Puchar Szkocji w piłce nożnej
Puchar Szkocji w piłce nożnej – Scottish Football Association Challenge Cup, zwany krócej Scottish Cup jest jednym z najstarszych piłkarskich turniejów na świecie. Pierwsza edycja Pucharu Szkocji odbyła się w sezonie 1873/1874 i zakończyła się triumfem Queen’s Park, którzy pokonali nieistniejący już Clydesdale F.C. 2–0. Zwycięzca Pucharu Szkocji otrzymuje najstarsze trofeum na świecie, wytworzone w 1885 r. i uzyskuje kwalifikację do Ligi Europejskiej.
Format rozgrywekEdytuj
Rozgrywki Pucharu Szkocji odbywają się systemem play-off (przegrywający odpada). W przypadku remisu, rozgrywa się powtórzony mecz na boisku rywala (drugie spotkanie nie jest rewanżem – nie obowiązują bramki na wyjeździe). Remis w drugim spotkaniu oznacza dogrywkę i ewentualne rzuty karne. W półfinałach i finale rozgrywa się jedno spotkanie na neutralnym stadionie (przeważnie Hampden Park) i w przypadku remisu rozgrywa się dogrywkę i rzuty karne.
Wszystkie mecze rozgrywane są w soboty o godz. 16:00 (czasu polskiego). W wyjątkowych sytuacjach spotkania przekłada się na wcześniejsze godziny, szczególnie na boiskach amatorskich klubów, które nie mają oświetlenia i rozgrywanie w okresie zimowym meczów późnym popołudniem byłoby niemożliwe. Powtórzone spotkania odbywają się zazwyczaj we wtorki i środy, półtora tygodnia po pierwszym pojedynku. Ze względów bezpieczeństwa i transmisji telewizyjnych mecze mogą być przekładane na niedzielę. W przypadku złej pogody spotkania są przekładane na poniedziałkowe wieczory lub na weekendy, w których rozgrywane są mecze następnej rundy.
W pierwszej rundzie, rozgrywanej zazwyczaj we wrześniu udział biorą kluby juniorskie i członkowie lig regionalnych. Od drugiej rundy (październik) zaczynają drużyny z Scottish Football League Third Division. W listopadowej, trzeciej rundzie występują zespoły z Scottish Football League Second Division i Scottish Football League First Division. Od rozgrywanej w styczniu czwartej rundy zaczynają grę kluby z Scottish Premier League.
Finały z ubiegłych latEdytuj
Legenda: P – zdecydował powtórzony mecz, DP – zdecydował drugi powtórzony mecz, * – mecz rozstrzygnięty w dogrywce, † – mecz rozstrzygnięty w rzutach karnych, kursywą – oznaczono kluby, które w momencie gry w finale występowały poza najwyższą klasą rozgrywkową, tłustą czcionką – oznaczono kluby, które oprócz Pucharu Szkocji wygrały Mistrzostwo (tzw. Dublet)
Rekordy kluboweEdytuj
| Klub | Zwycięstwa | Ostatnie zwycięstwo | Finalista | Ostatni przegrany finał |
|---|---|---|---|---|
| Celtic F.C. | 40 | 2020 | 18 | 2002 |
| Rangers | 34 | 2022 | 18 | 2016 |
| Queen’s Park | 10 | 1893 | 2 | 1900 |
| Heart of Midlothian | 8 | 2012 | 9 | 2022 |
| Aberdeen | 7 | 1990 | 9 | 2017 |
| Kilmarnock | 3 | 1997 | 5 | 1960 |
| Vale of Leven | 3 | 1879 | 4 | 1890 |
| Clyde | 3 | 1958 | 3 | 1949 |
| Hibernian | 3 | 2016 | 12 | 2021 |
| St. Mirren | 3 | 1987 | 3 | 1962 |
| Dundee United | 2 | 2010 | 8 | 2014 |
| Motherwell | 2 | 1991 | 6 | 2018 |
| Third Lanark | 2 | 1905 | 3 | 1936 |
| Dunfermline Athletic | 2 | 1968 | 3 | 2007 |
| Renton | 2 | 1888 | 3 | 1895 |
| Falkirk | 2 | 1957 | 3 | 2015 |
| St. Johnstone | 2 | 2021 | — | — |
| Dumbarton | 1 | 1883 | 5 | 1897 |
| Airdrieonians | 1 | 1924 | 3 | 1995 |
| East Fife | 1 | 1938 | 2 | 1950 |
| Morton | 1 | 1922 | 1 | 1948 |
| Partick Thistle | 1 | 1921 | 1 | 1930 |
| St. Bernard's | 1 | 1895 | — | — |
| Inverness F.C. | 1 | 2015 | — | — |
| Hamilton Academical | — | — | 2 | 1935 |
| Albion Rovers | — | — | 1 | 1920 |
| Cambuslang | — | — | 1 | 1888 |
| Clydesdale | — | — | 1 | 1874 |
| Gretna | — | — | 1 | 2006 |
| Raith Rovers | — | — | 1 | 1913 |
| Thornliebank | — | — | 1 | 1880 |
| Queen of the South | — | — | 1 | 2008 |
| Ross County | — | — | 1 | 2010 |
Transmisje telewizyjneEdytuj
Sky Sports posiada prawa do transmisji jednego spotkania na rundę, począwszy od rundy czwartej, aż do finału. BBC Sport transmituje jeden mecz półfinałowy i finał.