Przekładniamechanizm lub układ maszyn służący do przeniesienia ruchu z elementu czynnego (napędowego) na bierny (napędzany) z jednoczesną zmianą parametrów ruchu, czyli prędkości i siły lub momentu siły.

Przekładnia może zmieniać:

  • ruch obrotowy na ruch obrotowy

Odmiany

edytuj

Ze względu na rodzaj wykorzystywanych zjawisk fizycznych, przekładnie dzielą się na[1]:

Przekładnia może być:

  • reduktorem (przekładnia redukująca) – gdy człon napędzany obraca lub porusza się z mniejszą prędkością niż człon napędzający,
  • multiplikatorem (przekładnia multiplikująca) – gdy człon napędzany obraca lub porusza się z większą prędkością niż człon napędzający.

Przekładnia o zmiennym przełożeniu nazywana jest wariatorem.

Szczególnym przypadkiem przekładni jest sytuacja, gdy prędkość na wejściu równa jest prędkości na wyjściu. Taki przypadek stosuje się, gdy chodzi tylko o zmianę kierunku wektora prędkości lub siły (momentu).

Parametry

edytuj

Podstawowymi parametrami przekładni są:

  •   – maksymalna prędkość na wale napędzającym,
  •   – maksymalne obciążenie – siła lub moment siły na wale napędzanym,
  •   – przełożenie przekładni, gdzie   to prędkość na wale napędzającym i   to prędkość na wale napędzanym,
  •  sprawność energetyczna przekładni, gdzie   to moc użyteczna i   to moc włożona.

Pierwsze ślady stosowania przekładni ciernych pochodzą ze świątyń bóstw egipskich[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Mały Poradnik Mechanika tom II, praca zbiorowa, WNT, Warszawa, 1994, ISBN 83-204-1705-8.
  2. Włodzimierz Kryszewski: Encyklopedia Powszechna PWN tom 3. Warszawa: PWN, 1985, s. 774. ISBN 83-01-00000-7.