Rabarbar dłoniasty

gatunek rośliny z rodziny rdestowatych

Rabarbar dłoniasty, rzewień chiński, rzewień palczasty (Rheum palmatum L.) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych (Polygonaceae Juss.). Występuje naturalnie w Chinach – w prowincjach Gansu, Hubei, Qinghai, Shaanxi, Syczuan i Junnan, a także w regionach autonomicznych Mongolii Wewnętrznej oraz Tybecie. Ponadto został naturalizowany we Włoszech, a także jest uprawiany w europejskiej części Rosji[4][5][6].

Rabarbar dłoniasty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

rabarbar

Gatunek

rabarbar dłoniasty

Nazwa systematyczna
Rheum palmatum L.
Syst. Nat. ed. 10 2: 1010 1759[3]
Synonimy
  • Rheum potaninii Losinsk.
  • Rheum qinlingense Y.K.Yang, D.K.Zhang & J.K.Wu[3]

Morfologia edytuj

 
Owoce
Pokrój
Bylina dorastająca do 15–200 cm wysokości[6].
Liście
Ich blaszka liściowa ma okrągły kształt. Mierzy 40–60 cm długości, jest pierzasto-sieczna na brzegu, o niemal sercowatej nasadzie i ostrym lub spiczastym wierzchołku. Ogonek liściowy jest owłosiony i osiąga 2,5–8 cm długości. Gatka jest błoniasta[6].
Kwiaty
Zebrane w wiechy, rozwijają się na szczytach pędów. Listki okwiatu mają eliptyczny kształt i czerwonopurpurową barwę, mierzą 2 mm długości[6].
Owoce
Mają kształt od podłużnego do podłużnie eliptycznego, osiągają 8–9 mm długości[6].

Biologia i ekologia edytuj

Rośnie w lasach oraz na łąkach. Występuje na wysokości od 1500 do 4400 m n.p.m. Kwitnie w czerwcu[6], a według innych źródeł także w maju[7].

 
R. palmatum 'Atrosanguineum'

Zastosowanie edytuj

Roślina lecznicza
Surowcem zielarskim jest korzeń (Radix Rhei) z dwu- lub trzyletnich roślin. Zawiera garbniki, wolne i związane antrachinony (ok. 10%). Przy stosowaniu małych dawek (do 0,6 g) działają ściągająco zawarte w korzeniu garbniki, natomiast przy dużych dawkach (1 do 3 g) działają czyszcząco antrachinony. Rzewień stosuje się przy chronicznej obstrukcji, nieżytach żołądka i jelit oraz braku apetytu. Jeden ze składników proszku troistego. Nie wolno go używać przy kamicy nerkowej i piasku w moczu. Korzenie po wymyciu i okorowaniu tnie się na mniejsze kawałki, które nawleka się na sznury i suszy w temperaturze otoczenia lub w suszarni w temperaturze najwyżej 40 °C[potrzebny przypis].
Sztuka kulinarna
Jako dodatek do żywności, w celu aromatyzowania potraw[5].
Roślina ozdobna
W celach ozdobnych uprawia się głównie odmianę tangutską (var. tanguticum Maxim.)[7]. Kultywar 'Atrosanguineum' ma ciemnoróżowe kwiaty i purpurowe liście, które z czasem przebarwiają się na ciemnozielono[8]. Zwykle uprawia się pojedyncze okazy, ładnie prezentujące się na tle innych, niższych roślin w ogrodach naturalnych, lub w strzyżonym trawniku. Wymaga głębokiej gleby, najlepiej piaszczysto-gliniastej, stanowiska słonecznego lub półcienistego[9].

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
  3. a b Rheum palmatum L.. The Plant List. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  4. Discover Life: Point Map of Rheum palmatum. Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  5. a b Taxon: Rheum palmatum L.. U.S. National Plant Germplasm System. [dostęp 2016-08-29]. (ang.).
  6. a b c d e f Rheum palmatum. Plantes & botanique. [dostęp 2016-08-29]. (fr.).
  7. a b Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  8. Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  9. Encyklopedia ogrodnictwa. Warszawa: 1995, s. 311, 329. ISBN 83-85152-39-3.