Raków (gmina)
Raków (do 1954 gmina Rembów) – gmina wiejska w południowej części powiatu kieleckiego (województwo świętokrzyskie). W skład gminy wchodzi 28 wsi sołeckich, w tym siedziba gminy Raków. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie kieleckim.
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
2604162 | ||||
| Wójt |
Damian Szpak | ||||
| Powierzchnia |
195,52 km² | ||||
| Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
29,8 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
41 | ||||
| Kod pocztowy |
26-035 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
TKI | ||||
Adres urzędu: ul. Ogrodowa 126-035 Raków | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
 50°40′N 21°03′E/50,673611 21,045556
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Charakterystyka gminy
edytujGmina zajmuje obszar o powierzchni 195 km² (19552 ha) - z czego 42% to użytki rolne, a 54% stanowią lasy[4]. Gmina Raków od północnego wschodu graniczy z gminą Łagów, od północnego zachodu z gminą Daleszyce, od zachodu z gminą Pierzchnica, od południa i południowego wschodu z gminami: Szydłów, Staszów i Bogoria w powiecie staszowskim oraz gminą Iwaniska w powiecie opatowskim. Obszar gminy wchodzi w skład dwóch mezoregionów - Pogórza Szydłowskiego i Gór Świętokrzyskich. Przez centralną część gminy przepływa rzeka Czarna Staszowska.
Na terenie gminy dominują małe gospodarstwa rolne o wielokierunkowej produkcji, w których przeważa produkcja roślinna - zboża, ziemniaki i truskawki. Produkcja jest prowadzona metodami tradycyjnymi, w gospodarstwach charakteryzujących się dużą elastycznością produkcji w zależności od potrzeb rynku.
Główne kierunki rozwoju to przetwórstwo rolno-spożywcze i turystyka, nastawione na wykorzystanie walorów i zasobów naturalnych. Atuty gminy to: dobry stan środowiska naturalnego, urokliwe miejsca idealne do lokalizacji ośrodków wypoczynkowo-konferencyjnych, terapeutycznych, domów spokojnej starości. W Rakowie urodził się słynny astronom polski Stanisław Lubieniecki młodszy.
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[5]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 5824 | 100 | 2847 | 48,9 | 2977 | 51,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
30,5 | 14,9 | 15,6 | |||
Miejscowości
edytuj- Piramida wieku mieszkańców gminy Raków w 2014 roku[6].
Budżet
edytuj
Rysunek 1.1 Dochody ogółem w Gminie Raków w latach 1995-2010 (w zł)[5]
Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej Gminy Raków w latach 1995-2010[5] WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.ROK 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Dochody ogółem zł 3 574 543,- 4 786 203,- 5 448 084,- 6 492 290,- 6 648 560,- 8 424 596,- 8 134 046,- 8 280 541,- 10 160 753,- 11 627 113,- 12 885 438,- 15 539 200,24 14 386 527,15 16 138 100,49 20 729 249,29 16 211 577,37 ZNAK ± - + - + + + + + + + + - + - + - Nadwyżka/deficyt
budżetowa(-y)zł 56 492,- 41 580,- 25 342,- 203 592,- 79 670,- 109 295,- 90 821,- 354 157,- 299 959,- 4 371 330,- 942 701,- 2 021 974,18 866 073,07 875 797,49 3 026 178,02 165 834,65 ZNAK Σ = Wydatki ogółem zł 3 518 051,- 4 827 783,- 5 422 742,- 6 695 882,- 6 728 230,- 8 533 891,- 8 224 867,- 8 634 698,- 10 460 712,- 15 998 443,- 13 828 139,- 13 517 226,06 15 252 600,22 15 262 303,- 23 755 427,31 16 045 742,72
Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w Gminie Raków w latach 1995-2010 (w zł)[5]
Według danych z roku 2010[4] średni dochód na mieszkańca wynosił 2 874,90 zł (tj. — stan na 31 XII; przy 2 872,36 zł w zestawieniu na 30 VI); jednocześnie średnie wydatki na mieszkańca kształtowały się na poziomie 2 845,49 zł (tj. — stan na 31 XII; przy 2 842,97 zł w zestawieniu na 30 VI).
Geologia
edytujNa obszarze Gminy Raków można zobaczyć fragment bogatej przeszłości geologicznej Gór Świętokrzyskich. Północna jej część to wzniesienia należące do Pasma Orłowińskiego i Pasma Ociesęckiego zbudowane z utworów paleozoicznych, głównie pochodzących z kambru piaskowców, mułowców, iłowców i łupków. Lokalnie występują także utwory pochodzące z ordowiku, syluru i dewonu. W erze paleozoicznej miały miejsce zjawiska wulkaniczne, o czym świadczy odsłonięcie diabazów w Bardzie (odkryto tam nieznany dotychczas minerał, któremu nadano nazwę bardolit). Wzniesienia tych pasm mają łagodne kształty wydłużonych garbów i kopuł. Najwyższe z nich to Góra Zamkowa o wysokości 422 m n.p.m. Doliny rzeczne i wąwozy wytworzyły się na ogół w pęknięciach tektonicznych lub zostały wyżłobione w podatnych na erozję skałach (np. łupkach).
Południowa część gminy leżąca w obrębie Pogórza Szydłowskiego ma w podłożu utwory trzeciorzędowe (głównie wapienne), które pokrywają osady czwartorzędowe. Rzeka Czarna Staszowska i jej dopływ spowodowały rozczłonkowanie Pogórza przez wyżłobienie głębokich dolin o płaskim dnie i stromych zboczach dochodzących do 15 m wysokości. Pozostałością zlodowaceń plejstoceńskich są płaty glin zwałowych, piaski (rzeczne, ze żwirami, wydmowe), oraz pokrywy lessowe. Do najmłodszych osadów należą - występujące w dolinie rzek - mady, piaski oraz torfy (okolice Rakowa). Utwory czwartorzędowe zajmują największą część powierzchni gminy. W skałach osadowych można znaleźć wiele ciekawych skamieniałości takich jak: trylobity, graptolity, małże, ramienionogi i wiele innych.
Sołectwa
edytujBardo, Celiny, Chańcza, Dębno, Drogowle, Głuchów, Głuchów-Lasy, Jamno, Korzenno, Koziel, Lipiny, Mędrów, Nowa Huta, Ociesęki, Papiernia, Pągowiec, Pułaczów, Radostów, Raków, Rakówka, Rembów, Smyków, Szumsko-Kolonia, Szumsko, Wola Wąkopna, Wólka Pokłonna, Zalesie, Życiny[2].
Przypisy
edytuj- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-03-21]
- ↑ a b BIP gminy, sołectwa kadencji 2018-2023
- ↑ a b Urząd Statystyczny w Kielcach
- ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ a b c d Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Gmina Raków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.