Przewodniczący Izby Gmin
Przewodniczący Izby Gmin (ang. Leader of the House of Commons) – członek brytyjskiego rządu odpowiedzialny za koordynację realizacji polityki rządu w Izbie Gmin.
Emblemat Parlamentu Wielkiej Brytanii | |
Obecny przewodniczący | |
Lucy Powell, przewodnicząca Izby Gmin (2024) | |
Stanowisko | |
Państwo | |
---|---|
Data utworzenia |
1721 |
Pierwszy przewodniczący | |
Obecny przewodniczący | |
Obecny od |
5 lipca 2024 |
Strona internetowa |
Charakterystyka
edytujRola ustrojowa
edytujNie należy mylić tego stanowiska ze spikerem Izby Gmin – przewodniczący (a właściwie lider, tłumacząc dosłownie) nie prowadzi obrad Izby i, w przeciwieństwie do spikera, nie ma do niego zastosowania wymóg apolityczności i bezstronności. Wprost przeciwnie – jest wysokim funkcjonariuszem rządu i partii rządzącej. Przewodniczący jest mianowany przez monarchę na wniosek premiera na zasadach identycznych jak inni członkowie gabinetu i cieszy się analogicznymi przywilejami. Przy obsadzie tego stanowiska nie jest wymagana akceptacja samej Izby.
W obowiązującym w Wielkiej Brytanii systemie gabinetowo-parlamentarnym władza wykonawcza ma pewną przewagę ustrojową nad parlamentem i niejako organizuje mu ok. 75% czasu, który poświęcany jest na rozpatrywanie rządowych projektów ustaw czy też przedstawianych przez ministrów informacji. Głównym zadaniem przewodniczącego jest szczegółowe organizowanie i planowanie prac Izby nad przedłożeniami rządowymi. Ponadto, jeśli podczas cotygodniowych pytań do premiera w Izbie szef rządu i jego zastępca są nieobecni, przewodniczący odpowiada na pytania deputowanych w jego imieniu.
Status
edytujStanowisko przewodniczącego Izby Gmin samo w sobie nie daje prawa do zasiadania w gabinecie i pobierania ministerialnej pensji, dlatego zwykle jest łączone z jednym z historycznych urzędów, które choć straciły znaczenie polityczne, wciąż wiążą się z tymi przywilejami. Do najczęściej wykorzystywanych w tym celu stanowisk należą lord przewodniczący Rady czy lord tajnej pieczęci. Do lat 40. XX wieku premier bardzo często mianował przewodniczącym samego siebie.