Rada Najwyższa Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej

parlament

Rada Najwyższa Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej – jednoizbowy parlament Białoruskiej SRR powołany do życia w 1938 na wzór Rady Najwyższej ZSRR oraz Rad Najwyższych innych 10 republik. Istniał do 1991, gdy przekształcił się w Radę Najwyższą Republiki Białorusi (do 1996).

Historia edytuj

Rada powstała na mocy konstytucji Białoruskiej SRR z 1937, która zmieniała dotychczasowy kształt głównych organów ustrojowych republiki. W założeniu miała być ciałem ustawodawczym sprawującym kontrolę nad działalnością władzy wykonawczej (zgodnie z prymatem władzy ustawodawczej nad wykonawczą w krajach socjalistycznych), mającą również funkcje kreujące i kontrolujące. W praktyce jej rola ograniczała się do zatwierdzania decyzji Komunistycznej Partii Białorusi.

Wybory do Rady były czteroprzymiotnikowe: powszechne, równe, bezpośrednie i tajne, z wyłączeniem zasady proporcjonalności. Kraj dzielił się na jednomandatowe okręgi wyborcze, których granice i liczbę ustalano według tzw. jednolitej normy przedstawcielskiej (początkowo 1 deputowanego wybierało 20 tys. mieszkańców). W 1990 wybierano 360 posłów (w tym 310 w jednomandatowych okręgach, 29 kolejnych posłów nominowała Białoruska Republikańska Organizacja Weteranów Wojny i Pracy, a po 7: Towarzystwa Inwalidów, Ślepych i Głuchych). Jedynie w wyborach 1990 możliwy był wybór między kandydatami w okręgu, we wszystkich innych wyborach na jeden mandat przypadał jeden kandydat (członek KPB lub tzw. bezpartyjny).

Wybory do Rady odbywały się co cztery lata, a od 1975 roku co 5 lat. Głosowania miały miejsce w latach 1938, 1947, 1951, 1955, 1959, 1963, 1967, 1971, 1975, 1980, 1985 i 1990.

Chronologiczna lista przewodniczących edytuj

# Imię i Nazwisko Portret Kadencja Partia polityczna
Od Do
1 Nadzieja Hrekawa
(1910-2001)
25 lipca 1938 12 marca 1947 KP(b)B
2 Wasil Kazłou
(1903-1967)
12 marca 1947 17 marca 1948 KP(b)B
3 Jewgienij Bugajow
(1912-1997)
17 marca 1948 14 kwietnia 1949 KPB
4 Iosif Bielski
(1903-1966)
14 kwietnia 1949 28 marca 1955 KPB
5 Timofiej Gorbunow
(1904-1969)
28 marca 1955 28 marca 1963 KPB
6 Wasilij Szauro
(1912-2007)
28 marca 1963 22 grudnia 1965 KPB
7 Maksim Tank
(1912-1995)
22 grudnia 1965 15 lipca 1971 KPB
8 Iwan Szamiakin
(1921-2004)
15 lipca 1971 28 marca 1985 KPB
9 Iwan Naumenko
(1925-2006)
28 marca 1985 15 maja 1990 KPB
10 Mikałaj Dziemianciej
(1931-2018)
15 maja 1990 25 sierpnia 1991 KPB
11 Stanisłau Szuszkiewicz
(1934–2022)
  25 sierpnia 1991 18 września 1991 bezpartyjny

Bibliografia edytuj

  • Èncyklapèdyâ gìstoryì Belarusì, T. 2, Mińsk 1994