Przemsza
Przemsza (niem. Przemsa; Premse[1]) – rzeka w południowej Polsce, lewy dopływ górnej Wisły. Powstaje – według tradycyjnej terminologii – z połączenia Czarnej i Białej Przemszy. Długość rzeki w tradycyjnej klasyfikacji[2] wynosi 24 km – a według nowej, czyli od źródeł Czarnej Przemszy, wynosi 88 km, uchodzi do Wisły w Gorzowie. Powierzchnia dorzecza wynosi 2121 km².
 Biała Przemsza (na lewo) i Czarna Przemsza (na prawo) łączą się płynąc dalej jako Przemsza (Trójkąt Trzech Cesarzy 50°13′45,7″N 19°09′27,9″E/50,229361 19,157750) | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Rzeka | |
| Długość | 88 km |
| Powierzchnia zlewni |
2121 km² |
| Źródło | |
| Miejsce | Jęzor, dzielnica Sosnowca |
| Ujście | |
| Recypient | Wisła |
| Miejsce |
w Gorzowie |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Polski  | |
Przemsza w swym początkowym biegu, w dzielnicy Sosnowca o nazwie Jęzor (do 1953 roku należącej do Jaworzna), a następnie biegnąc w kierunku Chełmka jako granica między Mysłowicami i Jaworznem: stanowi kontynuację granicy między Małopolską, a wschodnimi terenami Górnego Śląska. Wcześniej granica ta przebiega wzdłuż Brynicy i w końcówce Czarnej Przemszy na terenie Sosnowca, gdy już do tej ostatniej wpadła Brynica. Historycznie była to też granica między trzema państwami, Austrią, Rosją oraz Prusami, zwana Trójkątem Trzech Cesarzy, który stanowiły leżące w obecnych granicach Sosnowca (dawniej Jaworzna) tereny znajdujące się w widłach łączących się rzek, Czarnej i Białej Przemszy. W latach 1815–1846 rzeka (od zbiegu Białej i Czarnej Przemszy) stanowiła granicę pomiędzy Wolnym Miastem Kraków a Królestwem Prus.
Miasta położone nad Przemszą (w granicach administracyjnych):
- Mysłowice
- Jaworzno
- Chełmek
- Imielin
- Bieruń
- Sosnowiec – w krótkim początkowym przebiegu Przemszy, w dzielnicy Jęzor, czyli od zbiegu Czarnej i Białej Przemszy.
U ujścia Przemszy, na Wiśle, rozpoczyna się żeglowna część Drogi Wodnej Górnej Wisły.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Deutscher Schulatlas : Heimatteil Gau Oberschlesien - Digital Repository of Scientific Institutes [online], org.pl [dostęp 2024-04-25] (ang.).
- ↑ Nowsza klasyfikacja „nie zna” Czarnej Przemszy, tylko uznaje od samych źródeł Czarnej, że istnieje rzeka Przemsza, do której wpływa dopływ Biała Przemsza; nowa terminologia ma swoje silne uzasadnienie logiczno-teoretyczne, ale stara pozostała w użyciu, gdyż – być może – łączy się z historią rozbiorów i tzw. Trójkątem Trzech Cesarzy.
Linki zewnętrzne
edytuj- Przemsza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 147.