Rakołupy
Rakołupy – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Leśniowice[6][5].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
82 |
| Kod pocztowy |
22-122[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LCH |
| SIMC |
0105035[5] |
Położenie na mapie gminy Leśniowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu chełmskiego  | |
 50°58′25″N 23°26′51″E/50,973611 23,447500[1]
| |
W latach 1867–1933 miejscowość była siedzibą gminy Rakołupy. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa chełmskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Leśniowice[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 114 mieszkańców i była piętnastą co do liczby ludności miejscowością gminy[8].
We wsi znajduje się kościół, szkoła podstawowa i sklep.
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0105041 | Bażantarnia | część wsi |
Historia edytuj
Pierwsza informacja pisana o wsi Rakołupy pochodzi z 1426 r. Należały wówczas do Parafii Rzymskokatolickiej w Bończy. Po 1426 r. biskup chełmski Jan Biskupiec przyłączył Rakołupy do Parafii Rzymskokatolickiej w Kumowie[9]. W wieku XVI wieś w powiecie chełmskim. W r. 1564 wieś ta w parafii “Pustothew” pobór płacony był wówczas od 13 łanów, 10 zagrodników 1 rzemieślnika, we wsi była cerkiew. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1888, Rakołupy stanowiły wieś, folwark i dobra w powiecie chełmskim, gminie Rakołupy, parafia rzymskokatolicka w Kumowie odległe 18 wiorst od Chełma, posiada cerkiew parafialną punicką, szkołę początkową ogólną. W folwarku gorzelnia parowa, z produkcją roczną wartości do 50.000 rubli srebrnych, dwa młyny wodne. W 1827 r. było tu 54 domów zamieszkałych przez 286 mieszkańców.
Pałac w Rakołupach edytuj
Rezydencja z 1 ćw. XIX w., wybudowana przez Jana Poletyło, składała się z klasycystycznego pałacu i dwóch oficyn. Projekt wykonał prawdopodobnie Edward Blass. Pałac był dwukondygnacyjny, założony na planie wydłużonego prostokąta, o bogatym wystroju architektonicznym[10]. We wnętrzu była sala balowa w formie rotundy nakrytej kopułą z kasetonami, którą dźwigały doryckie kolumny. Oprócz budynków mieszkalnych, na folwarku znajdowała się gorzelnia i browar. Wszystkie budowle zostały zniszczone w okresie I wojny światowej[10].
- Charakterystyka dóbr Rakołupy.
Dobra Rakołupy składały się w 1886 r. z folwarku Rakołupy i Nowy Folwark oraz nomenklatury Mańkowszczyzna. Ogólna rozległość dóbr wynosiła 2392 mórg w tym: folwark Rakołupy grunty orne i ogrody mórg 526, łąk mórg 185, pastwiska mórg 2, lasu mórg 756, nieużytki mórg 51, razem mórg 1920, budynki murowane 24, z drzewa 54, płodozmian 13. polowy, folwark Nowy grunty orne i ogrody mórg 376, łąk mórg 44, lasu mórg 41, nieużytki mórg 11, razem mórg 472, budynki murowane 1, z drzewa 4, płodozmian 9. polowy, las urządzony w kolei 80. letniej[11]. W skład dóbr wchodziły poprzednio: wieś Rakołupy osad 32, z gruntem mórg 336, wieś Horodysko osad 44, z gruntem mórg 794, wieś Majdan Leśniowski osad 27, z gruntem mórg 490, wieś Ostrów osad 40, z gruntem mórg 612, wieś Majdan Ostrowski osad 53, z gruntem mórg 955, wieś Janówka osad 22, z gruntem mórg 219, wieś Kukawka osad 18, z gruntem mórg 293, wieś Majdan Kukawski osad 14, z gruntem mórg 130, wieś Plisków osad 41, z gr mórg 844, wieś Pilotówka osad 11, z gruntem mórg 30, wieś Leśniewice osad 36, z gruntem mórg 687, wieś Czarnołozy osad 11, z gruntem mórg 257, wieś Siennica Różanna osad 48, z gruntem mórg 1130, wieś Wola Siennicka osad 34, z gruntem mórg 813, wieś Wesołówka osad 8, z gruntem mórg 37, wieś Złośnica osad 6, z gruntem mórg 52, wieś Kozieniec osad 15, z gruntem mórg 231, wieś Browarówka osad 11, z gruntem mórg 5.[11] Od dóbr Rakołupy oddzielono w 1869 r. dobra Ostrów[11].
W styczniu 1944 roku oddział Gwardii Ludowej Konstantego Mastalerza rozbił we wsi posterunek okupacyjny i spalił urząd gminy[12].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 114514
- ↑ Wieś Rakołupy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-26], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-01-26].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1072 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-04-23].
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Leśniowice. Urząd Gminy Leśniowice. [dostęp 2020-02-15].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Andrzej Wawryniuk: Leksykon miejscowości powiatu chełmskiego. Chełm: Starostwo Powiatowe w Chełmie, 2002, s. 477. ISBN 83-916380-0-6.
- ↑ a b STRATY I ZNISZCZENIA PONIESIONE W ZABYTKACH NIERUCHOMYCH W OKRESIE I WOJNY ŚWIATOWEJ NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO (W JEGO AKTUALNYCH GRANICACH) - PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2019-12-17].
- ↑ a b c Rakołupy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 504.
- ↑ Józef Bolesław Gargas „Oddziały Gwardii Ludowej i Armii Ludowej 1942 – 1945” Wydawnictwo MON 1971 str. 149
Linki zewnętrzne edytuj
- Rakołupy, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 504.