Rachela Margolis

żydowska działaczka partyzancka i nauczycielka w Wilnie

Rachela Margolis (ur. 28 października 1921 w Wilnie[1], zm. 6 lipca 2015 Rechowot[2]) – żydowska działaczka partyzancka z czasów II wojny światowej.

Rachela Margolis
Data i miejsce urodzenia

6 lipca 2015
Rechowot

Data i miejsce śmierci

28 października 1921
Wilno

Życiorys edytuj

Urodziła się w 1921 roku. Była córką lekarza Szymona Margolisa (1889–1944); oboje rodzice i młodszy brat Józef (1928–1944) zginęli w Ponarach z rąk nacjonalistów litewskich[3]. W czasie II wojny światowej znalazła się w getcie wileńskim, gdzie współpracowała z konspiracyjną Zjednoczoną Organizacją Partyzancką. Po likwidacji getta wraz z narzeczonym wstąpiła do oddziału partyzanckiego Abby Kownera[4]. Po wojnie uzyskała doktorat z biologii i do 1980 roku pracowała jako nauczycielka, a następnie jako pracownik Państwowego Muzeum Żydów Litwy. Dr Rachela Margolis odnalazła w archiwach Muzeum i opracowała notatki prowadzone w czasie wojny i zakopywane w szklanych butelkach na terenie miejsca zamieszkania przez polskiego dziennikarza i działacza konspiracji Kazimierza Sakowicza – bezpośredniego świadka zbrodni w Ponarach. Opracowane przez nią notatki Sakowicza ukazały się pt. Dziennik pisany w Ponarach od 11 lipca 1941 r. do 6 listopada 1943 r. (Towarzystwo Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej, Bydgoszcz, 1999; ISBN 83-87865-01-X)[1]. Była również autorką książki wspomnieniowej pt. Wspomnienia wileńskie (Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa, 2005; ISBN 83-85888-83-7)[5].

Przypisy edytuj

  1. a b Rachel Margolis: Lithuanian Partisan and Survivor [online], sites.keene.edu [dostęp 2015-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-21] (ang.).
  2. Užuojauta [online], lzb.lt [dostęp 2015-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05] (lit.).
  3. Grzegorz Błaszczyk, Dorpatczycy. Studia o Polakach i Polkach na Uniwersytecie Dorpackim do 1918 roku, Poznań 2021, s. 121–122.
  4. Women of courage: Rachel Margolis [online], independent.co.uk [dostęp 2015-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-21] (ang.).
  5. Margolis, Rachela [online], alpha.bn.org.pl [dostęp 2015-07-22] (pol.).