Przekładnia

Przekładnia – mechanizm lub układ maszyn służący do przeniesienia ruchu z elementu czynnego (napędowego) na bierny (napędzany) z jednoczesną zmianą parametrów ruchu, czyli prędkości i siły lub momentu siły.

Przekładnia może zmieniać:

• ruch obrotowy na ruch obrotowy

Odmiany

Ze względu na rodzaj wykorzystywanych zjawisk fizycznych, przekładnie dzielą się na:

• przekładnie mechaniczne,
• przekładnie hydrauliczne,
• przekładnie pneumatyczne,
• przekładnie elektryczne.

Przekładnia może być:

• reduktorem (przekładnia redukująca) – gdy człon napędzany obraca lub porusza się z mniejszą prędkością niż człon napędzający,
• multiplikatorem (przekładnia multiplikująca) – gdy człon napędzany obraca lub porusza się z większą prędkością niż człon napędzający.

Przekładnia o zmiennym przełożeniu nazywana jest wariatorem.

Szczególnym przypadkiem przekładni jest sytuacja, gdy prędkość na wejściu równa jest prędkości na wyjściu. Taki przypadek stosuje się, gdy chodzi tylko o zmianę kierunku wektora prędkości lub siły (momentu).

Parametry

Podstawowymi parametrami przekładni są:

• $n_{\max }$ – maksymalna prędkość na wale napędzającym,
• $M_{\max }$ – maksymalne obciążenie – siła lub moment siły na wale napędzanym,
• $i=n_{1}/n_{2}$ – przełożenie przekładni, gdzie $n_{1}$ to prędkość na wale napędzającym i $n_{2}$ to prędkość na wale napędzanym,
• $\eta =N_{u}/N_{o}$ – sprawność energetyczna przekładni, gdzie $N_{\mathrm {u} }$ to moc użyteczna i $N_{\mathrm {o} }$ to moc włożona.

Pierwsze ślady stosowania przekładni ciernych pochodzą ze świątyń bóstw egipskich.

Zobacz też

• przekładnia elektryczna
• przekładnia transformatora