Ramienica grzywiasta

Ramienica grzywiasta
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Gromada	Charophyta
Klasa	Charophyceae
Rząd	ramienicowce (Charales)
Rodzina	Characeae
Rodzaj	Chara
Sekcja	Chara
Gatunek	ramienica grzywiasta
	Nazwa systematyczna
	Chara filiformis ; H.Hertzsch 1855: 81 Zur Chara filiformis Hertzsch. Hedwigia 1(12): 81–82
Synonimy
	Ch. jubata; Chara vulgaris var. [kirghisorum] f. filiformis; Ch. contraria var. jubata; Ch. tyzenhauzi;
	Ch. jubata; Chara vulgaris var. [kirghisorum] f. filiformis; Ch. contraria var. jubata; Ch. tyzenhauzi;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ramienica grzywiasta (Chara filiformis) – gatunek ramienicy.

Morfologia edytuj

Pokrój

Stosunkowo mały makroglon (do 40 cm długości) o silnie rozgałęzionej plesze. Ze względu na niepozorne nibyliście, cała roślina ma pokrój nitkowaty. Cienka (0,5-1 mm średnicy) nibyłodyga. Międzywęźla krótkie (1–1,5 cm), węzły wyraźne. Plecha szarozielona, zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha i delikatna. Występując wśród innych ramienic łatwa do przeoczenia, gdyż wygląda jak dowolna ramienica z odłamanymi nibyliśćmi. Roślina jednopienna^[2].

Okorowanie

Dwurzędowe. Rzędy główne wyraźnie przeważają nad bocznymi. W pewnych warunkach niezupełne lub brak, zwłaszcza na nibyliściach^[2].

Nibyliście

Ledwo zauważalne. Wielokrotnie krótsze od międzywęźli i cieńsze od nibyłodygi (1–2 mm długości, 0,2 mm średnicy). Rzadko w dolnej części do 1 cm długości. 6–8 w okółku. Zwykle dwa człony, z czego tylko jeden okorowany, a drugi nieokorowany, zbudowany z trzech komórek o widocznych wcięciach. Często zakończone gametangiami^[2].

Nibylistki

Wewnętrzne przeważnie wałeczkowate, zawsze krótsze od lęgni, podczas gdy na zewnątrz brak lub słabo wykształcone (brodawkowate)^[2].

Kolce

O nieregularnych kształtach od brodawkowatych po wałeczkowate. Pojedyncze. W dolnych międzywęźlach słabo wykształcone^[2].

Przylistki

Słabo wykształcone. W dwurzędowych okółkach. Zwykle w górnym okółku dłuższe i wałeczkowate,a w dolnym brodawkowate. Rzadziej oba okółki wałeczkowate lub brodawkowate, mało zróżnicowane^[2].

Plemnie

Pojedyncze. Wyłącznie na pierwszych węzłach nibyliści. Żółtopomarańczowe, wyraźnie mniejsze od lęgni^[2].

Lęgnie

Pojedyncze, choć na jednym międzywęźlu mogą leżeć dwie lęgnie i jedna plemnia. Wyłącznie na pierwszych węzłach nibyliści. Żółtozielone. Koronka wysoka, nieco rozchylona, o gładkich krawędziach^[2].

Biologia edytuj

Roślina jednoroczna, przy czym rozwój oospory zaczyna się już jesienią, ale kończy latem^[2].

Ekologia edytuj

Gatunek słodkowodny. Nie występuje w wodach płynących. Występuje głównie w dużych jeziorach mezotroficznych, wykazując dość wąską tolerancję ekologiczną co do trofii, ale szeroką wobec twardości wody. Zwykle w wodach płytkich litoralu (sięga 5 m głębokości), na podłożu mineralnym lub gytii wapiennej. Rzadko tworzy zespół roślinny Charetum jubatae, rosnąc zwykle jako domieszka w innych typach łąk ramienicowych^[2]. Budowane przez nią płaty zwykle powstają w płytkich (do 2–3 m) wodach o odczynie zasadowym, na gytii^[3].

Występowanie

Występuje w państwach basenu Morza Bałtyckiego^[1]. W Polsce dość rzadka, spotykana zwłaszcza w środkowej i północnej części kraju^[2], a zwarte zbiorowiska częściej tworzy na północnym wschodzie^[3].

Zagrożenia i ochrona edytuj

Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski jest gatunkiem wymierającym. Jako jeden z niewielu gatunków glonów podlega w Polsce ochronie gatunkowej^[2]^[4]. Występowanie jej zbiorowiska jest ponadto podstawą do objęcia zbiornika, w którym występuje, ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000^[5].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Anders Langangen: Chara filiformis H.Hertzsch. AlgaeBase. [dostęp 2012-01-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 40–41, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
↑ ^a ^b Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 33–35, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409
↑ Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.

[AB-1] Anders Langangen: Chara filiformis H.Hertzsch. AlgaeBase. [dostęp 2012-01-06]. (ang.).

[klucz-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 40–41, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.

[tom-3] Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 33–35, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).

[ochr-4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin Dz.U. z 2014 r. poz. 1409

[por-5] Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]