1945 roku lewobrzeżna Legnica została zamknięta przed cywilami przez radziecką komendanturę wojskową pod pretekstem urządzenia w zamkniętych dzielnicach wielkiego szpitala polowego dla powracających z frontu wschodniego żołnierzy radzieckich. Władze okręgowe przeniosły wówczas swą siedzibę na ulicę Długą (obecnie aleja Rzeczypospolitej), a kolumna samochodowa zajęła obiekty po tartaku przy ulicy Długiej 25 i ulokowała tam zajezdnię – istniejącą w latach 1945-2017[2][1].

Ekspozytura Państwowej Komunikacji Samochodowej Okręgu Wrocławskiego edytuj

Pierwsza załoga PKS w Legnicy liczyła 48 pracowników[2]. Działalność oddziału skupiała się początkowo na przewozie osadników i żywności[2]. Tabor stanowiło 30 samochodów GAZ-AA oraz dwa wyremontowane, poniemieckie autobusy marek: Ford i Renault[2].

We wrześniu 1945 roku uruchomiono pierwszą regularną linię autobusową w relacji Legnica – Łódź[2]. Kolejnymi połączeniami były Legnica – Kraków, Legnica – Bogatynia oraz Legnica – Jelenia Góra, uruchamiane przy pomocy przystosowanych do przewozu pasażerów samochodów ciężarowych[2].

W październiku 1945 roku powstała baza transportowa PKS we Wrocławiu[3]. Z początkiem 1946 roku dekretem Ministra oficjalnie powołano przedsiębiorstwo państwowe Państwowa Komunikacja Samochodowa[3]. Bazę PKS w Legnicy przekształcono w ekspozyturę „Państwowej Komunikacji Samochodowej Okręgu Wrocławskiego” pod zwierzchnictwem Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu, podległą Zjednoczeniu Przedsiębiorstw Państwowej Komunikacji Samochodowej Województwa Wrocławskiego we Wrocławiu [2].

Z przedsiębiorstwa w 1946 roku oddelegowano grupy pracowników do utworzenia oddziałów PKS w Wałbrzychu i Jeleniej Górze[3][2]. Oddziałowi PKS w Legnicy powierzono także zorganizowanie baz transportowych PKS w: Bolesławcu, Chojnowie, Jaworze, Lubinie, Strzegomiu, Środzie Śląskiej i Złotoryi[3].

 
Struktury PKS utworzone przez pracowników delegowanych z oddziału w Legnicy na tle granic woj. dolnośląskiego po r. 1999
  późniejszy samodzielny oddział
  pozostałe placówki

Oddział Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej we Wrocławiu edytuj

Pod koniec czerwca 1958 roku w legnickie struktury PKS włączono filię Przedsiębiorstwa Transportu Samochodowego i Specycji, a zarządzeniem nr 3/60 z dnia 16 stycznia 1960 roku Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu połączono szereg państwowych przedsiębiorstw transportu towarowego i pasażerskiego z rejonu Dolnego Śląska w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej (WP PKS)[2]. Nadzór nad Przedsiębiorstwem sprawowało Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu za pośrednictwem Wydziału Komunikacji[2].

Wojewódzkie Przedsiębiorstwo PKS we Wrocławiu brało udział w budowie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego[2]. W 1968 roku na bazie filii Oddziału Towarowo-Osobowego WP PKS w Legnicy z siedzibą w Lubinie utworzono samodzielny oddział PKS, któremu podporządkowano filię legnickiego PKS w Chojnowie oraz filię oddziału WP PKS z Bolesławca zlokalizowaną w Chocianowie[3].

Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Legnicy edytuj

1 stycznia 1991 roku wszystkie dotychczasowe oddziały Państwowej Komunikacji Samochodowej przekształcono w 176 niezależnych od siebie przedsiębiorstw państwowych, które stopniowo prywatyzowano[4]. Dotychczasowy oddział PKS w Legnicy przekształcono w Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Legnicy[2].

Po likwidacji Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Legnicy przedsiębiorstwo objęło część relacji regionalnych dotąd obsługiwanych przez komunikację miejską[5].

Od lat 90. przedsiębiorstwo (podobnie jak pozostałe publiczne przedsiębiorstwa przewozowe[6]) zmagało się z narastającą konkurencją prywatnych przewoźników drogowych oraz zwiększeniem liczby samochodów osobowych. Ponadto, od 1999 roku polskie gminy (również na obszarze działalności PKS Legnica) pozyskiwały z rządowego programu autobusy szkolne do realizacji zamkniętych dowozów uczniów, które pozbawiły publiczny transport zbiorowy istotnej grupy pasażerów[7].

Pod względem liczby pasażerów przewożonych dziennie na terenie powiatu legnickiego w komunikacji zwykłej udział PKS wynosił 12,58% w roku 2004 i zmalał do 9,21% w roku 2005[8].

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej „TRANS-POL” spółka z o.o. edytuj

W latach 2001–2004 wojewoda dolnośląski przeprowadził prywatyzację Przedsiębiorstwa Państwowej Komunikacji Samochodowej w Legnicy[1][9].

Na przełomie 2004 i 2005 roku wojewoda oddał przedsiębiorstwo w odpłatne używanie spółce PKS „Trans-Pol”, w której udziały objęli pracownicy PPKS (ok. 35%) oraz przewoźnicy z grupy kapitałowej PKS „Tour” Jelenia Góra (pozostałe udziały)[10].

PKS „Trans-Pol” rywalizowała o sprywatyzowanie PPKS Legnica z inną spółką: „PKS Legnica Sp. z o.o.”, którą chcieli pierwotnie założyć pracownicy i sprywatyzowany uprzednio PKS w Żarach[10]. Do PKS „Trans-Pol” przystąpiło ostatecznie 121 ze 184 pracowników PPKS[10]. Funkcję prezesa objął Tadeusz Nowak, zarządca komisaryczny PPKS Legnica z nadania organu właścicielskiego (wojewody dolnośląskiego)[10]. Zastrzeżenia wobec prywatyzacji z udziałem PKS „Tour” Jelenia Góra formułował poseł Ryszard Zbrzyzny[9].

Prywatyzacja PPKS Legnica na rzecz spółki PKS „Trans-Pol”, poza pakietem gwarancji socjalnych dla załogi, umożliwiła nabycie w leasingu 4 nowych autobusów oraz napływ taboru od udziałowców[10].

Oprócz dotychczasowych połączeń spółka weszła na trasy, z których rezygnowało Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy, m.in. Legnica – Jawor i Legnica – Złotoryja[11][12][13].

Według informacji medialnych przekazywanych przez zarząd w 2010 roku przewozy liniowe były dla spółki deficytowe, a ogólna sytuacja finansowa spółki zła[14]. Według stanu na rok 2010 głównym źródłem dochodów PKS „Trans-Pol” było wynajmowanie autokarów (posiadano ich wówczas 75) oraz dzierżawa pomieszczeń[14].

W 2009 roku spółka przejęła od Skarbu Państwa użytkowane nieruchomości: zajezdnie w Legnicy, Jaworze i Złotoryi oraz dworce autobusowe w Legnicy i Złotoryi[14]. Spółka, nie dysponując środkami na remont będącego w złym stanie technicznym dworca autobusowego w Legnicy, wzniesionego w latach 70, zdecydowała o jego sprzedaży[14]. Kolejno sprzedano: dworzec w Złotoryi (2010 r.), dworzec w Legnicy (2011 r.), bazę przy autostradzie A4 (2016 r.), bazę w Złotoryi (czerwiec 2017 r.)[15]. Podobną politykę sprzedaży majątku prowadziły inne spółki grupy kapitałowej PKS „Tour” Jelenia Góra[15].

Kolejno w: 2009, 2010, 2012 i 2014 roku reporterzy Polskiego Radia Wrocław informowali o niesprawnych autokarach należących do spółki[16][17][18].

Władze gminy Legnica, na skutek zaległości przedsiębiorstwa w opłacaniu podatku od nieruchomości wszczęły postępowanie egzekucyjne i zajęły komorniczo trzy autokary spółki[19].

Pod koniec września 2017 roku komornik sądowy dokonał skutecznej sprzedaży bazy PKS „Trans-Pol” w Legnicy, w której firma funkcjonowała w różnych formach organizacyjnych od 1945 roku[20]. Na skutek kłopotów w 2017 roku spółka ograniczyła działalność, a także przeniosła siedzibę do Jawora[1].

Na koniec 2017 roku przedsiębiorstwo zatrudniało 30 pracowników. Własność autokarów była przeniesiona na spółki grupy PKS „Tour” Jelenia Góra.[potrzebny przypis]

8 lutego 2018 roku nastąpiła zmiana na stanowisku prezesa spółki[21]. Kierującego od powstania PKS „Trans-Pol” w 2004 roku Tadeusza Nowaka zastąpił Janusz Przygrodzki[21].

Od 15 października 2018 r. do 10 lutego 2019 r. spółka obsługiwała nowo utworzoną komunikację miejską w Złotoryi[22]. Przewozy prowadzono z wykorzystaniem dwóch autobusów Karosa i Iveco wypożyczonych przez operatora z powiązanego kapitałowo przedsiębiorstwa PKS Lubin, wycofanych z obsługi komunikacji miejskiej w Lubinie oraz własnego autokaru[22][23]. 10 lutego 2019 r. zaprzestano obsługi połączeń na zlecenie gminy miejskiej Złotoryja, zarówno w komunikacji miejskiej, jak i zamawianych przez wiele lat połączeń szkolnych[24].

1 czerwca 2021 roku spółka zawiesiła poranny kurs Wądroże Wielkie-Jawor, a bilety miesięczne na tej trasie realizowały autobusy szkolne PKS-u[potrzebny przypis]. Trasa całkowicie została zawieszona na wakacjach. Do 1 września 2021 roku spółka całkowicie zawiesiła ostatnie kursy na trasie Legnica-Jawor, Jawor-Legnica tym samym kończąc działalność przewozową[25][26].

Trasy edytuj

Według stanu na 1 marca 2019 r.[27][28][29]:

  • Chojnów – Osetnica – Złotoryja
  • Jawor – Wądroże Wielkie przez Snowidzę
  • Jawor pl.Zamkowy – Legnica ul.Dworcowa
  • Złotoryja – Brochocin – Zagrodno- Złotoryja
  • Złotoryja – Prusice – Leszczyna- Złotoryja
  • Złotoryja – Wilków – Leszczyna- Złotoryja
  • Złotoryja – Wojcieszyn – Nowa Wieś Grodziska- Sędzimirów- Złotoryja
  • Złotoryja – Zagrodno – Grodziec- Złotoryja
  • Złotoryja – Rokitnica – Rzymówka- Złotoryja
  • Złotoryja – Kozów – Rokitnica- Leszczyna- Złotoryja

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Paweł Jantura: PKS wyprowadził się z Legnicy do Jawora. [w:] lca.pl [on-line]. Przedsiębiorstwo Usług Informatycznych "BAJT", 2008-05-24. [dostęp 2019-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-25)].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Paweł Miszczuk: PKS "TRANS-POL" Sp. z o.o. / Historia. [w:] pks.legnica.pl [on-line]. [dostęp 2018-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-04)]. (pol.).
  3. ↑ a b c d e f Mieczysław Gutkowski: 40 lat działalności Państwowej Komunikacji Samochodowej. Kielce: Federacja Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych Pracowników Państwowej Komunikacji Samochodowej w PRL, 1986, s. 113.
  4. ↑ Joanna Bosakowska: PKS daleko od szosy. Bolesny upadek transportowego kolosa. 2011-11-07. [dostęp 2021-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-17)].
  5. ↑ Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sp. z o.o. w Legnicy: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sp. z o.o. w Legnicy – rys historyczny.. [w:] mpk.legnica.pl [on-line]. [dostęp 2017-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-07)]. (pol.).
  6. ↑ PAP Gk, Wojna podjazdowa [online], www.newsweek.pl, 18 sierpnia 2002 [dostęp 2017-12-05] (pol.).
  7. ↑ Kacper Fiszer: Komunikację lokalną „dobiły” w 1999 r. gimbusy. [w:] transport-publiczny.pl [on-line]. Zespół Doradców Gospodarczych TOR, 2018-10-12. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)]. (pol.).
  8. ↑ Decyzja RWR 42/06 prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. decyzje.uokik.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)].
  9. ↑ a b Grzegorz Żurawiński: Prywatyzacyjny slalom. [w:] Polska Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2004-02-13. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)]. (pol.).
  10. ↑ a b c d e Legnica: koniec prywatyzacji PKS, infobus.pl
  11. ↑ Zbigniew Budych, Maciej Wójcicki: Kurs do zajezdni. [w:] Polska Gazeta Wrocławska [on-line]. 2016-01-02. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  12. ↑ Autobusem do Legnicy. [w:] złotoryja.pl [on-line]. 2009-09-02. [dostęp 2018-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-15)].
  13. ↑ KPP: Czerwony autobus powróci do Złotoryi?. [w:] zlotoryjanie.pl [on-line]. 2015-09-07. [dostęp 2018-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-15)].
  14. ↑ a b c d Zygmunt Mułek: Legnica: Galeria handlowa zamiast starego budynku PKP. [w:] Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2010-12-03. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)]. (pol.).
  15. ↑ a b „R – P” Biuro Doradztwa Inwestycyjnego Renata Wojtasik: nasi klienci. rp.pbox.pl. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)].
  16. ↑ Andrzej Andrzejewski, Niebezpieczne autobusy, [w:] radiowroclaw.pl [online], Polskie Radio Wrocław, 8 grudnia 2010 [dostęp 2019-04-17] [zarchiwizowane 2019-04-17] (pol.).
  17. ↑ Piotr Słowiński: O mały włos od tragedii. [w:] radiowroclaw.pl [on-line]. Polskie Radio Wrocław, 2012-03-08. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)]. (pol.).
  18. ↑ JK: Niesprawny autobus i podwójny gaz. [w:] radiowroclaw.pl [on-line]. Polskie Radio Wrocław, 2014-05-11. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)]. (pol.).
  19. ↑ Paweł Jantura: Prezydent zlicytuje autobusy PKS „Trans-Pol”. [w:] lca.pl [on-line]. Przedsiębiorstwo Usług Informatycznych "BAJT", 2016-08-31. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)].
  20. ↑ Paweł Jantura: No i stało się. To już koniec legnickiego PKS-u. [w:] lca.pl [on-line]. Przedsiębiorstwo Usług Informatycznych "BAJT", 2017-09-26. [dostęp 2019-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-25)].
  21. ↑ a b krs-online.com.pl: Monitor Sądowy i Gospodarczy nr 33/2018 (5421) – Pozycja 44679
  22. ↑ a b SzK: Lubińskie autobusy na ulicach Złotoryi. [w:] lubin.pl [on-line]. 2018-10-15. [dostęp 2018-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-15)].
  23. ↑ Phototrans.eu Bova Futura FHD 13-340 #DJ 61270
  24. ↑ Piotr Maas: PKS Lubin wozić będzie złotoryjan przez 3 lata. Za darmo. [w:] e-legnickie.pl [on-line]. 2019-02-14. [dostęp 2019-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-29)].
  25. ↑ Kasper Fiszer, Koniec działalności przewozowej PKS Trans-Pol Legnica. Powiat ziemski obsługuje głównie MPK [online], www.transport-publiczny.pl, 5 listopada 2021 [dostęp 2022-01-29] (pol.).
  26. ↑ Nie pojedziesz już autobusem legnickiego PKS [online], Portal LCA.pl - Legnica - najcieplejsze miasto w Polsce [dostęp 2022-01-29].
  27. ↑ Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej "Trans-Pol" Sp. z o.o. (phototrans.eu)
  28. ↑ Rozkład jazdy powiatowych autobusowych przewozów pasażerskich (Powiat Złotoryjski)
  29. ↑ CHOJNÓW – Przystanek dworcowy (PKS Lubin)

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Przedsiębiorstwo_Komunikacji_Samochodowej_„Trans-Pol”&oldid=72384674”