Przyszów

wieś w województwie podkarpackim

Przyszówwieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Bojanów[5].

Przyszów
wieś
Ilustracja
Szkoła w Przyszowie
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

stalowowolski

Gmina

Bojanów

Liczba ludności (2011)

2355[2][3]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

37-433[4]

Tablice rejestracyjne

RST

SIMC

0788940[5]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Przyszów”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Przyszów”
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego
Mapa konturowa powiatu stalowowolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Przyszów”
Położenie na mapie gminy Bojanów
Mapa konturowa gminy Bojanów, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Przyszów”
Ziemia50°29′28″N 21°59′47″E/50,491111 21,996389[1]
Strona internetowa

Wieś jest podzielona na dwa sołectwa: Przyszów I i Przyszów III. Do końca 2017 roku częścią Przyszowa były także Burdze, Kołodzieje i Ruda, od 2018 samodzielne wsie[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.

Historia

edytuj

Pierwszą wzmiankę o Przyszowie zamieścił Jan Długosz w „Księdze Uposażeń”. Pisał w niej o wsi Przyszów należącej do parafii Charzewice i królewskim zamku z wieżą, ufundowanym przez Kazimierza Wielkiego. Rozwój wsi związany był z zamkiem, który miał charakter dworu myśliwskiego. Jako że bywali tu królowie na polowaniach, zamek musiał mieć zaplecze gospodarcze. W swoim dworze w Przyszowie król Kazimierz Wielki był co najmniej raz 31 sierpnia 1358 r, oraz prawdopodobnie w 1368 i być może również w 1370 roku. W zamku w Przyszowie król Kazimierz Wielki wydał przywilej lokacyjny dla Lwowa[7].

Za czasów ostatnich Jagiellonów, zaczęło rozwijać się osadnictwo przemysłowo-leśne i rolnicze. Gdy starostą sandomierskim był Jan Tarnowski, Przyszów tworzył pokaźny zespół przemysłowo-gospodarczy.

W latach 15811585 powstała rudnica Przyszowska, istniał też młyn i karczma.

Zamek kilka razy był przebudowywany. Miejscowa tradycja mówi, że zamek w Przyszowie został spalony przez zagon tatarski.

Od czasów Zygmunta III Wazy giną ślady pobytu królów na łowach w Przyszowie. Zaniedbany i walący się zamek został w końcu rozebrany.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112397
  2. Wieś Przyszów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-05-08], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-11].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1047 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 grudnia 2017 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2401)
  7. Kocańda Paweł, Badania nad pierwszymi murowanymi zamkami na obszarze obecnego województwa podkarpackiego, "Archeologie západních Čech", 11, 2016, 66-82.pdf [online] [dostęp 2021-03-09] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj