Przewód przyuszniczy
Przewód przyuszniczy, przewód Stenona, przewód Stensena (ductus parotideus) – przewód wyprowadzający ślinianki przyusznej (przyusznicy), którym gruczoł ten odprowadza wytwarzaną przez siebie ślinę do jamy ustnej[1].
Przebieg przewodu przyuszniczego zależy od rozpatrywanego taksonu. Miejscem ujścia gruczołu Stenona jest przedsionek policzkowy jamy ustnej[1]. Leży tam brodawka przyusznicza, na której rzeczony gruczoł uchodzi. Jej położenie ponownie zależy od opisywanego taksonu[2].
Niewielkie przeżuwacze cechują się krótkim przewodem przyuszniczym, zmierzającym najkrótszą drogą do swego ujścia: idzie powierzchownie, poprzez mięsień żwacz ku ścianie policzka. U kozy przebicie leży na wysokości zęba policzkowego górnego 3, u owcy zaś 4. U bydła ma on znacznie dłuższy przebieg, podobnie jak u świni czy też konia. U zwierząt tych zaczyna się po przyśrodkowej stronie kąta żuchwy, przechodząc na stronę zewnętrzną tej kości na wysokości wcięcia naczyń twarzowych. Dalej idzie na skos grzbietowo i dziobowo. U bydła przebija policzek na wysokości 5 zęba policzkowego, u świni 3.-4., 3. zaś u konia. Anatomia obserwowana u drapieżnych przywodzi na myśl spotykaną u niewielkich przeżuwaczy. U kota przewód ten przebija struktury policzka na wysokości 2 górnego zęba policzkowego, a u psa na wysokości 3[3]. U człowieka uchodzi na wysokości górnego drugiego zęba trzonowego, przebijając mięsień policzkowy[4][5].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Krysiak i Świeżyński 2012 ↓, s. 51.
- ↑ Krysiak i Świeżyński 2012 ↓, s. 52.
- ↑ Krysiak i Świeżyński 2012 ↓, s. 51-52.
- ↑ Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 771, ISBN 978-83-200-4323-5.
- ↑ Adam Bochenek, Wiesław Łasiński, Stanisław Hiller, Michał Reicher, Stanisław Zawistowski, Zofia Zegarska: Anatomia człowieka. T. II: Trzewa. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006, s. 81. ISBN 978-83-200-3587-2.
Bibliografia edytuj
- Kazimierz Krysiak, Krzysztof Świeżyński: Anatomia zwierząt. T. 2: Narządy wewnętrzne i układ krążenia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-16755-4.
