Regiony Włoch

jednostka administracyjna Włoch

Regiony (wł. l. poj. regione, l. mn. regioni) w Republice Włoskiej utworzono w 1948 r. i stanowią one jednostkę podziału terytorialnego najwyższego szczebla. Terytorium całego kraju jest podzielone na 20 regionów, które – na mocy art. 117 tamtejszej konstytucji – mają zagwarantowaną sporą niezależność administracyjną[1].

  • 15 z nich to tzw. regiony zwykłe – formalnie zostały ustanowione w 1970 r., a dzięki reformie konstytucyjnej z 2001 r. posiadają zwiększone uprawnienia legislacyjne, jednak finansowanie poszczególnych sfer życia w ich granicach odbywa się przede wszystkim z budżetu centralnego;
  • 5 z nich (od 1948 r.: Dolina Aosty, Sardynia, Sycylia, Trydent-Górna Adyga, a od 1963 r. Friuli-Wenecja Julijska) posiada nadany specjalny status autonomii (tzw. regiony specjalne) - wynikający z uwarunkowań geograficznych, historycznych i obecności mniejszości narodowych - gwarantujący im bardzo duże uprawnienia fiskalne, ustawodawcze oraz administracyjne, w takich dziedzinach jak edukacja, zdrowie, czy infrastruktura (art. 116 włoskiej konstytucji). Budżety tych regionów tworzone są w znacznej mierze ze środków własnych (np. Dolina Aosty i Trydent-Górna Adyga mają prawo pozostawienia sobie od 90% do 100% podatków pobranych w regionie).
Włochy
Godło Włoch
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Włoch

Wikiprojekt Polityka

Wszystkie regiony posiadają własny statut – akt prawny, w którym określono formę rządu, a także podstawowe zasady organizacji i funkcjonowania. Zgodnie z art. 121 konstytucji, każdy region ma wybieralną radę regionalną (consiglio regionale) oraz odpowiednik polskiego zarządu województwaregionalny komitet wykonawczy (giunta regionale), na czele którego stoi - wybierany w wyborach powszechnych - prezydent (presidente della giunta regionale, inaczej presidente della regione, bądź governatore). Komitet jest odpowiedzialny przed radą i musi podać się do dymisji w przypadku utraty jej zaufania.

Włoskie regiony (z wyjątkiem Doliny Aosty i Friuli-Wenecja Julijska) dzielą się na prowincje, te zaś na gminy.

Podział Włoch na 20 regionów wraz z ich nazwami i stolicami.
Autonomiczne regiony specjalne we Włoszech (kolor czerwony).

Wykaz regionów edytuj

Nazwa polska Nazwa oryginalna Stolica Ludność (2015)[2] Powierzchnia (2011) (km2)[3]
  Abruzja Abruzzo L’Aquila 1 330 200 10 831
  Apulia Puglia Bari 4 086 672 19 540
  Basilicata Basilicata Potenza 575 884 10 073
  Dolina Aosty Valle d’Aosta / Vallée d'Aoste Aosta 128 152 3260
  Emilia-Romania Emilia-Romagna Bolonia 4 447 922 22 452
  Friuli-Wenecja Julijska Friuli-Venezia Giulia Triest 1 225 817 7862
  Kalabria Calabria Catanzaro 1 974 808 15 221
  Kampania Campania Neapol 5 856 649 13 670
  Lacjum Lazio Rzym 5 893 211 17 232
  Liguria Liguria Genua 1 579 732 5416
  Lombardia Lombardia Mediolan 10 000 339 23 863
  Marche Marche Ankona 1 548 944 9401
  Molise Molise Campobasso 313 046 4460
  Piemont Piemonte Turyn 4 419 799 25 387
  Sardynia Sardegna Cagliari 1 661 537 24 100
  Sycylia Sicilia Palermo 5 087 280 25 832
  Toskania Toscana Florencja 3 749 438 22 987
  Trydent-Górna Adyga Trentino-Alto Adige / Südtirol Trydent 1 056 074 13 605
  Umbria Umbria Perugia 893 543 8464
  Wenecja Euganejska Veneto Wenecja 4 924 747 18 407

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. senato.it - La Costituzione - Articolo 117, www.senato.it [dostęp 2017-06-17] (wł.).
  2. Statistiche demografiche ISTAT. www.demo.istat.it. [dostęp 2015-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-06)].
  3. Principali statistiche geografiche sui comuni. www.istat.it. [dostęp 2015-08-14].