Rakietowy silnik hybrydowy

Rakietowy silnik hybrydowy – rodzaj silnika rakietowego w którym paliwo lub utleniacz występują w postaci ciekłej, a drugi składnik w postaci stałej.

Schemat silnika hybrydowego użytego w SpaceShipOne

Ze względu na dostępność użytecznych materiałów, zazwyczaj stosuje się płynny utleniacz i stałe paliwo (reduktor)[1].

Wady i zalety edytuj

Podstawowymi zaletami silników hybrydowych w stosunku do silników na paliwo stałe jest możliwość regulacji siły ciągu, zatrzymania silnika i jego łatwego restartu. Łatwiejszy jest też transport i przechowywanie paliwa (paliwo nie jest materiałem wybuchowym). Paliwo używane w silnikach hybrydowych jest prostsze w otrzymaniu[1].

W stosunku do silnika gdzie paliwo i utleniacz są w formie płynnej, silnik hybrydowy ma prostszą konstrukcję (tylko jeden system dostarczający ciecz do komory spalania), mniejsze jest też ryzyko pożaru[1].

Paliwa i utleniacze stosowane w silnikach hybrydowych oraz produkty ich spalania są mniej szkodliwe dla środowiska[1][2].

Wadą silników hybrydowych jest mniejszy ciąg. Jest to spowodowane słabym mieszaniem składników spalania[2].

Historia edytuj

Pierwsze próby napędu hybrydowego przedsięwzięto w radzieckim GIRD i w 1933[3] wystrzelono rakietę testową GIRD-9 w której użyto benzyny w formie żelu i płynnego tlenu. Zaprojektowana do osiągnięcia wysokości 5 km rakieta wzniosła się tylko na pół kilometra z powodu usterki technicznej. W latach 1937-1939 w Niemczech prowadzono prace nad rakietami napędzanymi węglem i tlenkiem diazotu oraz grafitem i płynnym tlenem. W pracach brał udział Hermann Oberth. W USA w latach 1938 – 1956 prace nad silnikiem hybrydowym prowadziły Pacific Rocket Society (używając drewna i płynnego tlenu) oraz California Rocket Society (używając węgla i gazowego tlenu) oraz General Electric (z użyciem polietylenu i nadtlenku wodoru). Od lat 60 w USA i Europie konstruowano niewielkie silniki hybrydowe, niektóre z nich wykorzystywano do napędzania pocisków i rakiet sondażowych. SpaceShipOne, którego pierwszy lot odbył się w 2003 roku był pierwszym tak dużym pojazdem wykorzystującym silnik hybrydowy (używający tlenku diazotu oraz uwodornionego polibutadienu). Silniki większe i mocniejsze były opracowane i testowane lecz nie zostały użyte w pojazdach[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c d Hybrid Rocket Propulsion | Hybrid Rocket Technology | Hybrid Rocket Advantages [online], web.archive.org, 16 lipca 2011 [dostęp 2022-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-16].
  2. a b Fernando de Souza Costa, Ricardo Vieira, Preliminary analysis of hybrid rockets for launching nanosats into LEO, „Journal of the Brazilian Society of Mechanical Sciences and Engineering”, 32, 2010, s. 502–509, DOI10.1590/S1678-58782010000400012, ISSN 1678-5878 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
  3. GIRD-09 [online], www.astronautix.com [dostęp 2022-01-17].
  4. Space Propulsion Group,Inc. [online], web.archive.org, 16 lipca 2011 [dostęp 2022-01-17] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-16].