Psuja (biał. Псуя; ros. Псуя) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie głębockim, w sielsowiecie Psuja, nad Jeziorem Psuja.

Psuja
Псуя
Псуя
Ilustracja
Państwo

 Białoruś

Obwód

 witebski

Rejon

głębocki

Sielsowiet

Psuja

Populacja (2009)
• liczba ludności


421[1]

Kod pocztowy

211816

Położenie na mapie obwodu witebskiego
Mapa konturowa obwodu witebskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Psuja”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, u góry znajduje się punkt z opisem „Psuja”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, w prawym górnym rogu znajduje się punkt z opisem „Psuja”
Ziemia55°12′29″N 28°09′25″E/55,208000 28,157000

Miejscowość jest siedzibą parafii prawosławnej; znajduje się tu cerkiew pw. Świętej Trójcy[2].

Historia edytuj

W czasach zaborów w powiecie dzisieńskim, w guberni wileńskiej Imperium Rosyjskiego.

 
Cerkiew Świętej Trójcy z 1995 r.

W XIX w. miasteczko i folwarki: Psuja Stara i Psuja Nowa. W Psuji Nowej znajdowała się kaplica katolicka parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Prozorokach. W dwudziestoleciu międzywojennym wieś i majątek ziemski Psuja leżały w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie dziśnieńskim, w gminie Prozoroki[3].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało:

  • majątek – tu 109 osób, 56 było wyznania rzymskokatolickiego, 49 prawosławnego a 4 mojżeszowego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 8 budynków mieszkalnych[4]. W 1931 w 6 domach zamieszkiwało 45 osób[5].
  • wieś – tu 30 osób, 7 było wyznania rzymskokatolickiego, 23 prawosławnego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 6 budynków mieszkalnych[4]. W 1931 w 6 domach zamieszkiwało 36 osób[5].

Wierni należeli do parafii rzymskokatolickiej w Prozorokach i miejscowej prawosławnej. Miejscowość podlegała pod Sąd Grodzki w Głębokiem i Okręgowy w Wilnie; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Ziabkach[6].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR[7][8]. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. W 1944 miejscowość została ponownie zajęta przez wojska sowieckie i włączona do Białoruskiej SRR[9].

Od 1991 w składzie niepodległej Białorusi.

Uwagi edytuj

  1. Przynależność wojewódzka zmieniała się. Wieś leżała w województwie nowogródzkim (1921–1922), w Ziemi Wileńskiej (1922–1926) i w województwie wileńskim (od 1926)

Przypisy edytuj

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu witebskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
  2. Глубокское благочиние. eparhia992.by. [dostęp 2021-03-20]. (ros.).
  3. gmina wiejska Prozoroki. Radzima. [dostęp 2019-08-11]. (pol.).
  4. a b Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. 7, część 2, 1924, s. 70.
  5. a b Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1, Warszawa 1938, s. 24.
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 361.
  7. https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf.
  8. okupacja sowiecka ziem polskich, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-04-03].
  9. Piotr Eberhardt, Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej, „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.

Bibliografia edytuj