Przemyśl (gmina wiejska)

gmina wiejska w województwie podkarpackim

Przemyślgmina wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie przemyskim.

Przemyśl
gmina wiejska
Ilustracja
Granica polsko-ukraińska w Malhowicach
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

TERC

1813082

Wójt

Andrzej Huk

Powierzchnia

108,42 km²

Populacja (2020)
• liczba ludności


10 463[1]

• gęstość

96,6 os./km²

Nr kierunkowy

16

Kod pocztowy

37-700,-733,-713

Tablice rejestracyjne

RPR

Adres urzędu:
ul. Płk Borelowskiego 1
37-700 Przemyśl
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

16[2][3]

Liczba miejscowości

17[3]

Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Przemyśl”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Przemyśl”
Ziemia49°47′N 22°46′E/49,783333 22,766667
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Przemyśl, który jest oddzielnym miastem na prawach powiatu i nie wchodzi w skład gminy.

Według danych z 30 czerwca 2004[4] gminę zamieszkiwało 9140 osób.

Historia edytuj

1942–1944 edytuj

Gmina wiejska Przemyśl powstała po raz pierwszy podczas okupacji hitlerowskiej w dystrykcie krakowskim (GG) w 1942 roku z części obszarów czterech gmin, nalężacych do 1939 roku do powiatu przemyskiego w woj. lwowskim[5][6]:

1944–1954 edytuj

Po wojnie, mimo postulowanego uchylenia wszelkich zmian administracyjnych wprowadzonych przez okupanta[8], zdecydowano się na pozstawienie wiejskiej gminy Przemyśl w nowo utworzonym woj. rzeszowskim, lecz o zmienionych granicach;

Powojenny skład gminy Przemyśl objął zatem 16 gromad: Grochowce, Hermanowice, Hureczko, Hurko, Krówniki, Kruhel Mały, Kruhel Wielki, Łuczyce, Nehrybka, Pikulice, Prałkowce, Przekopana, Sielec, Stanisławczyk, Wilcza i Witoszyńce[9].

W maju 1948, w związku z korektą granic Polski z ZSRR:

Ostatecznie gmina Przemyśl składała się (1 lipca 1952) z 15 gromad: Grochowce, Hermanowice, Krówniki, Kruhel Mały, Kruhel Wielki, Łuczyce, Nehrybka, Pikulice, Prałkowce, Przekopana, Rożubowice, Sielec, Stanisławczyk, Wilcza i Witoszyńce[13]. Gmina przetrwała do reformy gminnej w 1954 roku, kiedy to w miejsce gmin utworzono gromady (jednocześnie Kruhel Mały i Wilczą włączono do Przemyśla[14]).

Osobny artykuł: Grochowce (gromada).
Osobny artykuł: Hermanowice (gromada).
Osobny artykuł: Krówniki (gromada).
Osobny artykuł: Pikulice (gromada).
Osobny artykuł: Prałkowce (gromada).
Osobny artykuł: Przekopana (gromada).

Od 1973 edytuj

Gminę Przemyśl reaktywowano 1 stycznia 1973 w związku z kolejną reformą gminną o zmienionych granicach. W jej skład weszło 15 sołectw: Bełwin, Grochowce, Hermanowice, Krówniki, Kuńkowce, Łętownia, Łuczyce, Malhowice, Nehrybka, Ostrów, Pikulice, Rożubowice, Stanisławczyk, Ujkowice, Wapowce, Witoszyńce[15].

Struktura powierzchni edytuj

Według danych z roku 2002[17] gmina Przemyśl ma obszar 108,39 km², w tym:

  • użytki rolne: 58%
  • użytki leśne: 34%

Gmina stanowi 8,93% powierzchni powiatu.

Demografia edytuj

Dane z 30 czerwca 2004[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 9140 100 4593 50,3 4547 49,7
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
84,3 42,4 42
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Przemyśl w 2014 roku[18].


 

Sołectwa edytuj

W skład gminy wchodzą sołectwa: Bełwin, Grochowce, Hermanowice, Krówniki, Kuńkowce, Łętownia, Łuczyce, Malhowice, Nehrybka, Ostrów, Pikulice, Rożubowice, Stanisławczyk, Ujkowice, Wapowce, Witoszyńce[2].

Sąsiednie gminy edytuj

Fredropol, Krasiczyn, Krzywcza, Medyka, Przemyśl (miasto), Żurawica. Gmina sąsiaduje z Ukrainą.

Przypisy edytuj

  1. Raport o stanie gminy za rok 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 7 [dostęp 2022-01-25]
  2. a b Strona gminy, sołectwa. [dostęp 2015-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-18)].
  3. a b Urząd Statystyczny w Rzeszowie
  4. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948, s. 167.
  6. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  7. Południowa połowa gminy Hermanowice weszła w skład gminy Niżankowice.
  8. Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
  9. Informator adresowy miast i gmin wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej – 1948 r.
  10. APP, PUR Przemyśl, sygn. 9, Odpis Ogólnego Ostatecznego Protokołu przebiegu granicy państwowej między Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, k. 11–12.
  11. Zapałowski, A. (2016). Granica w ogniu: 35." Przemyska" Komenda Odcinka WOP w działaniach przeciw OUN i UPA w latach 1945-1948. Oficyna Wydawnicza Aspra-JR.
  12. NBUV
  13. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  14. a b Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 30 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 41
  15. Uchwała Nr XVIII/56/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 4 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie rzeszowskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia 5 grudnia 1972, Nr 16, Poz. 193).
  16. Dz.U. z 1961 r. nr 46, poz. 247
  17. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  18. Gmina Przemyśl w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.