Przeor (łac. prior „przedni, naczelny”) – przełożony domu zakonnego lub wyższy duchowny, niebędący biskupem. Odpowiednikiem w zakonach i zgromadzeniach zakonnych żeńskich jest przeorysza.

Norbert Motylewski – przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze w latach 1934–1943.

Termin oznacza:

  • przedstawiciela lub zastępcę opata w klasztorach monastycznych reguły św. Benedykta, np. benedyktynów, cystersów, trapistów i in.;
  • przełożonego mniejszych lub niesamodzielnych klasztorów monastycznych;
  • przełożonego klasztorów monastycznych innych reguł, np. dominikanów i paulinów;
  • przełożonego jednostki administracyjnej w Niemczech do końca XVIII w., powiązanej z klasztorem. Przeor oprócz władzy duchownej spełniał rolę suwerena na określonym terytorium, przy czym nie zawsze musiał być członkiem zakonu, a jedynie duchownym diecezjalnym.

Odpowiednikiem przeora w zakonach franciszkańskich jest gwardian, a w zgromadzeniach zakonnych superior. Instytucja przeora przetrwała także w kościele anglikańskim i niektórych kościołach luterańskich [jakich?]. W kościele prawosławnym podobną funkcję spełnia igumen.

Klasztor lub jednostkę administracyjną, kierowaną przez przeora nazywa się przeoratem[1] lub przeorstwem[2].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. przeorat – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-12-24] (pol.).
  2. przeorstwo – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2022-12-24] (pol.).