Psary-Kąty

wieś w województwie świętokrzyskim

Psary-Kątywieś w Polsce w województwie świętokrzyskim, w powiecie kieleckim, w gminie Bodzentyn[5][6]. Leży w Dolinie Wilkowskiej w Górach Świętokrzyskich.

Psary-Kąty
wieś
Ilustracja
Anteny TP SAT
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

kielecki

Gmina

Bodzentyn

Liczba ludności (2021)

431[2][3]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

26-010[4]

Tablice rejestracyjne

TKI

SIMC

0230303[5]

Położenie na mapie gminy Bodzentyn
Mapa konturowa gminy Bodzentyn, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Psary-Kąty”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Psary-Kąty”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Psary-Kąty”
Położenie na mapie powiatu kieleckiego
Mapa konturowa powiatu kieleckiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Psary-Kąty”
Ziemia50°56′23″N 20°52′54″E/50,939722 20,881667[1]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Bodzentyn[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 456 mieszkańców[8].

Centrum Usług Satelitarnych edytuj

W Psarach mieściło się jedyne w Polsce Centrum Usług Satelitarnych należące do Telekomunikacji Polskiej SA. Pierwszą stację satelitarną otwarto w Psarach w 1974, pracującą w ramach systemu Intersputnik, w 1982 otwarto stację pracującą również w ramach dawnej organizacji Intelsat, centrum nosiło wówczas nazwę Centrum Łączności Satelitarnej. W następnych latach otwarto również stacje działające w systemach Inmarsat i Eutelsat. W Centrum działało siedem anten:

  • antena systemu Intelsat, o średnicy czaszy 32,5 m[9] i masie 300 ton[10],
  • antena o średnicy czaszy 16 m,
  • 3 anteny o średnicy czaszy 13 m,
  • antena o średnicy czaszy 12 m,
  • antena o średnicy czaszy 9 m[9].

Pod względem precyzji oraz niezawodności działania instrumenty spełniały najwyższe światowe standardy[9].

W związku z gwałtownym spadkiem zapotrzebowania na przesyłanie połączeń głosowych za pośrednictwem satelity, wywołanym przez rozwój międzynarodowych sieci światłowodowych, w 2010 roku Telekomunikacja Polska zdecydowała o likwidacji Centrum Usług Satelitarnych. Miało zostać początkowo przejęte przez spółkę EmiTel[11] i planowano wybudowanie najwyższego w kraju przekaźnika dla potrzeb naziemnej telewizji cyfrowej[12], lecz do przejęcia nie doszło. 31 lipca 2010 Centrum zostało zlikwidowane, po czym 11 października 2010 rozpoczęto złomowanie anten[9]. Radioteleskop 16-metrowy oraz zawieszenie 12-metrowego radioteleskopu trafiły do Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego[13]. Zezłomowania uniknęła jeszcze antena 9 m, która trafiła do prywatnego Obserwatorium Astronomicznego Królowej Jadwigi w Rzepienniku Biskupim[9][14] oraz dwie anteny 13-metrowe, z których jedna została wykupiona przez Marka Peliana do wykorzystania w jurajskim parku nauki, a druga przez Kazimierza Błaszczaka, w podobnych celach[9].

Obszerny materiał filmowy na temat CŁS wyemitowano w programie Sonda w odcinku „Kontakt”.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 112546
  2. Wieś Psary-Kąty w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-23], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-09].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1065 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  5. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. BIP gminy, sołtysi kadencji 2019-23}
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  9. a b c d e f Urania - Postępy Astronomii”. 1/2011, s. 34-35. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. ISSN 1689-6009. (pol.). 
  10. Marcin Sztandera: Anteny idą na złom. Koniec Centrum Satelitarnego w Psarach. kielce.gazeta.pl, 2010-11-04. [dostęp 2010-11-04].
  11. Marcin Sztandera: Koniec Centrum Usług Satelitarnych. Intersputnik na złom. wyborcza.biz, 2010-04-26. [dostęp 2010-09-19].
  12. Paweł Więcek: Najwyższa w Polsce budowla powstanie w Górach Świętokrzyskich!. echodnia.eu, 2010-07-20. [dostęp 2010-09-19].
  13. Bogdan Wszołek: Anteny z Psar. Stowarzyszenie Astronomia Nova. [dostęp 2018-04-22].
  14. Aleksandra Stanisławska: Powstało największe w Polsce prywatne obserwatorium astronomiczne. Crazy Nauka, 2015-06-03. [dostęp 2015-10-06].