Puchacz malajski

gatunek ptaka

Puchacz malajski[6] (Bubo sumatranus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny puszczykowatych (Strigidae), występujący w Azji Południowo-Wschodniej. Bliski zagrożenia.

Puchacz malajski
Bubo sumatranus[1]
(Raffles, 1822)
Ilustracja
Puchacz malajski (Malezja)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

sowy

Rodzina

puszczykowate

Podrodzina

puszczyki

Rodzaj

Bubo

Gatunek

puchacz malajski

Synonimy
Podgatunki
  • B. s. sumatranus (Raffles, 1822)
  • B. s. strepitans (Temminck, 1823)
  • B. s. tenuifasciatus Mees, 1964[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Występowanie i biotop edytuj

Puchacz malajski występuje w Azji Południowo-Wschodniej, od południowej części Tajlandii i Mjanmy, przez Półwysep Malajski, po Jawę, Borneo, Sumatrę, Bali oraz inne okoliczne wyspy[7]. Zasiedla lasy tropikalne do wysokości 1600 m n.p.m.[7]

Podgatunki edytuj

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) wyróżnia trzy podgatunki, które zamieszkują[8]:

  • B. s. sumatranus (Raffles, 1822) – południowa Mjanma, południowo-zachodnia Tajlandia, Półwysep Malajski, Bangka i Sumatra
  • B. s. strepitans (Temminck, 1823) – Jawa i Bali
  • B. s. tenuifasciatus Mees, 1964 – Borneo

Etymologia edytuj

  • Bubo: epitet gatunkowy Strix bubo Linnaeus, 1758; łac. bubo, bubonis „puchacz”, od gr. βυας buas „puchacz”[9].
  • sumatranus: Sumatra, Indonezja, od sansk. Samudra „morze” (nazwa została później zniekształcona przez europejskich podróżników)[9].
  • strepitans: łac. strepitans, strepitantis „hałaśliwy, głośny”, od strepere „głośno hałasować”[9].
  • tenuifasciatus: łac. tenuis, tenue „smukły”; późnołac. fasciatus „w paski, opasany”, od łac. fascia „pasek”[9].

Morfologia edytuj

Długość ciała około 46 cm[7]. Upierzenie czarno-brązowe prążkowane, płowe z drobniejszym wzorem na piersi[7]. Spód jaśniejszy, prążkowany[7]. Duże pęczki piór na czubku głowy, skierowane poziomo z białymi kreskami nad ciemnobrązowymi oczami[7]. Dziób i stopy żółte[7]. Samica może być większa od samca[7].

Ekologia i zachowanie edytuj

Tryb życia edytuj

Ptaki trudno wypatrzeć w ciągu dnia, kiedy dobrze schowane odpoczywają w kryjówkach pośród roślinności – dodatkowy kamuflaż zapewnia im prążkowane upierzenie[7].

Pożywienie edytuj

Pokarm stanowią bezkręgowce oraz mniejsze kręgowce[7].

Lęgi edytuj

Puchacze malajskie prawdopodobnie łączą się w pary na całe życie i w kolejnych latach wracają na lęgi do tego samego miejsca[7]. Samica składa 1 białe jajo do gniazda w dziupli lub na odroślach paproci (zanokcicy gniazdowej)[7].

Status edytuj

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje puchacza malajskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened) od 2022 roku; wcześniej, od 1988 był uznawany za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako od rzadkiego po lokalnie pospolity. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy. Główne zagrożenie to utrata środowiska, bywa też chwytany dla handlu dzikimi zwierzętami[5].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Bubo sumatranus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. T.S. Raffles. Second Part of the Descriptive Catalogue of a Zoological Collection made in the Island of Sumatra and its vicinity. „Transactions of the Linnean Society of London”. 13 (2), s. 279, 1822. (ang.). 
  3. C.J. Temminck: Nouveau recueil de planches coloriées d’oiseaux: pour servir de suite et de complément aux planches enluminées de Buffon, édition in-folio et in-4º de l’Imprimerie royale, 1770. Strasbourgh: Chez Legras Imbert et Comp., 1838, s. ryc. 174 i tekst. (fr.).
  4. G.F. Mees. Geographical variation in Bubo sumatranus (Raffles) (Aves, Strigidae). „Zoologische mededelingen”. 40 (13), s. 115–117, 1963. (ang.). 
  5. a b Bubo sumatranus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Striginae Leach, 1820 - puszczyki (Wersja: 2020-01-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-01].
  7. a b c d e f g h i j k l David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 399, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-01]. (ang.).
  9. a b c d The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj