Pszczyna (gmina)

gmina miejsko-wiejska w województwie śląskim

Pszczynagmina miejsko-wiejska w województwie śląskim, w powiecie pszczyńskim. W latach 1977–1998 gmina położona była w województwie katowickim.

Pszczyna
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Urząd miasta w Pszczynie
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

pszczyński

TERC

2410053

Burmistrz

Dariusz Skrobol (2010)

Powierzchnia

174,01 km²

Populacja
• liczba ludności


50 616

• gęstość

291,6 os./km²

Nr kierunkowy

32

Kod pocztowy

43-200

Tablice rejestracyjne

SPS

Adres urzędu:
Rynek 2
43-200 Pszczyna
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Pszczyna
Liczba sołectw

12

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Pszczyna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pszczyna”
Ziemia49°59′N 18°56′E/49,978056 18,941667
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Pszczyna.

Sołectwa:

Zmiany terytorialne:

Na terenie gminy działa prywatne, śmigłowcowe lądowisko Pszczyna.

Według danych z 31 grudnia 2021 roku[1] gminę zamieszkiwało 50 616 osób.

Historia

edytuj

Gmina zbiorowa Pszczyna-Wieś powstała w grudniu 1945[2] w powiecie pszczyńskim w woj. śląskim (śląsko-dąbrowskim)[3]. Według stanu z 1 stycznia 1946 gmina składała się z 7 gromad: Czarków, Ćwiklice, Jankowice, Łąka, Piasek, Poręba i Studzienice[4]. 6 lipca 1950 zmieniono nazwę woj. śląskiego na katowickie[5], a 9 marca 1953 kolejno na woj. stalinogrodzkie[6].

Według stanu z 1 lipca 1952 gmina składała się z 7 gromad: Czarków, Ćwiklice, Jankowice, Łąka, Piasek, Poręba i Studzienice[7]. 1 stycznia 1954 do gminy Pszczyna przyłączono części gromad Ligota i Zabrzeg z gminy Zabrzeg w powiecie bielskim w tymże województwie[8]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[9].

W związku z reaktywowaniem gmin z dniem 1 stycznia 1973 gminy Pszczyna nie odtworzono[10], a jej 7 dawnych gromad (z lat 1945–1954) weszły – jako sołectwa – w skład ościennych gmin[11]:

27 maja 1975 zwiększono powierzchnię miasta Pszczyny – tworząc tzw. Wielką Pszczynę – przez przyłączenie obszarów sąsiednich gmin[12]:

1 lutego 1977 reaktywowano gminę wiejską Pszczyna, w skład której weszły sołectwa[13]:

1 lutego 1992 połączono miasto i gminę Pszczyna w jedną gminę (tzw. miejsko-wiejską)[14]; jednocześnie z miasta Pszczyny wyłączono Goczałkowice-Zdrój, które ponownie utworzyły odrębną gminę Goczałkowice-Zdrój, choć składającą się już z samych Goczałkowic-Zdroju (Ćwiklice oraz Rudołtowice[15] pozostały nadal w granicach miasta Pszczyny)[16].

1 stycznia 1998 odłączono od miasta Pszczyny pozostałe pięć z przyłączonych do niego w 1975 sołectw – Brzeźce, Ćwiklice, Łąkę, Porębę i Rudołtowice, włączając je jako sołectwa do gminy Pszczyna[17].

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2002[18] gmina Pszczyna ma obszar 174,01 km², w tym:

  • użytki rolne: 56%
  • użytki leśne: 29%

Gmina stanowi 36,75% powierzchni powiatu.

Demografia

edytuj

Dane z 31 grudnia 2005:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 49 831 100 25 710 51,6 24 121 48,4
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
286,4 147,8 138,6
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Pszczyna w 2014 roku[19].


 

Sąsiednie gminy

edytuj

Bestwina, Bojszowy, Czechowice-Dziedzice, Goczałkowice-Zdrój, Kobiór, Miedźna, Pawłowice, Strumień, Suszec

Przypisy

edytuj
  1. Gmina Pszczyna w liczbach | Urząd Miejski w Pszczynie [online], www.pszczyna.pl [dostęp 2022-02-05].
  2. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, Nr. 34, Kat, dnia 22 grudnia 1945 r.).
  3. Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 o organizacji i zakresie działania rad narodowych (Dz.U. z 1944 r. nr 5, poz. 22) oraz dekretu z 23 listopada 1944 o organizacji i zakresie działania samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1944 r. nr 14, poz. 74).
  4. Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
  5. Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255.
  6. Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51.
  7. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa.
  8. Dz.U. z 1953 r. nr 41, poz. 187.
  9. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191.
  10. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312.
  11. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103).
  12. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 maja 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwie katowickim (Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88).
  13. Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 25 stycznia 1977 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia, zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwie katowickim (Dz.U. z 1977 r. nr 3, poz. 14).
  14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 września 1991 r. w sprawie podziału lub połączenia niektórych miast i gmin, w których dotychczas działały wspólne organy, oraz zmiany i ustalenia ich nazw i siedzib (Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397).
  15. Rudołtowice należały w latach 1945–1954 oraz 1973–75 do gminy Goczałkowice-Zdrój.
  16. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1991 r. w sprawie utworzenia, zmiany granic i ustalenia siedzib niektórych gmin w województwach: warszawskim, białostockim, bielskim, częstochowskim, katowickim, kieleckim, leszczyńskim, lubelskim, łomżyńskim, nowosądeckim, olsztyńskim, opolskim, ostrołęckim, pilskim, piotrkowskim, poznańskim, skierniewickim, suwalskim, szczecińskim, tarnobrzeskim, toruńskim, włocławskim, zamojskim i zielonogórskim oraz nadania niektórym gminom statusu miasta (Dz.U. z 1991 r. nr 115, poz. 497).
  17. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 września 1997 r. w sprawie utworzenia gminy, ustalenia granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz zmiany granic niektórych miast w województwach: białostockim, bydgoskim, ciechanowskim, elbląskim, gdańskim, jeleniogórskim, katowickim, kieleckim, konińskim, krośnieńskim, lubelskim, nowosądeckim, opolskim, pilskim, poznańskim, przemyskim, rzeszowskim, siedleckim, suwalskim, tarnobrzeskim i zamojskim (Dz.U. z 1997 r. nr 116, poz. 742).
  18. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  19. Gmina Pszczyna w liczbach. Gmina Pszczyna – Dane demograficzne [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.