Zamieszki w Gudźaracie (2002)
 |
Ten artykuł od 2022-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Zamieszki w Gudźaracie w 2002 – niepokoje w położonym na zachodzie Indii Gudźaracie rozpoczęły się 27 lutego 2002 od pożaru pociągu Sabarmati Express w miejscowości Godhra. Dużą część pasażerów pociągu stanowili działacze hinduistyczni, zwani Kar Sevaks, powracający ze spornego miejsca kultu religijnego w Ayodhya, w prowincji Uttar Pradesh. W wyniku niepokojów, wywołanych przez atak na pociąg, w ciągu następnych kilku tygodni w Gudżaracie zginęły 1044 osoby, głównie muzułmanie. Nie ustalono dokładnie kto sprowokował przemoc – jedna z teorii wskazuje na zaplanowany atak, przeprowadzony przez muzułmańskich ekstremistów, inna zaś na samych pasażerów pociągu, którzy na stacji w Godhrze sprowokowali oczekujących na pociąg muzułmanów. W pożarze zginęło 58 osób. Powołane przez zarząd kolei i rząd komisje orzekły, że pożar wywołany został wewnątrz pociągu, nie zaś w wyniku ataku z zewnątrz. Pożar pociągu stał się zarodkiem przemocy, skierowanej głównie przeciwko ludności muzułmańskiej regionu.
 Pożary wywołane zamieszkami w Ahmadabadzie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsca wystąpień | |
| Początek wystąpień |
27 lutego 2002 |
| Koniec wystąpień |
5 maja 2002 |
| Ofiary śmiertelne |
1044 osoby |
| Ranni |
2500 osób |
| Charakter wystąpień |
Starcia na tle etnicznym |
Zamieszki edytuj
Najbardziej dramatyczne wydarzenie, związane z niepokojami w Gudżaracie, miało miejsce 28 lutego, dzień po katastrofie, kiedy protestujący tłum wywołał liczne pożary w Naroda Patia, muzułmańskiej dzielnicy Ahmadabadu. Obserwatorzy z Human Rights Watch stwierdzili, że w wyniku ataków, w których użyto zbiorników gazu LPG, spłonęła większość domów w dzielnicy, przez co wiele rodzin zostało bez dachu nad głową. Wedle przekazanych przez nich informacji, policja nie przeciwstawiała się aktywnie agresywnemu tłumowi. Wydarzenia w Naroda Patia sprowokowały okoliczną ludność muzułmańską do organizacji własnych bojówek.
Śledztwo edytuj
Powołana przez rząd specjalna komisja przeprowadziła śledztwo, w trakcie którego zapoznała się z 2094 zeznaniami świadków i uczestników zajść. Śledczy oskarżyli organizacje BJP, VHP i Rashtriya Swayamsevak Sangh, że zachęcały one, popierały i uczestniczyły w pogromie. W wyniku równoległych śledztw za udział w zajściach skazano kilkadziesiąt osób. Równocześnie jednak sądy uniewinniły wiele osób, co w przypadku kilku spraw, takich jak podpalenie piekarni Best Bakery w Vadodarze, w której zginęło 14 osób, wywołało dalsze niepokoje. Przypadek Best Bakery ukazał również dalsze wątpliwości co do działań podjętych przez administrację – pojawiły się liczne oskarżenia, że władze regionu poprzez świadomą decyzję niewysyłania swoich sił, przyczyniły się do wzrostu liczby ofiar.
Rola mediów edytuj
Istnieją różne opinie na temat roli pełnionej przez media w przekazywaniu informacji dotyczących pożaru: jedna z nich wskazuje, że angielskojęzyczne media w Indiach, usprawiedliwiały palenie hinduistów przez muzułmanów, twierdząc, że był to czyn sprawiedliwy. Wedle innej opinii opowieści o Kar Sevaks, atakujących córkę sprzedawcy i porywających ją do pociągu były prezentowane przez zachodnie media jako fakt, pomimo że była to plotka. Media w języku gudźarati oskarżane zostały z kolei o bezkrytycznie cytowanie słów premiera Narendra Modi, który popierał odwet hinduistów wobec muzułmanów.