Puchar Miast Targowych

Puchar Miast Targowych (ang. Inter-Cities Fairs Cup) – europejskie klubowe rozgrywki piłkarskie, organizowane w latach 19551971. Utworzone zostały w celu promocji targów międzynarodowych – w turnieju startowały początkowo drużyny reprezentujące miasta targowe. Z czasem dołączyły do nich również zespoły zajmujące wysokie pozycje w ligach krajowych, nieuprawnione do startu w Pucharze Europejskich Klubów Mistrzowskich (poprzednik Pucharu Europy). W 1971 roku w jego miejsce utworzono Puchar UEFA. Europejska Federacja Piłkarska nie uznaje jednak Pucharu Miast Targowych za jej oficjalny turniej, a tym samym Pucharu UEFA za jego bezpośrednią kontynuację[1].

Puchar Miast Targowych
Inter-Cities Fairs Cup
Ilustracja
Dyscyplina

piłka nożna

Data założenia

1955

Data rozwiązania

1971

Zwycięzcy
Najwięcej zwycięstw

FC Barcelona (3 razy)

Historia rozgrywek edytuj

Propozycja ustanowienia pucharowego turnieju międzynarodowego wyłącznie dla drużyn wywodzących się z krajów, których federacje piłkarskie należały do UEFA, przedstawiona została w 1954 roku. Pomysłodawca, Szwajcar Ernst Thommen, dyskutował o utworzeniu rozgrywek piłkarskich, dających szansę regularnej rywalizacji międzynarodowej klubom i miastom, podczas finałów mistrzostw świata w 1954 z kilkoma czołowymi działaczami i trenerami europejskimi (Węgier Gusztáv Sebes, Rosjanin Walentin Granatkin, Heinz Schoebel z NRD). W listopadzie 1954 idea została publicznie ogłoszona i niebawem zyskała kolejnych prominentnych zwolenników (przyszły prezydent FIFA Stanley Rous i wiceprezydent FIFA Ottorino Barassi). 2 marca 1955 na kongresie UEFA w Wiedniu ustalono regulamin nowych rozgrywek pod nazwą Puchar Miast Targowych, 18 kwietnia rozlosowano przeciwników, a 4 czerwca tego samego roku zainaugurowano rozgrywki. Startować miały w nich czołowe kluby piłkarskie lub reprezentacje wielkich miast organizujących imprezy targowe.

W pierwszej edycji, rozegranej w latach 1955–1958, zgłoszone zostały drużyny reprezentujące 12 miast (z których jedna – wiedeńska – wycofała się). Podzielono je na 4 grupy, w których każda z drużyn rozegrała z pozostałymi po 2 mecze. Zwycięzcy grup awansowali do rundy pucharowej – półfinału i finału, rozgrywanych w dwumeczach. Pierwszymi zdobywcami pucharu okazali się piłkarze FC Barcelona, pokonując w decydującym starciu reprezentację Londynu. Kolejną edycję turnieju (1958–1960) rozpoczęło 16 drużyn. Zrezygnowano w niej ostatecznie z przeprowadzania fazy grupowej – cały turniej rozgrywano systemem play-off (mecz – rewanż).

Od sezonu 1960/1961 rozgrywki przebiegały systemem jesień – wiosna. Obrońcy tytułu – FC Barcelona – wystąpili wówczas zarówno w Pucharze Miast Targowych, jak i Pucharze Europy – oba turnieje stanowiły dla siebie początkowo konkurencję. Z czasem Puchar Europy zyskał status najważniejszych zawodów klubowych w Europie (m.in. dlatego, że startowali w nim zawsze mistrzowie lig krajowych). Liczba drużyn przystępujących do rozgrywek zmieniała się, osiągając ostatecznie rekordową liczbę 64; liczba rund w poszczególnych sezonach doszła do 6. Z czasem w pucharze występowały również kluby nie pochodzące z miast targów międzynarodowych, a kwalifikacja do turnieju była uzależniona od pozycji w ligach krajowych. Jednym z fundamentów rozgrywek była zasada „jedno miasto, jedna drużyna”, zniesiona jedynie na czas sezonu 1961/1962. Dwukrotnie rozegrany jeden mecz finałowy (1964, 1965).

Rozgrywki o Puchar Miast Targowych zostały zdominowane przez drużyny reprezentujące Hiszpanię (6 zwycięstw, 9 drugich miejsc) i Anglię (4 zwycięstwa, 8 drugich miejsc). Ponadto po jednym triumfie odniosły zespoły z Węgier, Jugosławii i Włoch.

Ostatni sezon turnieju – 1970/1971 – zakończył się zwycięstwem Leeds United nad Juventusem. Następnie Leeds 22 września 1971 spotkał się z FC Barcelona (trzykrotnym triumfatorem) w meczu na Camp Nou. Stawką tego spotkania było zdobycie Pucharu Miast Targowych na własność. Trofeum trafiło ostatecznie do drużyny hiszpańskiej (wynik 2:1).

Puchar Miast Targowych został zastąpiony w sezonie 1971/1972 Pucharem UEFA.

Mecze finałowe edytuj

Sezon Gospodarze Wynik Goście Stadion
1955/1958   Londyn XI 2:2 (1:2)   FC Barcelona Stamford Bridge
Londyn
  FC Barcelona 6:0 (3:0)   Londyn XI Camp Nou
Barcelona
dwumecz – 8:2 dla FC Barcelona
1958/1960   Birmingham City 0:0   FC Barcelona St Andrew's Stadium
Birmingham
  FC Barcelona 4:1 (2:0)   Birmingham City Camp Nou
Barcelona
dwumecz – 4:1 dla FC Barcelona
1960/1961   Birmingham City 2:2 (0:1)   AS Roma St Andrew's Stadium
Birmingham
  AS Roma 2:0 (0:0)   Birmingham City Stadio Olimpico
Rzym
dwumecz – 4:2 dla AS Roma
1961/1962   Valencia CF 6:2 (3:2)   FC Barcelona Estadio Luis Casanova
Walencja
  FC Barcelona 1:1 (0:0)   Valencia CF Camp Nou
Barcelona
dwumecz – 7:3 dla Valencia CF
1962/1963   Dinamo Zagrzeb 1:2 (1:0)   Valencia CF Maksimir
Zagrzeb
  Valencia CF 2:0 (0:0)   Dinamo Zagrzeb Estadio Luis Casanova
Walencja
dwumecz – 4:1 dla Valencia CF
1963/1964   Real Saragossa 2:1 (1:1)   Valencia CF Camp Nou
Barcelona
1964/1965   Ferencvárosi TC 1:0 (0:0)   Juventus F.C. Stadio Comunale
Turyn
1965/1966   FC Barcelona 0:1 (0:1)   Real Saragossa Camp Nou
Barcelona
  Real Saragossa 2:4 (1:1)
po dogrywce[2]
  FC Barcelona La Romareda
Saragossa
dwumecz – 4:3 dla FC Barcelona
1966/1967   Dinamo Zagrzeb 2:0 (1:0)   Leeds United Maksimir
Zagrzeb
  Leeds United 0:0   Dinamo Zagrzeb Elland Road
Leeds
dwumecz – 2:0 dla Dinama Zagrzeb
1967/1968   Leeds United 1:0 (1:0)   Ferencvárosi TC Elland Road
Leeds
  Ferencvárosi TC 0:0   Leeds United Stadion Ludowy
Budapeszt
dwumecz – 1:0 dla Leeds United
1968/1969   Newcastle United 3:0 (0:0)   Újpest FC St James’ Park
Newcastle upon Tyne
  Újpest FC 2:3 (2:0)   Newcastle United Megyeri út
Budapeszt
dwumecz – 6:2 dla Newcastle United
1969/1970   RSC Anderlecht 3:1 (2:0)   Arsenal F.C. Stade Émile Versé
Bruksela
  Arsenal F.C. 3:0 (1:0)   RSC Anderlecht Highbury
Londyn
dwumecz – 4:3 dla Arsenalu Londyn
1970/1971   Juventus F.C. 2:2[3] (1:0)   Leeds United Stadio Comunale
Turyn
  Leeds United 1:1 (1:1)   Juventus F.C. Elland Road
Leeds
dwumecz – 3:3, zwycięstwo Leeds United ze względu na większą liczbę bramek zdobytych na wyjeździe

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. UEFA Cup: All-time finals. UEFA, 2005-06-30. [dostęp 2009-05-24].
  2. Wynik meczu przed rozpoczęciem dogrywki – 2:3.
  3. Pierwszy mecz finałowy został przerwany w 51. minucie z powodu ulewy przy wyniku 0:0; powtórzony został dwa dni później.

Linki zewnętrzne edytuj