Przerzutnia

Przerzutnia, przeskocznia, zazębienie, zwarcie międzywersowe – niezgodność między porządkiem składniowo-intonacyjnym a wersyfikacyjnym w wersie; przeniesienie wyrazu lub części zdania do następnego wersu lub strofy np. w celu zaakcentowania wypowiedzi, zwiększenia dynamiki i pobudzenia wyobraźni osoby czytającej.

Rodzaje przerzutni

Można wyróżnić:

• przerzutnię średniówkową – z jednego członu wersu (hemistychu) do drugiego, np.:

Panie, za Twoją zawżdy + pomocą król bije

Jan Kochanowski, Psalm 21

• przerzutnię klauzulową – z wersu do wersu, np.:

Pokój – szczęśliwość, ale bojowanie
Byt nasz podniebny.

Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem

• przerzutnię międzyzwrotkową – z jednej zwrotki do drugiej, np.:

to lęk odwieczny ciemny lęk
o kruchy ludzki ląd zaczyna

bić I zwycięży słyszysz szum

Zbigniew Herbert, Do Marka Aurelego

Bibliografia

• Adam Kulawik: Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego. Kraków: Antykwa, 1994, s. 172, 200. ISBN 83-901380-2-6.
• Wiktor Jarosław Darasz, Mały przewodnik po wierszu polskim, Kraków 2003.